شعار سال: نمایندگان امیدی تهران و دیگر شهرها که در جلسه حضور داشتند، بحث‌هایی درباره مسائل جاری داخلی و خارجی مطرح کردند و در مقابل رئیس دولت اصلاحات نیز صحبت‌هایی مطرح كرده و راهکارهایی پیشنهاد داده است.
به گفته سعیدی در این دیدار گزارش عملکردی نیز از سوی محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون ارائه شده است. همان نقطه‌ای که در این سه سال محل بحث اصلاح‌طلبان و فعالان سیاسی اصلاح‌طلب بوده است. برخی از نمایندگان اعتقاد دارند که فراکسیون از ظرفیت‌ها و امکانات موجود استفاده کرده و عده دیگری نیز معتقدند آن‌طور که باید از امکان‌ها بهره‌برداری نشده است. در سال گذشته بزنگاه‌هایی هم بوده که فراکسیون در آنها سازماندهی کارآمدی نداشته. مثل جریان رأی اعتماد یا استیضاح وزرای دولت دوازدهم. همه اینها در حالی است که شفافیت در اعضای فراکسیون نیز وجود نداشته. لیست اعضای فراکسیون با وجود اصرارهای نمایندگان امیدی و رسانه‌ها در سه سال گذشته منتشر نشده است. همین نبود شفافیت اعضا موجب شده برخی از کسانی که با فهرست امید راهی مجلس شدند، در فراکسیون‌های دیگر یعنی مستقلین ولایی حضور پیدا کنند و مشخص نباشد که در رأی‌گیری‌ها با کدام سو همراه هستند.

لیست اعضا آماده است
سعیدی، سخنگوی فراکسیون، درباره موضوع لیست اعضای فراکسیون گفته این تقاضا را در این چند سال داشتیم كه ليست کسانی که همراه فراکسیون هستند و لیست عضویت را امضا کردند، منتشر شود. البته همراه‌بودن بسیار مهم‌تر است. اما به خاطر برخی دلایل هنوز هیئت‌رئیسه به این جمع‌بندی نرسیده که لیست را منتشر کند. اما این لیست تهیه شده و شامل اعضایی است که هم ليست عضویت را پر کردند و هم همراه فراکسیون هستند و تشکیلاتی کار می‌کنند و رأی می‌دهند. اما هنوز هیئت‌رئیسه به این جمع‌بندی نرسیده که این لیست منتشر شود». طیبه سیاوشی دیگر نماینده امیدی است که در این زمینه به نمایندگانی اشاره می‌کند که در دو سال گذشته اصرار به منتشرشدن لیست اعضا دارند. در شرایطی که نمایندگانی مانند عبدالرضا عزیزی نماینده شیروان در مجلس در جلسات فراکسیون امید و مستقلین حضور دارند؛ محمدرضا عارف مهرماه سال گذشته در این ارتباط گفته بود: «از همان ابتدای تشکیل فراکسیون امید دو گروه تلاش کردند فراکسیون امید را به حاشیه ببرند. یک گروه افرادی بودند که تلاش کردند با شبیه‌سازی با یکی از ادوار مجلس، تشکیل فراکسیون امید را به‌زعم خود در راستای ضدیت با نظام و تعبیرات بی‌ربطی ازاین‌دست القا کنند. گروه دوم هم کسانی بودند که با نردبان لیست امید وارد مجلس شدند و با همسوشدن با گروه اول و به بهانه آنچه دوری از تندروی نامیدند، راهشان را از ما جدا کردند درحالی‌که منش و روش اعضای فراکسیون امید نشان داد هیچ میانه‌ای با تندروی ندارد و به دنبال مطالبات بحق مردم هستند و همواره به شعار اصلی خود که امید، آرامش و رونق اقتصادی است پایبند است».‌ همان وقت عارف از انتشار لیست اعضای فراکسیون در آینده نزدیک خبر داده بود بااین‌حال هنوز این لیست منتشر نشده است.

صادقی: فرصت‌سوزی کردیم
فراکسیون امید در انتخابات هیئت‌رئیسه نیز عملکرد مؤثری نداشت؛ تا خردادماه سال جاری که محمدرضا عارف برای اولین بار وارد کارزار جدی رقابت با علی لاریجانی شد تا جایی که انتخابات به دور دوم کشید؛ در نهایت اما مثل گذشته چند کرسی در هیئت‌رئیسه به فراکسیون رسید. محمود صادقی جزء نمایندگان امیدی مجلس است که معتقد است فراکسیون امکان استفاده بیشتری از ظرفیت‌ها داشته است. او دراین‌باره چنین توضیح می‌دهد: «فراکسیون نتوانست از ظرفیت‌های موجود استفاده کند. ما فرصت‌سوزی کردیم. به نظر من گرفتار کارهای بوروکراتیک مانند تشکیل کمیته و کارگروه شدیم که نتیجه‌ای در پی نداشت. در واقع به شکل چابک و بابرنامه، برنامه عملیاتی که در 126 بند تدوین شده بود، پیگیری نشد. البته مواردی هم بوده که کارهایی را پیگیری کردیم و موانعی در پیشبرد آن به وجود آمده. ولی خیلی از کارها هم هست که اقدامی درباره آنها انجام ندادیم و خیلی از کارهایی که پیش رفت نیز انفرادی بوده و به‌صورت گروهی و سازماندهی‌شده انجام نشده است.»
صادقی در ادامه باز هم به برنامه 126‌بندی اصلاح‌طلبان اشاره می‌کند: «در حوزه قانون‌گذاری و نظارت که در برنامه 126‌بندی به‌درستی پیش‌بینی شده بود، باید اولویت‌بندی می‌کردیم تا کار پیش می‌رفت اما فرصت‌ها را از دست دادیم. حالا یک سال پیش‌رو داریم و اینکه فراکسیون این قابلیت را ایجاد کرده که از این یک سال استفاده کند، نقطه تردید است. شاید به جرئت بتوان گفت که حداکثر سه، چهار بند از برنامه‌هایی که اجرا‌ شده منطبق با «برجام» بوده و برنامه ویژه‌ای برای عملیاتی‌کردن آن دنبال نکردیم». هرچند بحث صادقی معطوف به خروجی عملکرد فراکسیون است اما او به برخی از دلایل آن هم می‌پردازد: «دلایل متعددی بوده. البته کارهایی زیادی هم انجام شده و اگر در چارچوب برنامه عمل می‌کردیم، ظرفیت بالایی وجود داشت. اما مدیریت خوبی برای استفاده از آن نبود. مهم‌ترین دلیل آن این است که نیروها ظرفیت اصلی اصلاح‌طلبان نبودند و به همین دلیل تجربه لازم را نداشتیم. چراکه بعد از فیلترها نامزدها انتخاب شدند. ضعف‌های مدیریتی و ساختاری نیز وجود دارد.»
موضوع بررسی کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم نیز از نقاطی بود که نمایندگان امیدی را با چالش‌هایی روبه‌روبه کرد و به نظر می‌رسید سازماندهی کارآمدی برای مواجهه با آن وجود نداشت. تاجایی‌که این لایحه با رأی نزدیکی در مجلس تصویب شد. این‌روزها هم که پالرمو و CFT در مجمع تشخیص معلق مانده فقط برخی از نمایندگان فراکسیون هستند که به‌صورت انفرادی بحث‌هایی درباره راهکارهای برون‌رفت از این وضعیت مطرح می‌کنند. با این‌همه محدودیت‌هایی هم برای حرکت فراکسیون در فرایند قانون‌گذاری وجود داشته است. طیبه سیاوشی، دیگر نماینده امیدی درباره فرصت‌های گذشته و پیش‌رو و به‌طور کلی عملکرد فراکسیون چنین می‌گوید: «هم امکانات وجود داشت و هم محدودیت‌ها و موانع. به‌هر‌حال در قوه مقننه جایگاهی عالی دارد و جایی است باید از حقوق مردم دفاع و بهترین‌ها در حوزه قانون‌گذاری تصویب شود. من فکر می‌کنم در این دوسال‌و‌نیم زمان‌هایی بوده که امکان بهتر عمل‌کردن وجود داشته است. من شخصا به دلایلی ممکن است در برخی موارد از فرصت‌ها استفاده نکرده باشم. در‌عین‌حال در برخی از موارد امکان حرکت ما به دلایل مختلف گرفته شده است. از موضوع حمایت از دولت گرفته تا مشکلاتی که در سطح بین‌المللی به وجود آمده و بازتاب آن در سطح کشور رخ داده و در عملکرد نماینده‌ها و حتی دولت تأثیر گذاشته است. من فکر می‌کنم ما برخلاف منافع اصلاح‌طلبی عمل نکردیم اما نتوانستیم آنچه را مدنظر خودمان و بسیاری از اصلاح‌طلبان بود، به دلایل متعدد عملیاتی کنیم». سیاوشی اضافه می‌کند: «برخی معتقد هستند فراکسیون عملکرد خوبی داشته و آنچه را باید، انجام داده و نقدها نمی‌تواند به عملکرد فراکسیون وارد باشد. عده دیگری هم معتقدند که نقدهایی به فراکسیون وارد است. برخی نیز این اعتقاد را دارند که ساختار قوه مقننه و قانون‌گذاری کشور فرصت حرکت بیشتری به ما نمی‌دهد.»
حالا یک سال فرصت پیش‌روی فراکسیون امید است. عملکرد امیدی‌ها همچنان محل بحث است و البته نمایندگانی هم در مقام دفاع از آن هستند. همه اینها در حالی است که شاید در انتخابات پیش‌رو اکثریت پارلمان در اختیار اصلاح‌طلبان نباشد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 15 اسفند 97، شماره: 3383