شعار سال: پرورش ماهی در قفس طرحی است که در آن ماهی درون یک قفس یا سبد قرار می‌گیرد و آب به صورت آزاد بین منبع آبی و قفس در جریان است. براساس گفته کارشناسان حوزه شیلات علاوه بر اشتغال‌زا بودن این طرح، از مزایای آن می‌توان به کاهش هزینه نسبت به پرورش ماهی در استخرهای خاکی یا دستگاه‌های مداربسته، مدیریت آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر، سهولت در مشاهده و بررسی میزان تغذیه ماهی، سهولت و اقتصادی بودن درمان علیه انگل‌ها و بیماری‌ها در مقایسه با استخرهای خاکی اشاره کرد. محمود حافظیه، رئیس بخش آبزی‌پروری موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، درباره وضعیت صنعت آبزی‌پروری در کشور و پیشرفت طرح پرورش ماهی در قفس عنوان کرد: طی سال‌های گذشته در صنعت آبزی‌پروری رشد سریع و بسیار مطلوبی داشتیم، به‌طوری‌که اکنون ایران در تولید ماهی قزل آلا در آب شیرین و در دنیا رتبه یک را به خود اختصاص داده است. وی با اشاره به تغییرات اقلیمی، خشک‌سالی، کاهش بارندگی و... ادامه داد: این درحالی است که با وجود برخی پیشرفت‌ها به دلیل عوامل طبیعی دچار مشکل شده‌ایم و پیش‌بینی می‌کنیم که در آینده به‌طور 100درصد صنعت آبزی‌پروری با بحران مواجه شود.

در تلاش هستیم که از 480 به 830 هزار تن آبزی‌پروری برسیم

رئیس بخش آبزی‌پروری موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با تأکید بر این‌که با کمبود آب مواجه هستیم، عنوان کرد: رویکرد موسسه تحقیقات شیلات این بود که با وجود کمی آب، آبزی‌پروری را به آب شور دریایی منتقل کند تا از وقوع بحرانی که پیش‌بینی کرده‌ایم، فاصله بگیریم. حافظیه همچنین به صنعت پرورش ماهی در قفس اشاره کرد و گفت: این صنعت در کشورهای صاحب نام شکل گرفت و ما نیز به دنبال گسترش این صنعت به نحو مطلوب در کشور خود هستیم. وی ادامه داد: در شمال کشور و با توجه به آب لب‌شور دریای خزر (13 گرم شوری در لیتر)، تنها گونه‌ای که امکان پرورش را در این شرایط دارد، ماهی قزل‌آلای رنگین کمان است که این گونه قبلاً در آب شیرین تولید می‌شد. رئیس بخش آبزی‌پروری موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با تأکید براین‌که به دنبال پرورش گونه‌های بومی هستیم، گفت: موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور به دنبال پرورش ماهی در قفس از گونه‌های سوف و آزاد در دریای خزر است. در خلیج فارس و دریای عمان نیز تنها گونه سی‌باس آسیایی را وارد کردیم. از اروپا واردات نداشتیم، چرا که شرایط سی‌باس اروپایی با شرایط آب و هوایی ما همخوانی ندارد. حافظیه به برنامه پنج ساله ششم سازمان شیلات اشاره کرد و گفت: در تلاش هستیم که از 480 هزار تن آبزی‌پروری به 830 هزار تن برسیم. در واقع در برنامه پنج ساله ششم، تولید 200 هزار تنی پیش‌بینی شده است که از این میزان، 40 درصد سهم دریای شمال و 60 درصد سهم دریای جنوب (خلیج فارس) است. وی ادامه داد: در سال 96 طی برنامه‌ای قرار بود که 20 هزار تن تولید داشته باشیم، اما به دلیل کمبود بچه ماهی و کمبود اعتبارات بانکی از میزان تعیین شده، تنها 14 هزار تن تولید داشتیم و فقط توانستیم 70 درصد برنامه را پوشش دهیم؛ بنابراین 30 درصد از برنامه عقب هستیم. رئیس بخش آبزی‌پروری موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور همچنین درباره دیگر فعالیت‌های این موسسه عنوان کرد: موسسه تحقیقات شیلات به همراه سازمان شیلات کارهای مطلوبی در راستای انتخاب محل مناسب برای استقرار قفس‌ها در جهت توسعه صنعت آبزی‌پروری انجام داده است. در این راستا از استان گلستان تا گیلان و از سیستان تا خوزستان در عرصه وسیعی از این مناطق برای استقرار قفس لکه‌گذاری شده است. حافظیه گفت: این مناطق به جهت اکولوژیک و جریانات آب و هوایی قابلیت این را دارند که بخش خصوصی وارد مناطق شوند و برای نصب قفس اقدام کنند.

وی با بیان این‌که می‌خواهیم گونه‌های شانک و هامور را در آینده به صنعت پرورش ماهی در قفس معرفی کنیم، عنوان کرد: این گونه‌ها در شرایط آب و هوایی ما بهتر رشد می‌کنند؛ البته برای این‌که قابلیت پرورش داشته باشند، نیازمند اصلاح نژاد هستند. رئیس بخش آبزی‌پروری موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور تصریح کرد: ماهی‌های خاویار، آزاد و سوف در شمال کشور برای پرورش در قفس مولدسازی و تبدیل به مولد پرورشی شده است. حافظیه گفت: در جنوب کشور نیز ماهی‌های شانک، هامور و... مولدسازی شده و تا دو سال آینده گونه‌های بومی معرفی‌شده جایگزین سی‌باس آسیایی می‌شوند. اول دی ماه سال 95 بود که معاون آبزی‌پروری سازمان شیلات ایران اعلام کرد عملکرد پروژه پرورش ماهی در قفس در خوزستان صفر است؛ این در حالی است که این استان در این زمینه بسیار استعداد دارد. رئیس بخش آبزی‌پروری موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در این رابطه گفت: در استان خوزستان این طرح تاکنون 30 درصد پیشرفت داشته است؛ البته این میزان پیشرفت بسیار کم است، اما عوامل زیادی هم در این رابطه نقش دارند؛ مثلاً سازمان بنادر و کشتیرانی و سازمان‌های اقتصادی باید به این صنعت پول تزریق کنند. همچنین نیازمند خرید شناور برای جابه‌جایی هستیم؛ ضمن این‌که با وجود تحریم‌ها برخی تجهیزات را به دلیل اختلاف قیمت ارز نمی‌توان منتقل کرد. وی با بیان این‌که کشور نروژ رتبه اول را در طرح پرورش ماهی در قفس دارد، عنوان کرد: براساس اعلام سازمان فائو، در 67 کشور پرورش ماهی در قفس صنعتی مطرح است. این طرح در چین در آب شیرین و در نروژ در آب شور انجام می‌شود. حافظیه خاطرنشان کرد: علاوه بر نروژ که دارای رتبه یک است، ایتالیا، کانادا، دانمارک، انگلیس، استرالیا، کره جنوبی، ژاپن و... سرآمد اجرای طرح پرورش ماهی در قفس هستند. رئیس بخش آبزی‌پروری موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با اشاره به این‌که تولیدات ما با طرح پرورش ماهی در قفس حدود 14 هزار تن است، گفت: این در حالی است به عنوان مثال نروژ طی دو ساعت، 200 تن برداشت دارد، اما کشور ما طی یک هفته 20 تن برداشت دارد. حافظیه تأکید کرد: برای توسعه و پیشرفت طرح پرورش ماهی در قفس نیازمند حمایت‌های بیش‌تر هستیم. باید ضوابط دست و پا گیر از میان برداشته شود. مشکل اصلی ما جابه‌جایی شناورها است که باید در این حوزه تسهیلات ارائه شود؛ ضمن این که نیازمند تجهیزات به‌روز هستیم و باید روش‌های سنتی را کنار بگذاریم. به گزارش «سبزینه»، طرح پرورش ماهی در قفس نیاز به سرمایه‌گذاری کم‌تری نسبت به پرورش ماهی در استخرهای خاکی دارد و برای اجرای آن‌هم از همه منابع آبی از قبیل دریا، دریاچه، استخرهای ذخیره، استخر، چشمه‌ها، نهرها و رودخانه‌ها می‌توان استفاده کرد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 16 دی 97، کد مطلب: 60109، www.sabzineh.org