دوشنبه ۲۲ ارديبهشت ۱۴۰۴ - 2025 May 12 
شعار سال: علاءالدین ظهوریان، دبیر هیئت نظارت بر مطبوعات، با اعلام این خبر، پیش از این گفته بود: با مشارکت هزارو ۷۱۳ نفر از مدیران‌مسئول واجد شرایط، نصاب مشارکت بالای ۵۰ درصدی در برگزاری انتخابات در مرحله نخست به دست آمد؛ اما با توجه به صراحت آیین‌نامه اجرائی انتخابات، منتخب مدیران‌مسئول نیز باید اکثریت مطلق آرا را کسب کند که این نصاب، با اندکی فاصله به دست نیامد. بر همین اساس و مطابق تبصره یک ماده ۳۳ آیین‌نامه اجرائی قانون مطبوعات، انتخابات دو هفته بعد در تاریخ یکشنبه (۱۱ آذرماه) برگزار می‌شود. با وجود اینکه وزارت ارشاد پیش از این خبر داده بود که این انتخابات در دور دوم بین دارندگان بالاترین آرا؛ یعنی رحمانیان و انتظامی برگزار می‌شود، اما اکنون دلیل این بدعت و برگزاری مجدد انتخابات میان همه کاندیداها را اعلام نکرده است.
مهدی رحمانیان، مدیرمسئول روزنامه «شرق»، درباره روند برگزاری این انتخابات گفت: انتخاب نماینده مدیران مسئول چون در این سال‌ها یک مسابقه تک‌اسبه بوده و آقایان به این روش عادت کرده بودند، علاقه‌مند بودند که همان شیوه را حفظ کنند، اما یک اتفاق ناگواری از نظر آنها افتاد و آن این بود که برخی از افرادی که شاید خیلی در مسیری که موردعلاقه آنها بود حرکت نمی‌کردند، در این انتخابات ثبت‌نام کرده و در مراحلی برخي از آنها استعفا دادند و در نهایت به من رسیدند که به این صحنه بیایم. از زمانی که من در این عرصه حاضر شدم، عده‌ای فکر کردند که دیگر آن شرایط پیشین مهیا نیست و به دنبال این بودند که تغییراتی ایجاد کنند و تلاش زیادی شد که ما در این انتخابات حضور نداشته باشیم. در زمان برگزاری انتخابات اعلام شد که تمدید آن غیرقانونی بوده و باید افرادی که در روز تمديد ثبت‌نام كرده‌اند حذف شوند که در آن برهه زمانی از طرف نماینده مجلس يعني آقای وکیلی مخالفت صورت گرفت و موفق به حذف ما نشدند. آنها وقتی از این راه موفق نشدند، حركت عجيب دیگری را پیش بردند و آن این بود که چند روز پس از اینکه نتایج بررسي صلاحيت‌ها اعلام شده بود و کاندیداها مشخص شده بودند، یک روز دیگر سايت را برای ثبت‌نام باز کردند که تعدادی ثبت‌نام کردند و البته عمده آنها انصراف دادند. رحمانیان تأکید کرد: مطابق آنچه در آیین‌نامه موجود است، انتخابات باید به صورت الکترونیک برگزار شود، ولی آنها انتخابات را مثل دوره قبل به صورت مجازی برگزار کردند که آن هم خلاف قانون است و خلاف آیین‌نامه‌ای است که خودشان تهیه کرده و به دولت داده‌اند و توسط دولت مصوب شده است. چون انتخابات الکترونیک و انتخابات مجازی دو مقوله متفاوت از یکدیگر هستند؛ انتخابات این دوستان انتخابات مجازی بود، انتخابات الکترونیک در تبصره‌ها و آیین‌نامه مشخص شده و به موجب آن مدیران‌مسئول باید حاضر شوند و شخصا رأی بدهند. آنها این بخش را حذف کردند و ثبت‌نام را در قالب مجازی برگزار کردند و مدیرمسئول و هرکس دیگری جای او اگر پسورد داشته باشد می‌تواند وارد شود و رأی بدهد و شما نمی‌توانید ثابت کنید که شخص رأی‌دهنده مدیرمسئول هست یا نیست. مدیرمسئول روزنامه «شرق» با اشاره به اینکه این رفتار یک تخلف آشکار بود، تصریح کرد: در انتخابات مجازی که یکی از کاندیداها خودش دستور طراحی وب‌سایت را داده، آدم‌هایی که وب‌سایت را راهبری می‌کنند از خود او دستور می‌گیرند و با وجودی که آقای انتظامی از معاونت مطبوعاتی رفته، مسئولان سایت هنوز هم از او دستور می‌گیرند و آنها کنترل‌کننده این هستند که چه کسانی رأی داده یا نداده‌اند و حتی مطابق شنیده‌ها، این دوستان می‌توانند ببینند چه کسی به کدام کاندیدا رأی داده که این هم نگرانی زیادی برای مدیران مسئول ایجاد کرده؛ چراکه رأی‌دادن یک امر مخفی است. جدا از این اتفاقات، روز انتخابات در مرحله اول، با اینکه زمان رأی‌گیری تا ساعت 18 بعدازظهر بود، دوستان علاقه‌مند بودند گزینه مدنظرشان رأی مورد نیاز را بیاورد که این اتفاق نیفتاد و بدون نظر نماینده مجلس، ساعت رأی‌گیری را در سه مرحله و به مدت دو ساعت تمدید کردند و تا ساعت 20 این رأی‌گیری تمدید شد و بالاخره انتخابات به مرحله دوم رفت. رحمانیان افزود: پس از برگزاری مرحله اول این انتخابات، دبیر هیئت نظارت بر مطبوعات اعلام کرد این انتخابات به مرحله دوم رفته و چون انتخابات به حد نصاب رسیده، اما هیچ‌کدام از کاندیداها نصاب آرا را به دست نیاورده‌اند، این انتخابات به مرحله دوم می‌رود. در جلسه‌ای که ما از آن به‌تازگی باخبر شده‌ایم، روز دوشنبه همین هیئت سه‌نفره متشکل از نماینده قوه قضائیه، نماینده دولت و نماینده مجلس، تصمیم گرفته‌اند همه کاندیداها در مرحله دوم حضور پیدا کنند. این تصمیم هیچ مبنای حقوقی و عرفی‌ای ندارد؛ به دلیل اینکه در انتخابات مرسوم خودمان مثل مجلس و ریاست‌جمهوری نیز اگر انتخابات به مرحله دوم کشیده شود، نفراتی که بیشترین آرا را آورده‌اند به تعداد هر کرسی دو برابر باید به مرحله بعد بروند. اگر انتخابات ریاست‌جمهوری باشد، چون برای یک کرسی رقابت صورت مي‌گيرد، دو نفر به مرحله بعد می‌روند. مبنای منطقی و حقوقی این کار کاملا نامعلوم است. به نظرم آن‌قدر ارزش نداشت که دوستان این همه هزینه کنند تا نماینده‌ای که مدیران مسئول می‌توانند به هیئت نظارت بر مطبوعات بفرستند هم دولتی باشد. فرد مورد علاقه این دوستان همین الان هم سه، چهار سمت دولتی دارد، ولی بازهم علاقه‌مند هستند ایشان همچنان این کرسی را حفظ کند که به نظرم به این همه هزینه‌کردن نمي‌ارزد. امیدواریم باوجود همه اين شرايط نماینده‌ای که قرار است از طرف مدیران مسئول به هیئت نظارت برود، نماینده‌ای از جنس خود آنها باشد. کسی باشد که سر هر ماه حقوق بدهد، درد بی‌کاغذی و درد مشکلات چاپ و حتی توقیف را چشیده باشد و بداند وقتی رسانه‌ای توقیف می‌شود و صد نفر در آن بی‌کار می‌شوند، چه معنایی دارد و در هیئت نظارت از توقیف دفاع نکند. متأسفانه ما در این سال‌ها خلاف این را دیده‌ایم.
رحمانیان در پایان خاطرنشان کرد: می‌خواهم نکته مهمی را بگویم که شاید از دید بسیاری مغفول مانده باشد؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید مجری برگزاری انتخابات باشد، اما در چرخش عجیبی، هیئت نظارت برگزارکننده انتخابات است و من علاقه‌مند هستم هیئت نظارت توضیح بدهد بر اساس کدام ماده قانونی برگزاری این انتخابات را بر عهده گرفته است و وزارت ارشاد هم باید پاسخ بدهد چرا کاری که بر عهده‌اش گذاشته شده است، را انجام نمي‌دهد و پشت این داستان را نمی‌گیرد؟ به‌هرحال آن نکته‌ای که در آیین‌نامه برگزاری انتخابات آمده که مدیران مسئول باید در انتخابات حضور داشته باشند، معنایش این است که در زمان انتخابات باید مکانی برای حضور فیزیکی مدیران مسئول وجود داشته باشد و این همان نکته‌ای است که برگزارکنندگان این انتخابات از آن سر باز زده‌اند.
روند صحیح نیست
همچنین کامبیز نوروزی، حقوق‌دان با اشاره به روند برگزاری انتخابات نماینده مدیران مسئول مطبوعات در هیئت نظارت بر مطبوعات گفت: مهم‌ترین نکته‌ای که درباره انتخابات مرحله اول مطرح است، این است که انتخابات به شکل مجازی برگزار شده نه الکترونیکی. به گفته نوروزی ماده ۳۳ آیین‌نامه اجرائی قانون مطبوعات می‌گوید جلسه انتخاب نماینده مدیران مسئول در هیئت نظارت بر مطبوعات باید با حضور اکثریت مدیران مسئول برگزار شود و در این صورت رسمیت می‌یابد و اخذ رأی به صورت مخفی خواهد بود و نماینده انتخابی باید اکثریت مطلق آرای حاضران را به دست آورد. این عبارت به این معناست که ابتدا باید جلسه‌ای تشکیل شود و در آن افراد حضور حقیقی داشته باشند و حضور حقیقی مدیران مسئول باید در این جلسه محرز و رعایت شود زیرا وقتی قانون‌گذار از کلمه جلسه استفاده کرده، منظورش این است که جلسه جایی است که افراد حضور فیزیکی دارند. کلمه حضور باید کاملا به معنای حقیقی فهم شود و در تبصره ۳ ماده ۳۳ مطرح شده که وزارت ارشاد باید انتخابات را الکترونیکی برگزار کند؛ کلمه الکترونیکی را باید با توجه به صدر ماده تفسیر کرد. صدر ماده می‌گوید جلسه تشکیل شود و افراد حضور پیدا کنند؛ یعنی در زمان و مکان معین رأی‌دهندگان در حوزه اخذ رأی حضور داشته باشند. نوروزی ادامه داد: منظور از الکترونیکی این است که زمانی که افراد در محل اخذ رأی حضور پیدا کردند، رأی‌گیری به جای آنکه با نوشتن اسم روی کاغذ انجام شود، به صورت الکترونیکی انجام شود و از طریق دستگاه‌هایی که اصطلاحا به دستگاه‌های پوز معروف است رأی اخذ شود و رأی‌دهنده رأی خود را به ثبت برساند. وی با تأکید بر اینکه باید در انتخابات افراد رأی‌دهنده کاملا احراز هویت شوند، ادامه داد: انتخابات الکترونیکی از لحاظ شکلی و محتوایی با انتخابات مجازی تفاوت دارد؛ در انتخابات مجازی رأی‌دهنده در محل رأی‌دهی و صندوق حاضر نمی‌شود بلکه از طریق اینترنت رأی می‌دهد. در فرهنگ حقوقی و سیاسی خود ما نیز انتخابات الکترونیکی یکی از مباحثی است که سال‌هاست در وزارت کشور در مورد آن بحث می‌شود و منظور به هیچ عنوان انتخابات مجازی نیست و انتخابات الکترونیکی که مدنظر شورای نگهبان و وزارت کشور است و پیرامون جزئیات آن بحث می‌شود، این است که محل اخذ رأی مشخص است و رأی‌دهنده نیز در این محل حضور پیدا می‌کند، احراز هویت می‌شود و رأی خود را به جای آنکه روی کاغذ بنویسد، از طریق دستگاه الکترونیکی می‌دهد.
نوروزی با اشاره به برگزاری مرحله دوم انتخابات گفت: آیین‌نامه اجرائی قانون مطبوعات در این مسئله ساکت است. تبصره یک ماده ۳۳ این آیین‌نامه فقط اعلام کرده که اگر در مرحله اول یکی از نامزدها اکثریت مطلق را به دست نیاورد، مرحله دوم با حضور هر تعداد از مدیران مسئول جلسه اخذ رأی و انتخابات تشکیل و نماینده مدیران مسئول انتخاب می‌شود. این آیین‌نامه درباره اینکه در مرحله دوم کدام‌یک از نامزدها اجازه شرکت دارند، ساکت است. وی ادامه داد: با توجه به سکوت قانون ما باید از طریق تفسیر و عرف مشکل را حل کنیم. در تمام انتخابات‌هایی که در کشور رایج است، عرف این است که وقتی یکی از نامزدها اکثریت آرا را به دست نیاورد دو برابر تعداد نامزدهای همان انتخابات به مرحله بعد می‌روند، نه تمام نامزدها و این مسئله هم در انتخابات مجلس، شورای اسلامی و ریاست‌جمهوری دیده شده است.
نوروزی با تأکید بر اینکه آیین‌نامه اجرائی قانون مطبوعات در این مسئله سکوت کرده است، افزود: امروز که انتخابات به مرحله دوم رسیده، باید دونفری که در مرحله اول حائز بیشترین رأی شدند، در مرحله دوم شرکت کنند و اینکه تمام نامزدها مجددا حق حضور دارند و مورد رأی‌گیری قرار بگیرند، کاملا امری نادرست است که با عقل سلیم نیز سازگار نیست. البته خلاف آیین‌نامه نیست زیرا آیین‌نامه ساکت است اما خلاف عرف و روش جاری در انتخابات شبیه به این است. نوروزی با اشاره به اینکه طرح این مسئله که در انتخابات مرحله اول وظیفه حفاظت از حق رأی و پسورد و یوزرها برعهده فرد رأی‌دهنده است، کاملا غلط است، افزود: در چنین شیوه‌هایی که به‌جای روش الکترونیکی از روش مجازی استفاده می‌شود امکان دارد فرد دیگری به جای آن کسی که حق رأی داشته رأی بدهد. حق رأی در انتخابات نهادهای عمومی مانند مجلس شورای اسلامی، شورای شهر، ریاست‌جمهوری و همین انتخابات نماینده مدیران مسئول مطبوعات قائم‌به‌ذات شخص رأی‌دهنده است و این حق مطلقا تحت هیچ شرایطی قابل واگذاری به اشخاص دیگر نیست و فقط در انتخابات شرکت‌ها و انجمنهای صنفی است که افراد می‌توانند به دیگر اعضا وکالت بدهند که به جای آنها رأی بدهند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق ، تاریخ انتشار 7 آذر 97، شماره: 3302
