شعار سال: در اين بيانيه که يک بند تند و تيز دارد
و به فيفا هشدار داده «در صورت عدم پيگيري مسئولان ايران، فوتبال اين کشور را
تعليق يا از مسابقات اخراج کنند» به موضوعات ريز و درشتتري در اين رابطه هم
پرداخته شده است. انتشار اين بيانيه درست مصادف شده با روزهايي که فدراسيون فوتبال
ايران، در رأس آن مهدي تاج، رئيس و ديگر اعضاي هيئترئيسه، درگير موضوع بازنشستگي
هستند و حلشدن يا نشدن اين موضوع به شيوهاي غيراصولي هم ميتواند خطراتي براي ادامه
فعاليت فوتبال ايران در همه ردههاي سني داشته باشد. با اين حال موضوعي که حالا
دوباره فيفا را مقابل فوتبال ايران قرار ميدهد؛ بحث عدم ورود زنان به ورزشگاههاست؛
موضوعي که فدراسيون فوتبال در کنار وزارت ورزش حداقل در ماههاي گذشته تلاش کردهاند
تا حدودي آن را برطرف کنند؛ ابتدا در ديدار دوستانه ايران مقابل بوليوي و سپس در
فينال ليگ قهرمانان آسيا بود که زنان ايراني، هرچند به صورت گزينشي، جواز ورود به
ورزشگاه را گرفتند. در گزارش منتشرشده اما اتفاقا اين
موضوع به خوبي ديده و به آن هم اشاره شده ولي اين شوراي مشورتي عنوان کرده که به
نظر ميرسد ايران راهحل مقطعي رو کرده و قرار نيست موضوع ورود زنان به ورزشگاه را
به طور جدي پيگيري کند.
در بخشي از اين بيانيه که در صفحه 24 اين گزارش منتشر شده، آمده است:
«الان زمان زيادي است که زنان ايراني از ورود به ورزشگاه براي تماشاي فوتبال محروم
هستند. اول مارس 2018، جاني اينفانتينو رئيس فيفا به ايران سفر کرد تا بازي
فوتبالي را در ورزشگاه آزادي ببيند. در همان بازي شمار زيادي از زنان ايراني تلاش
کردند خودشان را به ورزشگاه برسانند ولي نه تنها موفق نشدند بلکه حدود 30 نفر از
آنها هم بازداشت شدند. البته آنها روزهاي بعد آزاد شدند ولي خبر رسيد که مدارک
شخصيشان ضبط شده است. رئيس فيفا در حاشيه همان سفر با رئيسجمهور ايران ديدار کرد
و قولهايي از سوي رئيسجمهور روحاني دريافت کرد، جايي که آقاي روحاني به رئيس
فيفا قول دادند «پيشرفتهاي مثبتي را در اين زمينه در آيندهاي نزديک شاهد خواهيم
بود.» نمونهاي از اين پيشرفتهاي مثبت
مربوط به پخششدن دو بازي ايران در جام جهاني در ورزشگاه آزادي بود که تعدادي از
خانوادهها توانستند بروند و در ورزشگاه اين دو بازي را ببينند ولي اين رفتار به
معني پاياندادن به محروميت زنان از حضور در ورزشگاه نبود... حالا همانطور که
مواد سه و چهار آييننامههاي فيفا اشاره کرده، هيچکدام از اتحاديههاي عضو فيفا نميتوانند
چنين تبعيضي را بين تماشاگران بگذارند (و ايران هم از اين قاعده مستثنا نيست)».
اهرم فشار فيفا
در بند «R60» اين بيانيه،
شوراي مشورتي حقوق بشر فيفا از اين نهاد بينالمللي ميخواهد که موضوع عدم ورود
زنان به ورزشگاههاي ايران را به صورت بسيار مشخصي پيگيري کند. در همين بخش است که
اين شورا به فيفا پيشنهاد ميدهد اگر ايران نميتواند تا تاريخ مشخصي اين مشکل را
براي هميشه برطرف کند، بهتر است فيفا از اهرمهاي مشخصتري استفاده کند. «فيفا
بايد با فدراسيونهاي زيرمجموعهاش در اين مورد بسيار شفاف باشد. آنها بايد از مسئولان
ايراني بخواهند تاريخ مشخصي براي حل اين معضل معين کنند. اگر ايران نتواند اين
کدهاي اخلاقي که شامل عدم تبعيض ميشود را اجرائي کند، آن وقت فيفا بايد از اهرمهاي
ديگري عليه اين فدراسيون استفاده کند چون اين موضوع يک چالش بسيار جدي براي
فيفاست. استفاده از اهرمها هم ميتواند منعکردن ايران از حضور در تورنمنتهاي پيشرو
باشد تا حداقل فيفا نشان دهد نسبت به مسئوليتهاي حقوقبشرياش آگاه است». اين
گزارش البته در بخشهاي ديگري به روند بهترشدن اين وضعيت اشاره ميکند؛ به طور
مثال به حضور زنان در فينال ليگ قهرمانان آسيا پرداخته ولي همانطور که از قبل هم
اشاره کرده به زعم آنها اين راهحلها مقطعي و به نوعي براي خاموشکردن صداي
انتقادهاست و راهحل درستي براي ريشهکنکردن اين مشکل که به نظر جدي هم ميرسد،
ندارد.
دومين بيانيه
بيانيه منتشرشده، دومين بيانيهاي است که شوراي مشورتي
حقوق بشر فيفا منتشر ميکند؛ اولين بار سال 2017 بود که اين شورا بيانيهاش را
منتشر کرد ولي بيانيه اين دوره همين روز گذشته منتشر شده که در آن علاوه بر وضعيت
ورود زنان به ورزشگاهها در ايران به موارد متعدد ديگري از جمله پيگيري شرايط ميزباني
قطر براي جام جهاني 2022 و درنظرگرفتن اعطاي ميزباني جام جهاني براي سال 2026
است. با اين حال موردي که هنوز هم جاي سؤال است اينکه آيا انتشار چنين بيانيههايي
آنقدر قدرت دارد که فيفا را مجبور به اقدام اجرائي عليه ايران کند يا خير؟ تا
مشخصشدن پاسخ اين سؤال، به نظر ميرسد اهميت ورود زنان به ورزشگاهها در ايران هر
روز بيشتر از گذشته ميشود؛ از ديدار اينفانتينو با حسن روحاني گرفته، تا تأکيد او
بر حضور زنان در فينال ليگ قهرمانان آسيا تا انتشار همين بيانيه تازه.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق ، تاریخ انتشار 7 آذر 97، شماره: 3302
حق تمام بانوان هست تا در کنار مردان وارد ورزشگاه بشن