شعار سال : پروازها کنسل شده و فرودگاه غرق در آب است، بیمارستان شهرخود نیز بیمار است و امکان درمان بیمارانش را ندارد، دانشگاه ها و مدارس تعطیل شدند و خودروها گرفتار در باران! آب باران و فاضلاب شهر را بلعیده و بحران شهر را فراگرفته است.سخن از خوزستان است و دردهای ناسور و همیشگی‌اش.
هنوز بحران شهر کوت عبدالله و جولان فاضلاب در کوچه، خیابان و حتی خانه‌های مردم این شهر حل نشده بود و هنوز بوی گند آب سیاه رنگ از همه جای شهر به مشام می‌رسید که بارش سیل آسای باران در شب دوشنبه بسیاری از شهرهای خوزستان را مانند کوت عبدالله فلج کرد.
کوت عبدالله نامی آشنا برای بچه‌های جبهه و جنگ است، اکثر آنان این شهر را خوب می‌شناسند. بسیاری از آمادگاه‌ها و پادگان‌ها که نیروها را به خطوط مقدم جبهه اعزام می‌کردند در این منطقه قرار داشتند و رشادت و مهربانی مردم کوت عبدالله در خاطر خیلی‌ها مانده است. اما اکنون در این شهر به گفته فرماندار کارون حداقل ۱۲ هزار نفر درگیر آبگرفتگی یا همان نفوذ فاضلاب به منازلشان هستند و بیش از ۵۰ هزار نفر نیز در معرض خطر قرار دارند.
شهر غرق در آب
شدت باران دوشنبه شب در برخی از شهرهای خوزستان به حدی بود که در عرض چند ساعت شهر غرق در آب شد و در برخی از شهرهای این استان آب باران به همراه فاضلاب راهش را به سمت خانه‌های مردم کشید و اتاق به اتاق و وجب به وجب آن را فتح کرد تا مردم کوت عبدالله تنها نمانند و شهرهای دیگر خوزستان نیز درد آنان را تجربه کنند.
حجم بارش باران در آبادان آنقدر زیاد بود که بخش‌های زیادی از فرودگاه بین‌المللی آیت‌الله جمی از جمله پایانه مسافری غرق در آب شد. بارندگی تلفات جانی هم داشت. چهار بیماری که در بخش آی سی یو بیمارستان امام خمینی اهواز بستری بودند نیز قربانی باران پاییزی شدند. رئیس بیمارستان امام خمینی این خبر را تایید کرده و گفت که مرگ این چهار بیمار به دلیل «نوسانات شدید برق شهری» در پی این بارش‌ها بوده است.
همچنین تصاویر و ویدئوهای منتشر شده در شبکه های اجتماعی حاکی از آب گرفتگی شدید در یکی از بخش های بیمارستان رازی اهواز است. رئیس بیمارستان اهواز در این باره گفت که این بخش «اورژانس قدیمی بیمارستان بدون استفاده» بوده و بیماری در آن وجود نداشته است.
بارندگی دوشنبه شب در استان خوزستان همچنین مدارس و دانشگاه‌های اهواز، کارون، شادگان را به دلیل آب گرفتی روز سه‌شنبه به تعطیلی کشاند. گزارش‌ها حاکی است که ادارات اهواز و کارون نیز تعطیل هستند و دست کم ۱۰۰ خودرو در برخی از مناطق اهواز به دلیل آب‌گرفتگی در راه گرفتار شدند.
اما بارندگی اخیر در خوزستان تنها به آبگرفتگی خانه‌ها، خیابان‌ها و بیمارستان ها بسنده نکرد، باعث ریزش یک ساختمان در منطقه حصیرآباد اهواز نیز شد. بنابه گفته ابراهیم قنبری رئیس آتش‌نشانی این شهر پنج مصدوم در پی داشت که زیر آور این ساختمان مانده بودند.
مردم بومی در ویدیوهایی که از وضعیت بغرنج و زندگی آب گرفته خود در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته‌اند، می‌گویند وضعیت شهرهای خوزستان فراتر از بحرانی است که در رسانه‌ها آمده است، آنها می‌گویند: خوزستان را آب برده و مسئولان ما را خواب، چون که این مشکل قصه دیروز و امروز نیست و سالهاست مردم این منطقه این درد را زندگی می‌کنند اما این درد و رنج به جای برطرف شدن سال به سال تمدید می‌شود.
بهانه نبود زیر ساخت
البته همه مسئولان این استان را -آن گونه که برخی از شهروندان خوزستانی در شبکه‌های اجتماعی مدعی شده‌اند-خواب نبرده است. از آن جا که معمولا نبودن زیرساخت بهانه خوبی برای از سر بازکردن هر معضلی است، برخی از آنان با شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیتی که به عهده آنان است به ریسمان کلیشه‌ای نبود زیر ساخت چنگ زده و گفته‌اند همه‌اش تقصیر نبود زیر ساخت است.مثلا غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان گفته «سیستم دفع و جمع‌آوری آب‌های سطحی در اهواز وجود ندارد. بخش زیادی از سیستم فاضلاب هم دچار فرسودگی است و بخش دیگر نیز تنها کشش دفع فاضلاب را دارد.» علی ساری، نماینده مردم اهواز در این باره به ایلنا گفت که در اهواز نزدیک به ۵۰ درصد از کلکتورها یا کانال‌های جمع‌آوری فاضلاب هنوز تکمیل نشده است و تنها در شرق اهواز تصفیه خانه فعال است و در غرب آن هنوز تصفیه‌خانه‌ای برای فاضلاب وجود ندارد.این نماینده مجلس به قدیمی و فرسودگی سیستم فاضلاب شهری اهواز اشاره کرده گفت که «مسئولان این مشکلات را رقم زده‌اند و برای جمع کردن این مشکلات نباید منتظر قطع باران باشند.» به گفته این نماینده مجلس فاضلاب در داخل شهر اهواز، کوت عبدالله، شهرستان کارون، حمیدیه به داخل خانه‌‌های مردم پس زده شده و شرایط بدی ایجاد شده‌است.
قدمت شبکه آب‌وفاضلاب خوزستان بیش از ۷۰ سال است
در این میان، زینب شریفی، استاد دانشگاه و فعال رسانه‌ای در این باره به رسانه‌ها گفته: در تمام سال‌هایی که من کار رسانه‌ای می‌کنم روزی نیست که در مورد شبکه فرسوده فاضلاب، گزارش‌هایی در رسانه‌های مختلف منتشر نشده باشد. قدمت کل شبکه آب‌وفاضلاب استان خوزستان و شهر اهواز بیش از ۷۰ سال است.
شریفی توضیح می‌دهد: هر چند بارها مسئولان در این زمینه‌ تلاش‌هایی داشته‌اند، حالا چه به کمک بانک جهانی و چه به کمک فروش اوراق بهادار؛ اما هیچ‌کدام به نتیجه نرسیده است. اینکه به نتیجه هم نرسیده دلایل مختلفی دارد که ممکن است ضعف پیمانکارهای بی‌کفایت بوده باشد یا اساساً سهل‌انگاری خود مسئولان بوده است یا اعتباری که به آن اختصاص داده شده کفاف درست کردن و سروسامان بخشیدن به این وضعیت و این شبکه فاضلاب را نداده است. این است که با کمترین میزان بارش، همه مناطق درگیر این وضعیت می‌شوند.
آب‌گرفتگی بلای طبیعی نیست سوء مدیریت است
آب‌گرفتگی و جاری شدن فاضلاب در استان خوزستان در شرایطی رخ داده که هنوز چند ماهی از سیل ویرانگر بهار امسال نگذشته است. در فروردین ماه امسال این استان با سیلاب‌های زیادی روبرو شد. اکنون بعد از گذشت 9 ماه و تکرار شدن آب‌گرفتگی و جاری شدن سیل در این استان نشان دهنده این واقعیت تلخ است که مسئولان و مدیران استانی و کشوری اقدام موثری برای پیشگیری از وقوع سیلاب و آبگرفتگی و پایین آوردن خسارات در شهرهای مختلف این استان انجام نداده‌اند و مثل همیشه در چنین شرایطی و بعد از وقوع حادثه بیشتر از هر چیز زیر ساختها را مقصر اصلی تداوم و تاثیرگذاری جدی آسیبهای ناشی از بارندگی می دانند.
بحران‌های زیست‌‌محیطی در ایران مدت‌‌ها است که بحران ساز می‌شود، کارشناسان بارها نسبت به سوءمدیریت منابع طبیعی ایران، جنگل‌‌خواری‌‌های گسترده، و سدسازی‌های غیرضروری و بی‌برنامه، هشدار داده و آن را از عوامل اصلی بروز بحران‌های زیست محیطی گوناگون، از جمله سیل‌های ویرانگر و خشکسالی‌های بی‌سابقه، برشمرده‌اند، اما با این حال تاکنون هیچ برنامه یا طرح مشخصی که به حل این مشکلات منجر شود از سوی هیچ مسئولی ارائه نشده است گویا آنان هنوز عمق فاجعه را درک نکرده‌اند.
بسیاری معتقدند شرایط کنونی خوزستان بلای «طبیعی» نیست، حاصل سوءمدیریت و ناکارآمدی برخی مسئولان شهری است که ۶ سال قبل تالاب‌های منطقه را پر کردند تا «پروانه‌های ساخت‌وساز» آسان تر به فروش برسد و فکر نکردند در این مناطق که سطح آبهای زیرزمینی بالاست، چنین کاری تا چه اندازه می تواند بحران ساز باشد. با این حساب آیا می شود فقط زیر ساختها را مقصر اصلی ماجرا معرفی کرد؟

شعار سال ، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همدلی ، تاریخ انتشار 27 آذر 98 ، کد خبر :68720 ، hamdelidaily.ir