شعار سال: «تجارت» یا داد و ستد یکی از روش هایی بوده که انسان ها از گذشته های دور به کار گرفته اند تا نیازهای خود را از این طریق تامین کنند، شیوه ای که امروزه روز نیز وجود دارد و در سطح کلان نام صادرات و واردات را بر آن نهاده اند.

اما تجارت امروزه به یکی از ابزارهای قدرت کشورها مبدل شده و در این بین هر کشوری که توان صادرات بیشتر و کالاهای زیادتری برای عرضه داشته باشد قدرتمند تر از سایرین در جامعه جهانی خواهد بود.

امروزه قدرت اقتصادی از اصلی ترین عوامل قدرت کشورهاست

امروزه قدرت اقتصادی یکی از اصلی ترین عوامل قدرت کشورها و مهمترین موضوعات در شکل گیری نظام های سیاسی کشورها و در نقطه مقابل براندازی آنها هستند و دشمنان انقلاب اسلامی ایران نیز سالهاست که با بهره گیری از این ظرفیت سعی دارند اقتصاد ایران را با گره زدن آن به غرب فلج کرده و در نتیجه آن زمینه براندازی نظام اسلامی ایران را باعث شوند.

این تلاش دشمنان در حالی است که رهبر معظم انقلاب که در راس این نظام قرار دارد این توطئه دشمن را به خوبی درک کرده اند و چندین سال است که در ابتدای سال شعاری متناسب با تقویت اقتصاد کشور بیان می کنند تا مانع از به ثمر رسیدن این توطئه دشمنان شود.

قدرت اقتصادی از هر نظر مانع از وابستگی کشور به بیگانگان می‌شود

از جمله شعارهای مقام معظم رهبری می توان به سال اقتصاد مقاومتی و رونق تولید اشاره کرد که هر دوی این شعارها می تواند بنیه اقتصادی کشور را تقویت و مانع از وابستگی اقتصادی و در پس از آن وابستگی فرهنگی و اجتماعی کشور به بیگانگان شود.

اگر بخواهیم نقطه مقابلی برای این موضوع قائل شویم، مهمترین و ضربه زننده ترین عامل می تواند بحث واردات باشد و پس از آن خام فروشی منابع موجود در کشور قرار می گیرد و شاید بتوان گفت که قاچاقچیان و وارد کنندگان کالاهای غیرضروری در این بین نقش مهره های دشمن را بازی می کنند.

رانت اطلاعاتی از آفت های نظام اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار است

اتاق بازرگانی یکی از نهادهایی بوده که چندسالی است با هدف ارائه مشاوره برای بهبود وضعیت فضای کسب و کار کشور جلساتی را چون شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی با دولتی ها برگزار می کند و اطلاعاتی نیز از این طریق در اختیار آنها قرار می گیرد، مشاوره هایی که اگر به درستی صورت گرفته بود و درگیر مباحثی چون «رانت اطلاعاتی» به عنوان یکی از آفت های این موضوع نشده بودند می توانست کمک زیادی به اقتصاد کشور باشد اما وضعیت نامناسب فضای کسب و کار و بی انگیزگی تولید کنندگان تنها تصویری است که امروز در مقابل چشمان ما قرار گرفته است.

برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند ازآنجایی که اعضای اتاق بازرگانی خود از واردکنندگان و صادرکنندگان کالا هستند، در سال‌های اخیر عمدتا انرژی اتاق را در بخش بازرگانی به ویژه واردات صرف کرده‌اند و در زمینه‌هایی همچون کمک یا مشاوره به دولت برای بهبود فضای کسب‌وکار کارنامه قابل‌قبولی ندارند.

ادغام وزارت صنعت با تجارت عملا بخش واردات را بر صنعت غالب کرده است

آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مرصاد در این خصوص گفت: همیشه این ایراد وارد بوده است که با ادغام وزارت صنعت، معدن و تجارت، عملا بخش واردات ما بر بخش صنعت غالب شد.

وی افزود: هر جا که قرار بود صنعت وارد تولیدی شود، واردات آن کالا صورت می گرفت و در واقع وقتی صنعت می خواست به مرحله بهره داری برسد، متوجه می شد که واردات آن کالا صورت گرفته و عملا انگیزه اش را برای یک نوآوری و بخشی که می تواند کشور را خود کفا کند، از دست می داد.

ارز ۴۲۰۰ تومان صرف واردات کالاهای غیرضروری در کشور شد

این استاد اقتصاد دانشگاه تهران ادامه داد: اخیرا هم همین قضیه ثبت سفارش ها و وارادات اقلام عجیب و غریب که در دوره ای که قرار بود با ارز ۴۲۰۰ تومانی کالاهای اساسی و خاص وارد شود، صورت می گرفت و دیدیم که ثبت سفارش ها در خصوص کالاهایی اتفاق می افتاد که اولویت نبودند.

وی تصریح کرد: بعضا دیده می شد که ثبت سفارش ها به گونه ای بود که به نفع وارد کننده اتفاق می افتاد و واردات یک سری کالاها ممنوع می شد که کالاهای آنها که قبلا وارد یا ترخیص کرده بودند، افزایش قیمت پیدا می‌کرد.

کالاهایی وارد می شد که تولید آن در کشور صورت می گرفت

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: همچنین دیده می شد که کالاهایی وارد می شد که هم تولید آنها در داخل کشور می توانست صورت گیرد و هم واقعا نیاز نبوده است.

وی تصریح کرد: با نگاهی به این موضوع می توان به این نتیجه رسید که وارد کننده ها و تجاری که از طریق واردات منتفع هستند، بر تصمیمات در این زمینه قالب شده اند.

اعضای اتاق بازرگانی با استفاده از رانت اطلاعاتی واردات را بر تجارت حاکم کرده است

بغزیان افزود: این ها که هم از صنعت و تولید و هم از بازار -که می‌تواند تغذیه شود- مطلع هستند، از یک رانت اطلاعاتی استفاده می کنند که به اهداف خود برسند.

وی ادامه داد: با توجه به مطالب فوق می توان به این نتیجه رسید که عملا آن فکری که پشت این موضوع است و آن جریان واردات، بر تجارت ما حاکم است.

ضرورت تفکیک بخش تجارت و بازرگانی از صنعت

این کارشناس اقتصادی راهکار این موضوع را تفکیک بخش تجارت و بازرگانی از صنعت دانست و گفت: اگر این تفکیک صورت گیرد و بخش بازرگانی جدا شود، آن موقع می تواند به عنوان یک نهاد ذیربط وارد عمل شود و آن واردات را با شکستن رانت اطلاعاتی و انحصاری اتاق بازرگانی و اعضایش به سمت واردات کالاهای مورد نیاز و البته نیاز تولید و صنعت کشور ببرد و در نتیجه آن رونق اقتصادی و رفاه ملی را در پی داشته باشد.

وی واردات بی‌رویه و انبوه کالاهای غیرضروری و یا کالاهایی که در داخل تولید می شوند از کشورهایی چون چین را یک ضربه به تولید کننده داخلی دانست که او را بسیار متضرر می کند و وارد کننده ها با استفاده از رانت اطلاعاتی خود بیشترین انتفاع را از این موضوع می برند.

واردات کالا در زمان به نتیجه رسیدن تولید نمی تواند اتفاقی باشد و حتما رانت اطلاعاتی پشت آن وجود دارد

بغزیان تاکید و خاطرنشان کرد: همانطور که ذکر شد گاهی اوقات دیده می شود که در زمان تولید صنعت و بهره برداری از تولیدات همان کالا وارد می شود، که نشان می دهد این موضوع نمی تواند اتفاقی باشد و حتما یک رانت اطلاعاتی پشت آن وجود دارد.

وی با اشاره به افزایش قیمت ارز گفت: اکنون و با این وضعیت باید رویه برعکس شود و صادرات بر واردات غالب شود اما می بینیم که بخاطر اینکه کشورهایی چون چین از مزایای حمایتی در تولید برخوردارند و با تولید انبوه قیمت تمام شده کالاها را بسیار پایینتر می آورند و همچنین در کشور ما این مقیاس تولید بالا نیست که بتواند با آنها مقابله کند، آنها با هر نرخی می توانند قیمت را بشکنند و پایینتر بیاورند و واردات بر صادرات غالب شود.

وی تصریح کرد: آنها می توانند با پایین آوردن کیفیت و تولید کالای نازل با پایینترین قیمت نیز کالایی را برای وارد کننده تولید و عرضه کنند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: اینکه جنس چینی به جنس بد معروف شده به این دلیل نیست که آنها توان تولید کالای با کیفیت ندارند، بلکه به این دلیل است که به اندازه مبلغ درخواستی شخص خریدار و وارد کننده اقدام به تولید کرده و کیفیت را پایین می آورند.

وی افزود: این وارد کننده و تاجر ما است که برای اینکه بتواند کالایی را وارد و در سطح بازار به فروش برساند، کیفیت پایینی را درخواست می کند و تحت هر شرایطی اقدام به واردات می کند.

آنچه که از مطالب فوق می توان فهمید این است که برخی از اعضای اتاق بازرگانی که اغلب از وارد و صادرکنندگان کالا هستند با بهره گیری از ظرفیت های موجود در این اتاق بیش از آنچه که به بهبود فضای کسب و کار توسط دولت و رونق اقتصادی کشور کمک کرده باشند با واردات کالا، آن هم در شرایطی که تولید و صنعت ما به شدت نیازمند حمایت است، به رونق اقتصادی خود کمک کرده اند که می تواند ضربه مهلکی به اقتصاد و البته اشتغال کشور باشد.

لذا می طلبد مسئولان و در وهله اول مجموعه مدیریتی وزارت صنعت، معدن و تجارت در اینخصوص تدابیر لازم را اتخاذ کنند و با استفاده از نظرات کارشناسان مجرب اقتصادی در کشور، رویه ای مناسب را برای کمک به بهبود فضای کسب و کار و رونق تولید در سالی که به نام مزین شده است، در پیش گیرند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری دانا تاریخ انتشار 22فروردین 98، کد خبر: 1475250، www.dana.ir