نخست وزير جمهوري هند؛ نارندرا مودي؛ به دعوت رئيس جمهوري اسلامي ايران، حسن روحاني از ۲۲ تا ۲۳ مي ۲۰۱۶ بازديدي رسمي از ايران بعمل آوردند.

نخست وزير هند با مقام معظم رهبري، حضرت آيت الله العظمي سيد علي حسيني خامنه اي در ۲۳ مي ديدار كرد و بدنبال استقبال رسمي روحاني در مراسمي با شكوه، با ايشان ملاقات کرد.

  روحاني نيز ضيافت نهاري به افتخار نخست وزير مودي ترتيب داد.

مودي و روحاني شاهد امضاي اسناد همكاري ذيل بودند و كنفرانس خبري مشتركي با رسانه ها برگزار كردند:

۱- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین وزارت خارجه دو کشور در خصوص گفتگوهای سیاستگزاری و تعاملات اتاق­های فکر

۲- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین دانشکده روابط بین الملل وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران و موسسه خدمات خارجی هند

۳- پروتکل اجرایی فیمابین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایرانو وزارت علوم و فناوری هند در زمینه همکاری­های علمی و فناوری

۴- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و آرشیو ملی هند

۵- برنامه اجرایی همکاری­های فرهنگی

۶- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین سازمان فرهنگ و ارتباطات جمهوری اسلامی ایران و شورای روابط فرهنگی هند

۷- قرارداد توسعه بندر چابهار فیمابین سازمان بنادر و دریانوردی و شرکت ایندیا پورتس گلوبال پرایوت لیمیتد

۸- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران و اگزیم بانک هند در خصوص تعیین شرایط کنونی خط اعتباری بندر چابهار

۹- بیانیه تایید فیمابین وزارت امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی ایران و اگزیم بانک هند

۱۰- یادداشت همکاری­های بازرگانی و مشارکت فیمابین شرکت دولتی آلومینیوم هند(نالکو) و سازمان ایمیدرو جمهوری اسلامی ایران 

۱۱- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین صندوق ضمانت صادرات ایران و شرکت ضمانت صادرات هند

۱۲- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور و شرکت دولتی ایرکون هند

همچنین طرفین در مباحثات دوستانه، مودت آميز و فراگير شان، در مورد روابط دوجانبه، تحولات منطقه اي و موضوعات جهاني مورد علاقه طرفين به تبادل نظر پرداختند. آنها همچنين بر توسعه روابط دوجانبه كه در بيانيه دهلي نو در تاريخ ۲۳ ژانويه ۲۰۰۳ ذكر گرديده بود تاكيد كردند.

روحانی و مودی از پيشرفت صورت گرفته در روابط دوجانبه از زمان ملاقاتشان در جولاي ۲۰۱۵ در اوفا، ابراز رضايت کردند. مودي، تلاش های دولت جمهوری اسلامی ایران و رییس جمهوری این کشور بخاطر توافق برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) و تحولات بعدي، از جمله لغو برخي تحريمها كه نشان دهنده پيروزي ديپلماسي و خرد بود، را مورد ستايش قرار داد.

روحاني نيز از حمايت ها و همکاری های هند در دوران تحریم قدرداني کرد و ابراز داشت كه مردم ايران این نقش هند را خصوصا در گذشته نزديك، فراموش نخواهند کرد.

طرفین در عزمشان براي ايجاد روابطي مستحكم، معاصر و برپايه همكاري كه ا ز روابط تاريخي و تمدني بين دو كشور و قرابت جغرافيايي دو كشور بهره مي برد و پاسخگوي نيازهاي رو به افزايش دنياي بهم وابسته مي باشد، اتفاق نظر داشتند.

آنها همچنين اين نظر را داشتند كه دولتهايشان بايد استفاده از فرصتهاي نوظهور را تا بيشترين حد ممكن در همه زمينه هاي همكاريهاي اقتصادي و بازرگاني دوجانبه، خصوصاً راههاي مواصلاتي و زيرساخت ها، انرژي و سرمايه گذاري را ممكن ساخته و مورد تشويق قرار دهند. براي نيل به اين هدف :

الف – روحانی و مودی موافقت كردند تا تماسها را در سطوح بالا از طريق ديدارهاي دوجانبه بيشتر و وسيعتر در همه سطوح و ملاقاتها در حاشيه جلسات منطقه اي و چند جانبه به مراتب گسترش دهند.

ب – طرفین تصميم گرفتند تا نقشي كامل براي موقعيت استراتژيك و بي نظير ایران و هند براي تشويق مواصلات چند وجهي در درون و خارج از منطقه، از جمله با استفاده از بنادري مانند چابهار و ترانزيت و توسعه آنها، در نظر بگيرند و ابراز اميدواري كردند كه مشاركت هند در توسعه بندر چابهار فصل جديدي در همكاري هاي دو جانبه و مواصلات منطقه اي ايجاد نمايد و گسترش هر چه بيشتر ارتباطات و خدمات دريايي بين هر دو كشور را مورد تشويق قرار دهد، كه مقامات مربوط به جزئيات آن خواهند پرداخت.

ج– امروز با استقبال از امضاي موافقتنامه سه جانبه در زمينه تأسيس كريدورهاي حمل و نقل و ترانزيت چابهار در حضور روحاني، مودي و اشرف غنی و اين رهبران بر اهميت تاريخي موافقتنامه تأكيد كردند. آنان خاطرنشان ساختند كه رشد همكاريهاي چندگانه در زمينه مواصلات يك دسترسي مطمئن و جايگزين براي افغانستان به بازارهاي منطقه اي فراهم خواهد نمود و در نتيجه به توسعه، صلح و ثبات در افغانستان و در همه منطقه كمك خواهد نمود. آنها مشتاقانه در انتظار تصويب قوانين و آيين نامه هاي لازم به هدف عملياتي كردن راههاي حمل و نقل و ترانزيت در خطوط زماني تصريح شده در موافقتنامه هستند.

د-  طرف ايراني از سرمایه گذاری هند در برپايي كارخانجات در بخشهايي چون كود، مواد پتروشيمي و متالورژي در منطقه آزاد تجاري چابهار در شرايطي كه متقابلا ً به سود هر دو طرف است مورد استقبال قرارداد.

روحانی و مودی همچنين چشم انداز حضور راه آهن هند را در پروژه هاي متعدد در حال اجرا و آتي استقبال می نماید. آنها همچنين پتانسيل همكاري در حوزه معادن و استخراج معدن را مورد توجه قراردادند و مقرر گرديد تا كارگروهي دوجانبه در سطح وزرا به منظور هدايت اين روند به منظور استفاده از متمم هاي متقابل بين ايران و هند در حوزه راههاي مواصلاتي و منطقه آزاد تجاري چابهار ايجاد گردد. اين كارگروه همچنين ارتقاي سرمايه گذاريهاي ايران در هند را مورد بررسي قرار مي دهد.

ه – طرفین همچنين آرزوي مشترك هر دو طرف براي ايجاد يك منطقه فناوري اطلاع رساني و ارتباطاتي در چابهار و گسترش همكاري بين ايالت هاي هند و استانهاي ايران را مورد توجه قرار دادند.

و– طرف هندي مراتب قدردانی خود را از دولت جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت دادن و سرمایه گذاری در حال انجام هند در توسعه بخش های نفت و گاز در ایران اعلام کرد. در این زمینه مودی ابراز امیدواری کرد که رئوس موافقتنامه فرزاد بی شامل قرارداد تجاری تا پایان سپتامبر ۲۰۱۶ به نتیجه برسد. طرفین همچنین تاکید کردند که شرکتهای هندی مشارکت کننده به تعهدات خود پایبند باشند. علاوه بر این روحانی و مودی، مشارکت و سرمایه گذاری شرکتهای هندی را در استخراج و تولید بلوک های نفتی و گازی تشویق می نمایند.

سران دو کشور رضایتمندی خود را از تصمیم اتخاذ شده برای برقراری دیالوگ انرژی با مشارکت شرکتهای مهم ذینفع در هند و ایران با تمرکز بر ملاحظات دوجانبه در بخش انرژی اعلام نمودند.

ز– نخست وزیر هند و رییس جمهور ایران، موافقت كردند تا روابط تجاري ديرينه بين دو كشور را  با شتاب بيشتر در مشاركت اقتصادي از طريق پيشرفت در انعقاد هر چه سريعتر توافقنامه تعرفه ترجيحي و موافقتنامه حمايت و گسترش سرمايه گذاري دوجانبه و ديگر اقدامات ترجيحا تا قبل از پايان سال ۲۰۱۷ تحكيم بخشند. آنها امضاي موافقتنامه چارچوب PTA و موافقتنامه اجتناب از ماليات مضاعف (TBC)را مورد استقبال قرار دادند. با تاکید بر حمایت کامل هند از الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی و روند اجماع سازی جهت تعیین رییس کارگروه الحاق ایران، ایشان موافقت نمودند که مذاکرات برای دسترسی سریعتیر به بازار را تسریع نمایند.

ح– طرفین ضمن تاکید بر نقش مهم و حیاتی ایجاد مکانیسم بانکی و پولی به منظور توسعه روابط تجاری و اقتصادی، از گفتگوهای فنی بین بانکهای مرکزی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری هند تا نیل به توافقی اصولی و عملیاتی شدن این توافقات، استقبال نمودند.

ط– رییس جمهور ایران و نخست وزیر هند، ضمن توجه به تبادلات اخير هيئت هاي بازرگاني بين ايران و هند و اهميت چنين تبادلاتي براي گسترش همكاريهاي اقتصادي و بازرگاني تصميم كنفدراسيون صنعت هند را براي افتتاح دفتر منطقه اي در تهران مورد استقبال قرار دارند. آنها مقرر نمودند كه مقامات مربوط همايش هاي مختص هر كشور را براي گسترش همكاري تجاري و بازرگاني برگزار نمايند. متقابلا حق اتاق بازرگانی ایران برای احداث دفتری در هند محفوظ است.

ی– به منظور درك مهمتر و عميق تر پتانسيل ميراث فرهنگي و جهانگردي عظيم دو كشور، طرفین از نتيجه اولين جلسه كارگروه مشترك جهانگردي استقبال نمودند (يا براي نتايجي موفق ابراز اميدواري نمودند) آنها اطمينان داشتند كه تماس هاي مردم با مردم بيشتر از طريق تبادلات هر چه بيشتر دانشجويان و مردم عادي، از جمله جهانگردان  از طريق بروز كردن سيستمهاي موجود صدور ويزا و تسهيل بيشتر امور كنسولي براي شهروندان يكديگر، علقه هاي موجود بين مردم هر دو كشور را تحكيم خواهد نمود.

در اين زمينه آنان پتانسيل توسعه جهانگردي ويژه مذهبي را كه مي تواند از توسعه ارتباطات هوايي بين دو كشور بهره ببرد، مورد توجه قراردادند، همچنین مقرر داشتند كه مقامات اقدامات سريعي را در اين زمينه در اتخاذ نمايند.

ك– روحانی و مودی، چشم انداز توسعه همكاريها را بر مبناي هرگونه منافع متقابل و هر موافقتنامه در تعدادي از ديگر موضوعات از جمله آموزش عالي، علوم و فن آوري، محيط زيست و كشاورزي مورد استقبال قرار دادند و كارآفرينان كوچك و متوسط را از طريق تعامل منظم و مكانيسم هاي نهادي مورد حمايت قرار دادند و مقرر داشتند كه مقامات مربوط روي جزئيات بيشتر كار كنند.

ل– دو طرف همچنین، با آرزوي متقابل براي ارتقاي هند شناسي و مطالعات ايراني به منظور اطلاع رساني بهتر به مردم هر دو كشور در زمينه تعامل نزديك بين ايران و هند كه متقابلاً تقويت كننده نيز مي باشد، تعدادي از اقدامات در حال اجرا و برنامه ريزي شده در حوزه فرهنگي را مورد استقبال قرار دادند. آنها از برگزاري همايش هند و ايران دو تمدن بزرگ: نگاهي به گذشته و آينده در تهران از ۲۳ تا ۲۵ مي ۲۰۱۶ بطور مشترك توسط شوراي روابط فرهنگي هند و آكادمي زبان و ادبيات فارسي (فرهنگستان) برگزار گرديد، استقبال نمودند.

با توجه به اهميت يادداشت تفاهم امضا شده بين شوراي روابط فرهنگي هند و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي؛ طرفین، محققين، نويسندگان، رسانه ها، جامه فيلم سازان، هنرمندان و جوانان و ورزشكاران را به شركت در جشنواره هاي فرهنگي و ساير جشنواره هاي يكديگر كه براي دو سال پيش رو برنامه ريزي شده است، تشويق نمودند. آنان ابراز اميدواري كردند كه اقداماتي چون تجديد برنامه هاي تبادل فرهنگي، ايجاد گروه چهره هاي برجسته، براي بررسي زمينه هاي بيشتر همكاري و ايجاد كرسي زبان هندي در دانشگاه تهران و حمایت از کرسی های زبان فارسی در هند براي گسترش هر چه بيشتر تلاشها براي تقويت و حفظ ميراث فرهنگي مشترك دو كشور اتخاذ گردد.

۷) روحانی و مودی، تبادل نظر عميقي در زمينه اوضاع منطقه اي و بين المللي داشتند. هند و ايران بعنوان كشورهاي رو به توسعه، بطور مشترك اين نظر را داشتند كه همه كشورها بايد بتوانند آرمانهاي مردمشان را براي صلح و كاميابي در سيستم بين المللي پيگيري نمايند. در زمينه نياز به گسترش تبادل نظر در موضوعات بين المللي بين سياستگذاران و تحليلگران استراتژيك دو كشور، ایشان از تجديد يادداشت تفاهم تبادلات بين مؤسسه خدمات خارجي هند و دانشكده روابط بين الملل وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران و امضاي يادداشت تفاهم در زمينه گفتگو در زمينه سياست بين وزارتخانه هاي امور خارجه دو كشور و تعامل بين انديشكده ها استقبال نمودند.

آنها همچنين خواهان تداوم همكاري بين شوراي روابط بين المللي هند و دفتر مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران گرديدند.

۸) روحانی و مودی با توجه به نگراني عميق مبني بر اينكه تروريسم و ايدئولوژي هاي داراي افراطي گري خشن همچنان منطقه را آماج حملات خود قرار مي دهند و تهديدي عظيم را متوجه صلح، امنيت، ثبات و توسعه مي نمايند، بر ضرورت از ميان برداشتن همه اشكال تروريسم و شكست نيروهاي افراط گرا تأكيد نمودند. آنها اصرار داشتند كه به همه حمايت ها از گروهها و افراد تروريست و پناهگاههاي آنان خاتمه داده شود و بر اين نظر بودند كه كشورهايي كه به تروريسم بطور مستقيم و غيرمستقيم كمك مي نمايند و آن را تشويق نموده و مورد حمايت قرار مي دهند، مي بايست محكوم گردند.

رهبران دو کشور از همه كشورها دعوت نمودند تا در برابر تروريسم هيچگونه تحملي نداشه باشند، آشكارا استفاده از تروريسم برضد كشورهاي ديگر را مردود اعلام نموده و متوقف نمايند، زيرساخته هاي تروريسم را در جايي كه هست، از بين ببرند، فوراً به حمايت و تأمين مالي تروريستهايي كه از اراضي تحت اشغالشان براي ضربه زدن به ديگر كشورها استفاده مي كنند، پايان دهند و مطمئن گردند كه همه مجرميني كه در قلمرو قدرت آنها هستند به دست عدالت سپرده مي شوند.

هر دو طرف برعزمشان براي تحكيم اتفاق نظر بين المللي و نظامهاي حقوقي عليه تروريسم، از جمله نهايي كردن هر چه سريعتر يك كنوانسيون جامع عليه تروريسم بين المللي تأكيد نمودند. دولت هند همچنین از ابتکار جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۱ ش) که از سوی حسن روحانی پیشنهاد شد و با عنوان جهان عاری از خشونت و افراط گرایی به تصویب رسید حمایت نمودند.   

۹) دو طرف همچنين از افزايش تعامل بين شوراهاي امنيت ملي كشورهايشان استقبال كردند و موافقت نمودند تا تبادل نظرهاي نهادينه شده و منظم بين خود و ديگران را در زمينه هاي مبارزه با تروريسم، امنيت و ديگر موضوعات مربوطه مثل مبارزه با جنايات سازامان يافته، پول شويي، تجارت مواد مخدر وجرايم سايبري گسترش دهند.

۱۰) با توجه به اهميت تبادل نظر و همكاري بين دو كشور در زمينه منافع مشترك مرتبط با تجارت و امنيت دريايي در حوزه مشترك دو كشور، طرفین از برگزاري جلسه مقامات كشورهاي عضو انجمن حاشيه اقيانوس هند از ۱۹ تا ۲۰ مي ۲۰۱۶ در چابهار استقبال نمودند.

آنها همچنين مقرر داشتند كه كارگروه مشترك دفاعي به رياست وزراي دفاع به زودي تشكيل گردد و همچنين اقدامات را به هدف ارتقاي تعاملات در حوزه دفاعي مورد ستايش قرار دادند.

۱۱) هر دو طرف تأكيد كردند كه منافع صلح و ثبات در منطقه به بهترين نحو توسط افغانستاني نيرومند، متحد، شكوفا و مستقل تأمين مي گردد. ایشان بعنوان مقامات عالیه اجرایی دو كشور مهم كه داراي سهمي در ثبات منطقه هستند بر اهميت تعميق تبادل نظر و هماهنگي سه جانبه بين هند، ايران و افغانستان از جمله با تكميل مناسب همكاريهايشان در چابهار، تأكيد نمودند.

طرف ايراني همچنين حمايت خود را از ميزباني هند در ششمين نشست وزراي پروسه قلب آسيا استانبول در مورد افغانستان ابراز داشت.

۱۲) مودي از ميهمان نوازي سخاوتمندانه اي كه توسط روحاني از ايشان و هيئت همراه وی بعمل آمد صميمانه سپاسگزاري کرد. مودی ضمن دعوت رسمی از روحانی جهت دیدار از هند در آینده نزدیک، تاکید کرد که بطور قطع این سفر می تواند گام مهمی برای توسعه همکاری های رو به رشد دو کشور تلقی گردد. روحانی دعوت نخست وزیر مودی را پذیرفت.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار 4 خرداد 1395، کد مطلب: 3666283: www. mehrnews.com