شعار سال: به دلیل مشغله کاری نمایندگان در روزهای پایانی سال با زحمت توانستیم با محمدقسیم عثمانی نماینده مردم بوکان وقت مصاحبه بگیریم.وی در کارنامه خود تجربه حضور در سه دوره مجلس شورای اسلامی و عضویت در هیات رئیسه مجلس دهم و کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نهم را دارد. عثمانی دارای دکتری حسابداری، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، و از مؤلفان کتاب‌های دانشگاهیِ در رشته حسابداری در ایران است.وی استاد دانشگاه، آرام و در عین حال سختگیر است که این ویژگی حتی در ارزیابی او از عملکرد دولت و مجلس نیز به خوبی مشاهده می‌شود.

عثمانی که از حامیان روحانی برای پیروزی در دوازدهمین دوره ریاست جمهوری بود از این حمایت پشیمان نیست اما از کارنامه دولت ناراضی بوده و می گوید به نظر می رسد دولت نیاز به برنامه‌ای کاربردی برای ساماندهی وضع موجود دارد.


آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح گفت‌وگو تفصیلی  با محمدقسیم عثمانی نماینده مردم بوکان در  مجلس شورای اسلامی است؛

    شما از نمایندگان تاثیرگذار مجلس بودید اما در سال‌های اخیر احساس می شود در نطق، تذکر، مصاحبه نقش بسیار کمرنگی نسبت به گذشته ایفا می‌کنید علت چیست؟

مسیری که مجلس به طور کلی در دوره های مختلف در پیش گرفته نیاز به بازنگری دارد و به نظر من با این روند ماحصل چندانی به دست نمی‌آید در واقع با آیین‌نامه‌ها، محدودیت زمانی‌ و مشغله‌های نمایندگان، مجلس با این روند نمی‌تواند دستاورد مطلوبی داشته باشد.

درحال حاضر در صورتی صدای شما در مجلس شنیده می‌شود که فریاد بزنید اگر عادی سخن بگویید هیچ نماینده‌ای توجه نمی‌کند یا گوش شنوایی برای شنیدن وجود ندارد. برخی دوستان می‌گویند چرا علیرغم اینکه در حالت عادی یا کلاس درس آرام سخن می‌گویی در مجلس با حرارت صحبت می‌کنی. در جواب می‌گویم اگر غیر از این باشد نمی‌توانید کسی را متوجه خود کنید.

مجلس معتمدین ایجاد و حرف دل مردم در آن مطرح شود/در کنار مجلس عوام باید مجلس خواص نیز تشکیل شود

    شما تجربه‌ی نمایندگی در مجالس هشتم، نهم و دهم دارید، ارزیابی تان از مجلس بر اساس تجربه سه دوره نمایندگی چیست؟

 تعداد نمایندگانی که به سخنان دیگران توجه می‌کنند و شمار وکلایی که به صحبت آن‌ها توجه می‌شود رفته رفته کاهش پیدا کرده است. بنابراین من احساس می‌کنم که در صورت نطق یا تذکر در صحن علنی بی‌دلیل خود را خسته می‌کنم.

    پیشنهاد شما درباره این موضوع چیست؟

اگر مکانیزم انتخابات به همین شیوه باشد نتیجه‌ی متفاوتی‌ به دست نمی‌آید. اگرچه مدرک تحصیلی کاندیداها، مبنای ورود آنها به مجلس است اما در بررسی صلاحیت آنها سطح دانش و تخصص، محل اخذ مدرک، رشته تحصیلی و ... بررسی نمی‌شود در حالیکه تخصص و دانش نماینده موضوع بسیار مهمی است چراکه اگر نمایندگان نگرش علمی داشته باشند برای رای‌دادن به نظرات کارشناسان و صاحب نظران امر توجه می‌کنند اما در صورتی که نماینده تنها دارای مدرک تحصیلی باشد و در پس این مدرک، درک مرتبطی وجود نداشته باشد گوینده و شنونده‌ی خوبی نخواهد بود.

     برخی کارشناسان نظرشان به دو پارلمانی‌ شدن است.

بله؛ باید مجلس معتمدین ایجاد و حرف دل مردم در آن مطرح شود اما در کنار مجلس عوام باید مجلس خواص نیز تشکیل شود که مسائل را به صورت حرفه‌ای و تخصصی بررسی کند. بهتر است صحبت‌های مطرح شده در مجلس خواص را مردم نشنوند چراکه به دلیل برخی دلسوزی‌ها ممکن است سخنانی مطرح و تصمیماتی اخذ شود که در ظاهر برای مردم خوشایند نباشد اما در آینده به سود کشور تمام شود.

کشور به این حجم از قانونگذاری نیاز ندارد. قانون‌گذاری موضوعی است که ایران در آن نوآوری دارد. انباشت قانون باعث بی‌ثباتی شده است چراکه شما نمی‌دانید قانون کنونی فردا هم کارایی دارد یا اینکه فردا طرح دوفوریتی دیگری مطرح می‌شود و آن قانون از اساس تغییر می‌کند. به طور مثال در بررسی قانون بودجه برخی از احکام بالادستی تغییر می‌کند در واقع ما تمامی قوانین دائمی را در بودجه دور می‌زنیم.

امنیت اقتصادی در گرو امنیت قانونی است زمانیکه قانون هر روز تغییر می‌کند تصمیماتی که تا دیروز درست بوده، نادرست جلوه می‌کند.

    پس اگر شیوه‌ی ورود به مجلس و ساختار تغییر نکند این روند به همین صورت ادامه خواهد داشت؟  

بله.

    چرا در بررسی مسائل اقتصادی کمتر نقش آفرینی می کنید؟

ببینید در حالیکه مسیر بهبود وضعیت کشور سمت و سوی دیگر است شما در جمعی حضور دارید که در جهت مخالف حرکت می‌کند. نمایندگان به دلیل گرانی پیگیرانه از وزرا و رئیس‌جمهور شکایت و سوال می‌کنند و تذکر می‌دهند اما خود نمایندگان در تصویب بودجه 98 چند درصد گرانی ایجاد کردند؟ علیرغم اینکه همیشه از دولت برای کسری بودجه و بیش‌برآورد بودجه انتقاد می‌کنیم اما هر ساله در فصل بررسی بودجه، بودجه‌ی دولت را افزایش می‌دهیم. درواقع برخی نمایندگان در جهت عکس ادعای خود عمل می‌کنند.

    در بودجه سال98 موضوع افزایش حقوق بسیار بحث برانگیز بود نخست افزایش 20 درصدی حقوق مطرح شد سپس مقرر شد 400 هزار تومان به صورت ثابت به پایه افزوده شود و در ادامه 10 درصد نیز حقوق‌ها افزایش پیدا کند، از دید شما آیا دولت توانایی اجرایی‌کردن آن را دارد چراکه بسیاری ادعا می‌کنند مجلس بدون توجه به منابع دولت این طرح را تصویب کرده است؟  

سال آینده انتخابات در پیش است معمولا در سال‌های منتهی به انتخابات توجه مجلس به افکار عمومی بیش‌ازپیش می‌شود چراکه نمایندگان تمایل دارند برای انتخابات دوره بعد سپر دفاعی برای خود ایجاد کنند و به مردم نشان دهند که ما تلاش کردیم و پیشنهادهایی ارائه دادیم تا حقوق‌ها افزایش پیدا کند و اشتغال ایجاد شود. البته منظور همه‌ی نمایندگان حاضر در مجلس نیست اما متاسفانه عده ای به‌دنبال افزایش حقوق مردم نیستند بلکه افزایش رای خود را مدنظر قرار دارند.  

    شما اینگونه کارها را در حوزه تخصصی دولت می دانید؟

 تعیین حقوق وظیفه‌ی دولت است و ما تنها باید با سیاست‌گذاری بر افزایش حقوق‌های طبقه پایین‌تر تاکید کنیم تا این حقوق‌های پایین از درصد افزایش بیش‌تری برخوردار شوند. سیاست‌گذاری باید ازسوی نمایندگان باشد اما نوع مکانیزم را دولت تعریف کند. متاسفانه نوع پیشنهادات برخی نمایندگان عامه‌پسند است و گاهی کارشناسی نیست.

    در راستای صحبت شما مبنی بر اقدامات نمایندگان در سال آخر مجلس برای جلب رای بیشتر، مجلس مصوبه‌ ممنوعیت کاندیداتوری پس از سه دوره‌ی متوالی را تصویب کرد اگر این مصوبه به تایید شورای نگهبان برسد و  اجرایی شود شما نیز جزو ان دسته از نمایندگانی هستید که نمی‌توانید سال بعد در انتخابات شرکت کنید. دیدگاه شما در مورد این پیشنهاد چیست؟

من چه بتوانم کاندید شوم و چه نتوانم سال آینده در انتخابات شرکت نکرده و منتظر این قانون نیستم. این موضوع را نیز از دو سال پیش اعلام کردم که کاندیدا نخواهم شد و تَرکش این قانون دست‌کم به من نخواهد خورد.

اگر با این مصوبه موافقت شود برای پرستیژ مجلس بسیار خوب است اما انگیزه‌های پشت پرده این مصوبه بسیار مهم است. با دقت در پیشنهادات مطرح شده در مجلس متوجه می‌شوید برخی از آن‌ها بسیار خاص است؛ به طور مثال فرد وضعیت و شرایط رقیب خود را در نظر گرفته و برای جلوگیری از کاندیداتوری وی پیشنهادی مطرح می‌کند. مثلا رقیب من در انتخابات سفیر یا معاون شهردار است به همین دلیل در موادی از طرح استانی شدن انتخابات به پیشنهادات برخی نمایندگان مقرر شد سفرا و معاونان شهردار برای شرکت در انتخابات مجلس باید از شش ماه پیش استعفا دهند. این در حالی است که براساس گفته نماینده‌ی دولت، در دوره پیش از میان دوازده هزار کاندیدای انتخابات مجلس تنها سه تن سفیر بودند و نباید قانونی تصویب کنیم که شامل سه تن شود.

فکر نکنید نمایندگانی که مشمول این مصوبه- ممنوعیت نمایندگی پس از سه دوره‌ی متوالی- بودند به این قانون رای دادند بلکه نمایندگانی به این طرح رای داده‌اند که دارای این شرایط نبودند و چون شمار نمایندگان مشمول کم است نتوانستند نتیجه رای‌گیری را تغییر دهند. البته ممکن است چند تنی هم باشند که شامل این طرح می‌شوند و موافق هم باشند من نیز موافق این پیشنهاد هستم اما اگر به صورت کلان نگاه کنید این کار به صلاح کشور نیست.

نماینده‌ها از دوره‌ی سوم به بعد می‌توانند برای حوزه‌ انتخابیه خود بهره‌وری داشته باشند  

    علت مخالفت شما با مصوبه ممنوعیت کاندیداتوری نمایندگان پس از سه دوره‌ی متوالی چیست؟

نماینده‌ای که سه دوره در مجلس حضور دارد مسیرهای پیگیری و روابط را درک کرده و افراد را شناخته است بنابراین می‌داند باید برای پیگیری یک موضوع خاص به سراغ چه مسئولی برود. نمایندگان پس از ورود به مجلس دوره‌ای برای نمایندگی نمی‌گذرانند و کسی که نماینده می‌شود تمامی موضوعات را باید براساس تجربه بیاموزد.

    اهم مطالب این مصاحبه:

        پیشنهادات برخی از نمایندگان عامه پسند است و کارشناسی نیست
        دولت امور اجرایی را به افراد متخصص نسپرده است
        تنها 5 تن از کاندیداهای تهران سزاوار حضور در لیست امید بودند

اگر نمایندگان در دوره‌های آموزشی شرکت می‌کردند ممنوعیت کاندیداتوری پس از سه دوره‌ی متوالی باعث ورود نخبگان به مجلس می‌شد اما چون آموزشی وجود ندارد این کار چندان به صلاح نیست. اگرچه برای همه مسائل دوره آموزشی وجود دارد اما برای نماینده‌ی مجلس شدن هیچ آموزشی وجود ندارد. نماینده‌ها از دوره‌ی سوم به بعد می‌توانند برای حوزه‌ انتخابیه خود بهره‌وری داشته باشند این مصوبه مانند این است که شما نهالی می‌کارید و از آن مراقبت می‌کنید تا به مرحله‌ی ثمردادن برسد اما به این بخش که می‌رسید آن را رها کرده و نهال دیگری می‌کارید و به آن رسیدگی می‌کنید درواقع با تصویب این مصوبه هیچ‌گاه ثمردهی یک نماینده برای حوزه‌ی انتخابی خود صورت نمی‌گیرد.

    شما تجربه حضور در هیات رئیسه مجلس در سال نخست مجلس دهم را هم دارید.

بله. خاطره ای برایتان بگویم از این دوره. هرگاه بحثی در مجلس پیش می‌آمد آقای دکتر لاریجانی با لطف و به شوخی می‌گفتند آقای عثمانی چند حرف عاقلانه بزند یا چند نظر کارشناسی ارائه کند؛ جایگاه مناسبی در هیات رئیسه داشتم.

بسیاری از جلسات مجلس غیرعلنی اما با حضور خبرنگاران برگزار شود

    برای ارتقا وضع موجود چه باید کرد؟ فرض کنید شما کسی هستید که می‌توانید این ساختار را در کوتاه‎‌ترین زمان ممکن تغییر دهد نخستین کاری که انجام می‌دهید چیست؟   

در نخستین گام  بسیاری از جلسات مجلس را از علنی‌بودن خارج می‌کنم البته منظور برگزاری محرمانه جلسات نیست، خبرنگارها حضور داشته باشند اما مشروح نشست از رادیو پخش نشود. زمانی که نماینده در ابتدای صحبت خود به صنوف مختلف"خسته نباشید" می‌گوید در واقع جامعه هدف خود را مشخص می‌کند یا فرض کنید پیشنهادی می‌دهد که مردم برای آن دست بزنند و تشویق کنند در این شرایط قوانین تصویب شده کارآیی لازم را ندارد؛ به طور مثال علیرغم اینکه مصوبه افزایش حقوق در سال 98 باعث خوشحالی مردم شد اما هنوز حقوق اجرایی نشده است اثر آن را می‌توانید در مغازه‌ها مشاهده کنید.  

مارپیج دستمزد و حقوق؛ افزایش دستمزد یا بالارفتن تورم؟

    آیا افزایش 400 هزار تومانی حقوق می‌تواند منجر به تعدیل نیروی انسانی می‌شود؟

دستمزد و حقوق همانند مارپیج است یعنی هرچه دستمزد افزایش پیدا کند تورم نیز بالا می‌رود پس در مقطعی از زمان باید این مارپیچ قطع شود و به‌جای افزایش حقوق قدرت خرید کارمندان را زیاد کنید. برای نمونه به جای افزایش 20 درصدی حقوق، ماهانه به میزان مشخص کالاهای اساسی در اختیار کارمندان قرار گیرد، کارمندان دولت از پرداخت مالیات معاف شوند، زمینه تحصیل رایگان برای آنها فراهم شود درواقع بار از دوش کارمندان برداشته شود و به جای افزایش 20 درصدی حقوق، 15 درصد از هزینه‌های آنها را پوشش دهیم.

افزایش 20 درصدی حقوق تورم را نیز بالا می‌برد. در این شرایط اگرچه 20 درصد حقوق کارکنان افزوده شده اما هزینه‌هایش 30 درصد افزایش می‌یابد پس باز هم زیر فشار است. در واقع 20 درصد افزایش حقوق دردی را دوا نمی‌کند چراکه اگر این 20 درصد 40 درصد هم شود تفاوتی نمی‌کند چراکه به همان نسبت و حتی بیش‌تر تورم افزایش پیدا می‌کند.

    براساس صحبت‌های انجام گرفته آیا با شیوه‌ای که برای تخصیص ارز 4200 تومانی در سال آینده در نظر گرفته شده است موافقید؟ از دید شما با اجرای این شیوه وضع اقتصادی مردم نسبت به سال گذشته بهتر خواهد شد؟

بله. این طرح می‌تواند مکانیزم توزیع را اصلاح کند در حال حاضر با این سازوکار کالاها به دست مصرف‌کننده واقعی نمی‌رسد.

    چرا دولت در امر توزیع کالاهای اساسی چندان موفق نبوده است؟

 کار به دست کاردان سپرده نشده است. درصورتی که با پیشرفت اینترنت و فن‌آوری اطلاعات توزیع کالاهای اساسی امر پیچیده‌ای نیست.

    چرا برای خروج کشور از بحران از تجربه سایر کشورها استفاده نمی‌کنیم به طور نمونه تجربه آلمان پس از جنگ جهانی دوم. از دید شما وضعیت کنونی ما مابه‌ازای بیرونی دارد؟

ما باید از تجارب دیگران درس بگیریم اما شرایط ما منحصربه‌فرد است و وضعیت ما با سایر کشورها متفاوت است. بسیاری از کشورها می‌خواستند به آلمان پس از جنگ کمک کنند اما در حال حاضرکشوری همراه ما نیست.

    پس وضعیت ما سخت‌تر است؟

صد در صد. آلمان پس از جنگ تنها به فکر از بین بردن آثار ناشی از جنگ بود اما ما در ایران به‌‌دنبال پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و فن‌آوری نوین هستیم. وضعیت ما بسیار متفاوت است. در این میان فرهنگ عمومی هم موثر است. اگر در کشوری کالایی گران شود مردم کالای موردنظر را نمی‌خرند یا اگر در خانه دارند آن را به مغازه‌دار می‌دهند تا در بازار عرضه کند اما ما تا شایعه‌ی افزایش قیمت را بشنویم چند برابر مصرفمان خرید می کنیم.

خودرو نیز به دلیل تقاضای بسیار، گران شد در واقع این تقاضا برای سوارشدن نیست بلکه برای به‌دست آوردن سود است. ارز چرا این اندازه گران شده است؟ چون 35 میلیارد دلار در خانه‌ها موجود است. نمی‌توان این وضعیت را حتی با شرایط خودمان در اوایل انقلاب مقایسه کرد.

پیام استعفای ظریف؛ تعامل با دنیا با شیوه کنونی غیرممکن است

    برای ساماندهی اقتصادی چه باید کرد؟

مشکل ما در چند بخش است که بخشی از آن به دولت برمی‌گردد. دولت براین باور است که با شیوه کنونی نمی‌توان یا سخت می توان با دنیا کار کرد اما خود را متعهد به ادامه‌ی این روند می‌داند حتی استعفای آقای ظریف نیز به همین دلیل بود. از دید من استعفای ظریف حاوی پیامی بود مبنی براینکه با شیوه کنونی نمی‌توان در دنیا کاری از پیش برد. آقای ظریف در جلسه‌ی غیرعلنی مجلس گفت ما در دنیا حتی یک کشور دوست هم نداریم. دوستی در دنیا بر پایه منافع مشترک شکل می گیرد. دیپلماسی دارای معانی و اصول و ابزاری است به این معنا که شما باید دوستی‌ها را از راه دوستان قدیمی به‌وجود آورید. اما زمانی که شما دوستی ندارید نمی توانید دوست دومی پیدا کنید. دنیا براساس منفعت می‌گردد و آن‌ها مسیر سود خود را دنبال می‌کنند.

    چرا دولت های منتخب نمی توانند یا نمی خواهند از کمک و پتانسیل رقبای انتخاباتی خود در پیشبرد اهداف مملکت استفاده کنند؟

 دلیل این امر را می‌توان در نحوه چینش افراد در دولت‌ها دنبال کرد در ایران دولت‌ و مجلس نه تنها مشارکتی نیستند بلکه جناحی‌‌اند یعنی پس از روی کار آمدن دولت جدید تمام نیروها از بخش‌‎دار گرفته تا بالاترین رتبه‌ی مدیریتی باید از جناح خودی انتخاب شود بنابراین حزبی که از گردونه رقابت حذف شده تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا رئیس‌جمهور فعلی پیشرفتی نداشته باشد.

در این شرایط عملکرد دولت زیر ذره بین قرار می‌گیرد چراکه در انتخاب افراد برای مناصب اجرایی تناسبی وجود ندارد بلکه اکثریت و اقلیتی است بنابراین گروه اقلیت به‌دنبال زیرسوال بردن رقیب است تا در انتخابات بعدی خود به اکثریت تبدیل شود. اما در کشوری مانند آمریکا زمانی‌که حزبی روی کار می‌آید سایر احزاب نیز در حاکمیت سهم دارند به همین دلیل فرد پیروز کاندیدای رقیب خود را وزیر امور خارجه می‌کند. فرض کنید اگر آقای روحانی پس از پیروزی در انتخابات به آقای رئیسی پیشنهاد معاون اولی یا به آقای قالیباف پیشنهاد وزارت راه را می داد چه ایرادی داشت؟

احمدی نژاد به دنبال سرباز در کابینه خود بود

    کدام‌یک از دولت‌ها تاکنون به این امر نزدیک بوده اند؟

به یاد ندارم کسی به این شکل به موضوع نگاه کرده باشد. آقای دکتر توکلی تعریف می‌کردند "پس از پیروزی آقای احمدی‌نژاد در نهمین انتخابات ریاست جمهوری به او پیام دادم که می‌خواهم شما را ببینم از آنجایی که بیمار بودم ایشان به عیادت آمد در این دیدار به وی پیشنهاد دادم آقای لاریجانی را وزیر امور خارجه، آقای رضایی را وزیر دفاع و آقای قالیباف را وزیر کشور کند احمدی نژاد گفت درباره‌اش فکر می‌کنم اما پس از مدتی برای من پیامی فرستاد که من در دولتم نیازی به ژنرال ندارم بلکه سرباز می‌خواهم."

تغییر نگاه در این زمینه و به کارگیری افراد متخصص از جناح مخالف به عقلانیت زیادی نیاز دارد. ما امیدوار بودیم دولت آقای روحانی این روش را به کار گیرد که در این امر موفق نبود.

هرگز از حمایت از روحانی پشیمان نیستم

    شما از دولت آقای روحانی برای دوره دوم ریاست جمهوری حمایت کردید. مواضعتان تغییری کرده؟

من نسبت به اینکه ایشان به جای رقبایش، رئیس‌جمهور شدند پشیمان نیستم اما نسبت به وضع دولت رضایتی ندارم.

    در این وضعیت اقتصادی که با آن مواجه هستیم آیا دولت می‌توانست اقدامات دیگری در جهت بهبود اوضاع انجام دهد؟ به نظر می‌رسد در حال حاضر دولت تمام تلاش خود را سامان دادن اوضاع به کار گرفته است.

بدبینانه و سختگیرانه بخواهم بگویم از دید من دولت در کماست. من اصلا احساس نمی‌کنم دولتی وجود دارد. دولت هر روز باید درباره موضوعات گوناگون طرح و ایده‌ای نو داشته باشد اما در حال حاضر تنها وضع کنونی را مدیریت می‌کند تا آب از آب تکان نخورد. دولت حتی در تعدیل قیمت گوشت نیز وامانده است. واردکردن گوشت که امر پیچیده‌ای نیست. چرا گوشت گران شده است؟ آیا تقاضا افزایش پیدا کرده است؟ خیر. عرضه کم شده بنابراین باید عرضه را افزایش داد.

این‌که می‌گویم دولت در کماست یعنی علائم حیاتی‌ دارد اما اقدامی انجام نمی‌دهد. اگرچه ساماندهی برخی امور در گرو ایجاد زیرساخت است اما تامین گوشت که دیگر به زیرساخت نیاز ندارد. دولت می تواند با بسیج غرب کشور گوشت موردنیاز را وارد کند حتی کوله‌برها به راحتی می توانند این مهم را محقق کنند. اصلاح نظام توزیع کالاهای اساسی جزو ابتدایی‌ترین کارهاست که دولت باید بتواند انجام دهد. اما چنین چیزی را در کشور نمی‌بینیم.

    روند اقتصادی در سال 98 را چگونه پیش بینی می کنید؟

اگر حساب شده و با برنامه ریزی عمل کنیم  می تواند سال بهتری باشد اما تحلیلم برپایه داده های فعلی به نظر می رسد سال 98 نسبت به امسال سال سخت‌تری خواهد بود.

تغییرات سیاسی در ایالات متحده در بهبود شرایط ایران اثرگذار نیست

    به نظر جنابعالی تغییرات سیاسی در ایالات متحده می تواند تاثیری در شرایط ایران داشته باشد؟

شاید از نظر روانی بر جامعه‎‌ی اثرگذار باشد اما از دید محتوایی و بلند مدت و یا حتی میان مدت تاثیری ندارد.

کشور به یک بسته‌ی هماهنگ حاکمیتی نیاز دارد

    برخی معتقدند وضعیت اقتصادی کنونی فرصتی برای کاهش وابستگی ایران به نفت است و باید به چشم فرصت به این تهدید نگریست. نظر شما چیست؟


مشکل کشور، وصله و پینه است در واقع ما بسته جامع حاکمیتی نداریم تا این بسته‌ را اجرا کنیم. برای نمونه دانشگاه‌ها؛ هر یک از دانشگاه‌های آزاد، علمی کاربردی و سراسری ساز خود را می‌زنند. برخی می‌گویند کنکور باشد اما عده ای با برگزاری این آزمون مخالف‌اند. برای حوزه آموزش بسته‌ی ثابتی نداریم تا برنامه 20 سال آینده مشخص باشد. در بخش بهداشت و درمان نیز عملکرد همین گونه است فردی ایده‌ای را پیاده کرده و تفکری را به راه انداخته دیگری می‌گوید این اقدام اشتباه است در اقتصاد عده ای از کارشناسان می‌گویند باید مالیات بر ارزش افزوده اخذ شود دیگری می‌گوید نباید بگیریم و... .

در واقع هر مسئولی که برسرکار می‌آید قوانین خود را اجرا می‌کند. مثلا وزارت اقتصاد و دارایی و وزارت صنعت، معدن و تجارت نگاه متفاوتی به مسئله ارز دارند. کشور به یک بسته‌ی هماهنگ حاکمیتی نیاز دارد. اگرچه از اقتصاد اسلامی سخن می‌گوییم اما آن را نداریم از سوی دیگر براساس نظام سوسیالیستی یا سرمایه‌‎داری نیز عمل نمی‌کنیم. زمان بررسی قانون کار نگاه ما سرمایه‌داری و در بررسی بودجه کومونیستی است در واقع رویکرد ثابت و مشخصی نداریم و به همین دلیل هم نمی‌توانیم آینده را پیش‌بینی کنیم.

در کشور شرایط احراز صلاحیت مسئولان فهرست نشده است تا ملاک انتخاب مدیرعامل یک شرکت دولتی مشخص باشد درواقع نه تنها شرایط احراز صلاحیت مدیران در کشور روشن نیست بلکه همه جناحی، سیاسی، باندی و فامیلی است به همین دلیل سرمایه‌های اجتماعی از بین رفته است. اگر فردی به نام آقای خاوری به‌وجود می‌آید باید دید چه کسانی پشتوانه‌ی او بودندکه مدیرعامل شده است یا چه کسانی راه را برای خروج او هموار کرده اند.

از دید من حاکمیت نباید نسبت به افراد متخلف انعطاف نشان دهد گذشت‌ از خطای یک فرد، دیگران را به انجام کار اشتباه ترغیب می‌کند حاکمیت باید با متخلف قاطع برخورد کند تا درسی برای آیندگان شود.

مدیریت دکتر لاریجانی مبتنی‌بر عقلانیت، تعادل و منطق است/در تمامی انتخابات‌های ریاست مجلس به آقای لاریجانی رای دادم

    شما در هیات رئیسه مجلس هم حضور داشته اید نظرتان در مورد اداره کردن جایی مثل مجلس چیست؟

بگذارید نکته ای را در مورد آقای دکتر لاریجانی بگویم. اداره مجلس کار بسیار سختی است. از دید من مدیریت ایشان مبتنی‌بر عقلانیت، تعادل و منطق است و من با این‌که جزو فراکسیون امید هستم و به آن افتخار می‌کنم و آقای عارف را نیز بسیار دوست دارم اما در تمامی انتخابات‌های مربوط به ریاست مجلس به آقای لاریجانی رای دادم چون گمان می‌کنم در کشور به عقلانیتی نیاز داریم که از دید من در میان مسئولان ارشد نظام آقای لاریجانی جزو بالغ‌ترین آن‌هاست.

لیست کاندیداهای اصلاح طلب تهران برای مجلس دهم عجولانه و ناگهانی انتخاب شد/پنج نفر از لیست امید  تهران باید وارد فهرست می شدند

    شما در فراکسیون امید عضویت دارید؛ به زعم برخی کارشناسان این فراکسیون  چندان عملکرد موفقیت آمیزی نداشته است.

از دید من مصادیق اعضای فراکسیون امید باید قوی‌تر می بودند. اگرچه مردم به 30 نفر از نمایندگان اصلاح طلب تهران براساس فهرست رای دادند –ضمن احترام ویژه به تک تک آنها- اما به نظر بنده در میان این 30 تن اگر دست‌ودلباز باشیم تنها 5 نفر باید در فهرست قرار می‌گرفتند انتخاب‌های این لیست عجولانه و ناگهانی بود. بنابراین فراکسیون امید دارای کیفیت مطلوب نیست. از سوی دیگر فراکسیون امید اکثریت مجلس را در اختیار ندارد و از اقلیت نیز بیش از این انتظاری نمی‌رود.

    شما لابی گری را قبول دارید؟

لابی‌گری‌هایی که برای قرارگرفتن افراد در این لیست‌ها وجود دارد این نتایج را به بار می‌آورد. انتخاب‌ اعضای لیست اصلاح طلبان می‌توانست بهتر از این باشد.

من به عملکرد جناب عارف معترضم ایشان می‌توانست زبان رساتری برای خواسته‌های بخشی از جامعه باشد که به ما رای دادند. ایشان رئیس فراکسیون امید و مسئول این جریان در مجلس هستند.

    به نظر می رسد هر دو جناح به دلایل متعددی دچار ریزش در سرمایه‌های اجتماعی  شان شده باشند؟

اگرچه اقبال مردم نسبت به اصلاح طلبان کم شده اما این‌گونه نیست که از سرمایه‌ی اجتماعی اصلاح‌طلبان کم و به اصول‌گرایان افزوده شده باشد.

جلب افکار عمومی و کسب رای در شرایط دشوار اقتصادی آسان‌ است/مانور روی موضوعات بیکاری و بی پولی به رای آوری کمک می کند

    معمولا در فشار اقتصادی مردم به شعارها و دیدگاه های پوپولیستی اقبال نشان می دهند. به نظرتان شاهد حضور پوپولیست ها در عرصه سیاسی کشور خواهیم بود. پیش بینی شما چیست؟

هر چه وضعیت عمومی و اقتصادی کشور سخت‌تر می‌شود جلب افکار عمومی برای کسانی که به‌دنبال رای هستند آسان‌تر می‌شود. درد مردم در حال حاضر روشن است. مهم‌ترین مشکل مردم بیکاری، فشار اقتصادی و بی‎پولی است. هر کسی روی این موارد مانور داده و برنامه‌هایی که از دید مردم قابل‌اجراست ارائه دهد می‌تواند رای مردم را جلب کند. در کشور جوان بیکار و خانواده‌هایی که درگیر این موضوع هستند بسیار است، بنابراین اگر فردی وعده اشتغال به آن‌ها دهد این افراد حاضرند کوه را جابه‌جا کنند. درواقع با امید واهی می‌توان رای آورد. اما برای دور دوم این امکان وجود ندارد.

آرایش سیاسی دور بعدی مجلس تغییری نمی‌کند

    به نظر شما آرایش سیاسی دور بعدی مجلس چگونه خواهد بود؟

از دید من ترکیب همین خواهد بود.

    از بحث‌های سیاسی و اقتصادی اندکی دور شویم؛ چگونه وارد دنیای سیاست شدید؟

با مرحوم مهندس ادب ارتباط داشتم و ایشان نیز نماینده‌ی مردم سنندج در مجلس بودند و مرا برای ورود به این عرصه تشویق کردند. با مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هم کار می‌کردم و در آن‌جا هم پالس‌هایی به من داده می‌شد که با تحصیلات و تخصصی که دارید کاندیدا شوید تا بتوانید نمایی از منطقه‌ی خود را بروز دهید.

    برنامه ای برای دوران پس از نمایندگی تان دارید؟ موضوعی که سه دوره نمایندگی فرصت رسیدگی به آن را از شما گرفته باشد.

نخستین مورد خانواده‌ام است که باید برایشان وقت بگذارم و هر جا هم که بروم جایی است که احساس کنم می توانم تاثیرگذار باشم.

    بهترین خاطره‌ای که در این سه دوره نمایندگی در مجلس داشتید چیست؟

هنگامی‌که احساس می‌کنید دید و فکر شما به بهبود اوضاع کشور و منطقه کمک کرده بسیار جذاب است، همچنین زمانی که گره‌ای از مشکل کسی باز می‌شود برایم جالب است.

    آیا فکر می کنید پس از تجربه نمایندگی فرد بهتر و پخته‌تری نسبت به قبل شده‌اید؟

من از ورود به این عرصه متضرر شدم؛ قبلا  به تمامی کارهایم می‌رسیدم به فامیل و دوستان رسیدگی می‌کردم.

    آرامش خاصی در کلام و رفتارتان دارید. این ویژگی از کجا می آید؟

بله این خصلت و ویژگی را از مادرم به ارث برده‌ام.

دکتر دهقان به من گفت چون خیلی آرام در مجلس حرف می زنی کسی گوش نمی‌دهد؛ فریاد زدم موثر واقع شد

آرامش درونی به نمایندگی مربوط نیست چراکه در مجلس همه فریاد می‌زنند. دور نخستی که وارد مجلس شده بودم خیلی آرام صحبت می‌کردم به یاد دارم بحث کاهش تعرفه‌ی خودرو بود پیشنهاد حذف آن را داده بودند و من با حذف مخالف بودم در آن هنگام هم مانند اکنون قرعه‌کشی نبود هر کسی می‌زد و نامش بالا می‌آمد صحبت می‌کرد.  من زدم و نامم بالا آمد بسیاری گفتند اجازه دهید به جای شما ما صحبت کنیم اما من نپذیرفتم دکتر دهقان به من گفت دکتر شما خوب صحبت می‌کنید اما خیلی آرام این کار را انجام می‌دهید بنابراین کسی گوش نمی‌کند گفتم باید چه کنم؟ گفت باید فریاد بزنید. گفتم بسیار خوب کوشش می‌کنم فریاد بزنم در آن برهه به‌گونه‌ای فریاد زدم که سابقه نداشت و موثر هم واقع شد.

    چند فرزند دارید؟

سه فرزند دارم یک دختر و دو پسر؛ دخترم دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی در رشته حسابداری است پسرهایم نیز یکی کلاس هفتم و دیگری کلاس پنجم هستند.

    رابطه تان با هنر چگونه است؟

کارهای محمد رضا شجریان و معتمدی را گوش می‌کنم و آهنگ‌های بیداد، ماهور و نوای شجریان را دوست دارم.

    ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری خانه ملت،تاریخ انتشار:8 فروردین 1398،کدخبر:421423،www.icana.ir