شعار سال: «ریچارد سوکولوسکی» کارشناس ارشد برنامه اوراسیا و روسیه اندیشکده «کارنگی» و «آرون دیوید میلر» تحلیلگر اندیشکده «ویلسون» آمریکا در گزارش خود که روز پنجشنبه در این رسانه آمریکایی منتشر شد، افزودند: همه دولت هایی که ما (نویسندگان این مقاله) با آنها همکاری کرده ایم، توهمات و نقاط کوری در حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی داشته اند، اما به نظر می رسد دولت ترامپ به ویژه با توجه به دیدگاه های عجیب و غریب وی درباره بحران کنونی در روابط ایران و آمریکا، به طرز خاصی از واقعیت ها فاصله گرفته است.

در این تحلیل تحت عنوان «ترامپ این واقعیت های جدی را درباره ایران نمی پذیرد» که در بیزنس اینسایدر چاپ و در پایگاه اینترنتی کارنگی بازنشر شده، آمده است: رو در رو شدن با برخی از واقعیت های جدی در واقع می تواند به جلوگیری از یک فاجعه منجر شود و از منافع آمریکا حفاظت کند، حتی اگر کمتر اطمینانی به دولت کنونی واشنگتن وجود داشته باشد که بتواند یا حتی بخواهد از محدودیتی که برای خود ایجاد کرده، خارج شود.

نخست، بحران کنونی ناشی از اقدامات غیرمحتاطانه و تصمیم گیری های غیرضروری رئیس جمهوری ترامپ در خصوص توافق هسته ای، بدون وجود «پلان B» (طرح جایگزین) واقعی است. البته اشتباه نکنید، ایران و آمریکا قبل از خروج ترامپ از توافق سال ۲۰۱۵ نیز با هم اختلافاتی داشتند.

نویسندگان این مقاله در ادامه به طرح ادعاهای تکراری درباره نقض حقوق بشر در ایران، حمایت از تروریسم، اعدام، سیاست های ضد صهیونیستی و انکار هولوکاست اشاره کردند و مدعی شدند که تهران به دنبال گسترش نفوذ خود در چهار پایتخت عربی، بیروت، دمشق، صنعا و بغداد است.

اما گناه اصلی بر گردن خروج یکجانبه از توافقی بود که محدودیت هایی را علیه برنامه هسته ای ایران اعمال می کرد و تهران به آن متعهد بود. در کنار این خروج، توجیه خطرناک و اشتباه دولت ترامپ قرار دارد که فکر می کند کمپین فشار خود برای اعمال تحریم ها می تواند ایران را وادار به تسلیم شدن کند. برعکس، این تحریم ها و فشار حداکثری آمریکا را در میان متحدانش منزوی کرده و ایران را به ویژه با توجه به سطح تنش ها و بی اعتمادی بین دو کشور و فقدان هر گونه کانال ارتباطی مداوم و مستقیم در آستانه رویارویی نظامی قرار داده است و می تواند اوضاع را از کنترل خارج کند.

این دو تحلیلگر افزودند: ایران اکنون تهدید می کند که دیگر به تعهدات خود به مفاد کلیدی توافق هسته ای از جمله غنی سازی اورانیوم در سطوح بالاتر و انبار مقادیر بیشتری از مواد هسته ای که مجوز آن تحت توافق صادر شده، پایبند نخواهد بود.

در یک خط مشی آزاردهنده که موضوعی عجیب در رابطه با این دولت نیست، ترامپ در خروج از توافق هسته ای به راه حلی برای مشکلی که خود در ایجاد آن نقش داشته، دست یافته و روند کنونی را پیچیده تر کرده است: این دولت به جای پیروی از دستور راهنمای متعارف دولت های آمریکا برای تعیین موفقیت هایی که به رئیس جمهوری اجازه می دهد اعلام پیروزی کند، در تشدید دو یا حتی سه برابری راهبردی نقش داشته که چشم اندازی برای موفقیت ندارد.

دوم، راهبرد دولت ترامپ درباره فشار حداکثری ارتباطی با هر گونه اهداف منسجم و واقع گرایانه ندارد. ترامپ می تواند تهران را تحت فشار اقتصادی قرار دهد تا به میز مذاکره برگردد و درباره توافق بهتری نسبت به رئیس جمهوری سلف خود مذاکره کند، اما سیاست های و لفاظی های رئیس جمهوری آمریکا نقشی در تشویق رهبران ایرانی در باور این مساله نداشته که می توانند به نتیجه بهتری در مذاکرات جدید در جهت منافع خود دست یابند.

گذشته از این نیز مشاوران تندروی ترامپ از جمله «مایک پمپئو» وزیر خارجه و «جان بولتون» مشاور امنیت ملی امیدوارند فشار حداکثری، ایران را تحریک به برخی اقدامات کند و بهانه ای به دست آمریکا دهد تا حملات نظامی را آغاز یا حکومت این کشور را سرنگون کند.

اما فشار حداکثری موثر نیست و برعکس تحریم ها و لفاظی های خصمانه ایران را تحریک می کند تا اقداماتی را بکار بندد که ممکن است آزادی تردد کشتی ها در خلیج فارس را به خطر بیندازد.

به طور خلاصه، راهبرد دولت آمریکا بدترین راهبرد در هر دو گزینه زیر است:

این راهبرد فقط تنش ها را افزایش داده و کانال های احتمالی برای تنش زدایی را مسدود کرده است بدون اینکه به اهداف خود دست یافته باشد. این راهبرد همچنین باعث نخواهد شد که ایران به درخواست مذاکره آمریکا پاسخ دهد.

سوم، این احساس وجود دارد که بسیاری از سیاست های دولت ترامپ در قابل ایران از سیاست های او در داخل نشات گرفته و بیش از اینکه به منافع ملی توجه داشته باشد، ناشی از حس خودبینی رئیس جمهوری است.

حمله به ایران امری متعارف در بین انجیلی ها، جامعه یهودیان افراطی و برخی از سران منطقه از جمله اسرائیل و عربستان است که ایران را تهدید می دانند و در عین حال منافع آنها اقتضا می کند که این خطر را تشدید کرده و سازمان های داخلی و کاخ سفید را در کمپین ضد ایرانی خود بسیج کنند. اما بیشتر این محدودیت ها را خود آنها ایجاد کرده اند، چرا که اگر ترامپ با «کیم جونگ اون» رهبرکره شمالی وارد مذاکره شود، می تواند با ایران نیز مذاکره کند.

تهران و واشنگتن از مدتها قبل در زمینه اعمال نفوذ و قدرت رقابت کرده اند، این اولین بحران و آخرین بحران بین دو کشور نخواهد بود. با توجه به منافع متناقض دو کشور بهترین گزینه برای آمریکا این است که از بروز درگیری جلوگیری کند.

در انتهای این مقاله آمده است: حتی اگر مذاکرات جدی از سر گرفته شود، نتیجه احتمالی اصلاح توافق هسته ای کنونی خواهد بود، اما فقط زمانی این هدف محقق می شود که دو طرف تا می توانند حسن نیت نشان دهند. اکنون این احتمال دور از ذهن به نظر می رسد.

اما ممکن است از بروز یک رویارویی بزرگ اجتناب شود. در حال حاضر، البته، خطر واقعی این است که ایران و آمریکا وارد بازی شوند که هیچیک نمی خواهد دیگری برنده شود و هیچ طرفی به دنبال کنترل اوضاع نیست. کمربندها را محکم ببندید: جاده پیش رو می تواند دست اندازهای زیادی داشته باشد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری جمهوری اسلامی ، تاریخ انتشار 13تیر 98، کد خبر: 83381120، www.irna.ir