شعار سال: یکی از عوامل
تعیینکننده در به هم خوردن توازن جنسیتی بیکاری، عهدهدار شدن بار تکفل از سوی
مردان است. از سوی دیگر وقتی افزون بر نرخ بیکاری بالا مطابق آمار رسمی سه میلیون
و 200 هزار نفر بیکار انباشته داشته باشیم، معلوم است مردان بیشتر بهدنبال تأمین
معیشت خواهند بود حتی اگر، فارغالتحصیلان دانشگاهها هم باشند. در واقع اولویت
آنها تأمین معیشت است بنابراین الزاماً در حوزههای تخصصی خود مشغول به کار نمیشوند. تحقیقی که سال گذشته وزارت کار
انجام داد نشان میدهد نرخ مشارکت حتی در مردانی که در بازه سنی 35 تا 50 سال قرار
دارند اشباع شده است و این گروهها در مشاغلی وارد شدهاند که تخصصی نبوده، از
طرفی با اینکه نرخ بیکاری زنان بسیار بالاتر است اما آنها بیشتر وارد فضاهای تخصصی
شدهاند. در
واقع مردان به خاطر عهدهداری بار تکفل چندان در انتظار شغلهای باکیفیت نماندهاند
و بیشتر شغلهای بیکیفیت را اشغال کردهاند و در شرایط فعلی هم که کیک اقتصاد ما
کوچکتر شده این مسأله تشدید شده است.
وقتی به سالهای اخیر بویژه شش سال گذشته نگاه میکنیم میبینیم نرخ
مشارکت زنان افزایش یافته است، اگرچه به نسبت استانداردهای موجود جهانی همچنان
پایین است، اما این افزایش نرخ مشارکت لزوماً منجر به کاهش بیکاری نشده است. در
واقع تمایل زنان تحصیلکرده برای ورود به بازار بالا رفته است اما آنها چون شغل
درخوری در بازار کار کشور نیافتهاند -ترجیح زنان تحصیلکرده این است که وارد مشاغل
تخصصی شوند سهم چندانی هم از اشتغال کشور
نداشتهاند.
واقعیت این است که در چنین فضایی سیاستگذاری باید به سمتی برود که بستر
اشتغال برای زنان باز شود تا به تبع آن کیک اقتصاد کشور هم بزرگتر شود.
فضای اشتغال کشور و واقعیتهای امروز کسب و کار نشان دهنده
تمایل این فضا به تمرکز روی کسب و کارهای متوسط و کوچک است، بدان سبب که سرمایه
گذاریهای بزرگ و کلان فعلی ریزش چندانی به سمت پایین ندارد بنابراین ضرورت دارد
کسب و کارها را از پایین به بالا رونق دهیم. وقتی با حجم بالایی از تحصیلکردههای
بیکار مواجه هستیم عملاً در سیاستگذاریها راهی نداریم جز اینکه به سمت افزایش نرخ
مشارکت برویم و آنچه فضای رونق اقتصادی را در شرایط فعلی تسهیل میکند و کیک
اقتصاد را از پایین به بالا بزرگ میکند سرمایهگذاری و توجه به کسب و کارهای
متوسط و کوچک است. گرچه عامل نگرانکنندهای وجود دارد که اگر نرخ مشارکت زنان را
افزایش دهیم اما در ازای این افزایش، شغل واقعی ایجاد نکنیم.
لازم است سیاستگذاران و برنامهریزان به بالانس کردن سیاستهای جنسیتزده
اشتغال کشور توجه کنند. ما
در دنیایی نیستیم که زنان تحصیلکرده به سمت شغلهای کم کیفیت بروند، از سویی مشاغل
دولتی هم اشباع شدهاند، راهکار این است که فعالیتهای اقتصادی کوچک اما رو به رشد
را توسعه دهیم. البته نشانههایی از این نوع فعالیتها در جامعه ما دیده میشود،
زنانی که تحصیلات دانشگاهی دارند و فیالمثل کل زنجیره طراحی، دوخت و تجاریسازی
در بازارها را دنبال میکنند برای این منظور سیاستگذار باید قوانین، مقررات،
مجوزها و تأمین مالی را به گونهای تسهیل کند که ورود زنان به بازار کار با سهولت
بیشتری امکانپذیر شود.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار 14 آبان 97، شماره: 488616