شعار سال: استقبال مسوولان وزارت نفت از مدل قراردادی موسوم به IPC باردیگر بهره گیری از این نوع قراردادها و نکات قوت و ضعف این روش را در میان کارشناسان به بحث گذاشت. اما حقیقت ماجرای توسعه میادین با مدل میدان محور چگونه بوده است؟
هیچ کس فکرش را نمی‌کرد وقتی‌که سید مهدی حسینی رئیس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی در مهرماه سال ۱۳۹۴ از بیژن عالیپور دعوت کرد تا در کنفرانس تهران (معرفی مدل جدید قرارداها-IPC) سخنرانی کند، بطور ناخواسته نهضتی را در کشور به راه بیاندازد که در نهایت جمعی از کارشناسان مناطق نفت‌خیز جنوب را وادار کند، اقدام به روشنگری در ارتباط با قراردادهای IPC نمایند و ابعاد پنهان و خطرناک آن برای کشور را افشا کنند. "اینکه چگونه وزیر نفت با همراهی سید مهدی حسینی و تیمش می‌خواستند قسمت عمده مخازن نفتی کشور را با تولید بیش ۳ میلیون بشکه در روز در اختیار شرکت‌های خارجی قرار دهند". در آنزمان بسیاری از کارشناسان معتقد بودند تیم زنگنه ناخواسته با این شعار که ما نمی‌توانیم و انجام مگاپروژه از عهده ما خارج است و ... بدنبال نابودی صنعت نفت برای مدت طولانی بودند بنحوی که خواستار انعقاد قراردادهای ۲۵ ساله برای مخازن نفتی کشور بودند تا نبض تولید نفت را در اختیار بیگانگان قرار دهند تا بدینوسیله نبض اقتصاد و سیاست کشور را در دست آنان قرار دهند. همه این زوایای پنهان توسط جمعی از کارشناسان مناطق نفتخیز جنوب برای افراد مهم در کشور تشرح گردید کار بجایی رسید که مدیر فنی وقت مناطق نفتخیز جنوب طی نامه‌ای رسمی صراحتاً اعلام کرد که IPC در میادین توسعه یافته (Brown Fields) قابلیت اجرا ندارد و در میادین توسعه نیافته (Green Fields) نیز دارای ایراداتی است، این قبیل اقدامات تا جایی ادامه یافت که رهبری در ۱۴ خرداد سال ۱۳۹۵ در سخنرانی خود در مراسم ارتحال امام خمینی (ره) به موضوع قراردادهای نفتی جدید (IPC) اشاره نمودند و نامه‌ای ۱۵ ماده‌ای در ارتباط با این قراردادها مرقوم فرمودند‌. همه این تلاش‌ها منجر به عقب نشینی وزیر و تیم غرب‌زده اطراف وی گردید و مخازن هدف IPC بشدت کاهش یافت و الگوی قراردادی آن نیز عوض شد.
در آنزمان مناطق نفتخیز جنوب برای مقابله با IPC به سمت تهیه مدل‌های توسعه میدان محور و عملیات محور گرایش پیدا کرد. دراین بین در اواسط دوره تکمیل مدل‌های میدان محور و عملیات محور احمد محمدی بعنوان یک کارشناس ساده به کارگروه توسعه میادین ملحق می‌شود. به اذعان بسیاری از کارشناسان، وزیر نفت همواره رویکردی دوگانه نسبت به این مدل‌های توسعه داشت بنحوی که گاهی در جلسات عنوان می‌کرد که مدل مناطق نفتخیز جنوب فاقد جاذبه برای طرف خارجی و داخلی است و هیچ شرکت خصوصی حاضر به کار کردن با مدل مناطق نفتخیز نخواهد بود و گاهاً از عبارات عجیبی در این راستا استفاده می‌کرد. بعضی از اوقات هم عنوان می‌کرد که مناطق نفتخیز جنوب در مدل‌هایش مسئولیت و ریسک تولید را پذیرفته و هیچ خطری متوجه پیمانکار نیست و هر شرکتی با این مدل حاضر به کار کردن است. و نهایتاً مشخص شد که حدود ۸۰ شرکت داخلی و خارجی چون شرکت‌های خارجی نظیر BP، زاروبژنفت، تات نفت، شلمبرژه، شرکت ملی نفت فیلیپین و شرکت‌های بزرگ داخلی نظیر مپنا، اویک، پرشیا، قرارگاه خاتم الانبیا (ص) و ... برای بستن قرارداد با این شیوه قراردادی و مدل مناطق نفتخیز جنوب پیشقدم شدند و با بعضی از آن‌ها تفاهمنامه امضا شد. دراین بین این استقبال ثابت کرد که ظاهراً پیش بینی وزیر چندان درست نبود و شرکت‌های مختلف از مدل مناطق نفتخیز جنوب استقبال می‌کردند.
پس از گذشت سال‌ها از متقاعد شدن وزیر در بهره گیری از روش قراردادی جنوب حال که مدل مناطق تقریباً موفق عمل کرده است وزیر این مدل را IPC می‌خواند در حالیکه این مدل میدان محور مناطق نفتخیز جنوب است و تفاوت‌های فراوانی با IPC دارد. مدیر عامل مناطق نفتخیز جنوب هم حمایت‌های وزیر نفت را عامل پیشبرد این قراردادها می‌داند! احمد محمدی که به گفته بسیاری از کارشناسان، پیش از گرفتن سمت مدیریت جنوب عملکرد وزیرنفت را به نقد می‌کشید این روزها زنگنه را برند نظام جمهوری اسلامی می‌خواند! برهمین اساس وی اخیرا در مصاحبه‌ای اعلام کرد که مدیرانی همچون دریس و عالیپور از این مدل حمایت کردند و به او و تیمش کمک حداکثری شده است تا در یک فضای مناسب این قرارداد مهم را به سرانجام برساند. در حالیکه آغاز کننده این مدل قراردادی و توسعه دهنده آن کسی نبود جز حسن شکرالله زاده و حمید دریس که در سایه حمایت‌های حسین نورالدین موسی و بیژن عالیپور این مدل را توسعه دادند. این مقاله شاید بتواند تلنگری به حافظه ضعیف آقای وزیر وارد نماید تا بداند مدل مناطق نفتخیز جنوب بسیار موفق‌تر از IPC سید مهدی حسینی بود و حتی موفق‌تر از BUYBACK و هشداری باشد برای احمد محمدی مدیر مناطق‌نفت‌خیز تا بیاد آورد روزی را که در کنار تیم جمعی از کارشناسان مناطق نفتخیز جنوب رشد کرد. این درحالی است که بسیاری از کارشناسان جنوب معتقدند: محمدی شاید فراموش کرده که عملکرد وی در پروژه ۲۸ مخزن بشرح ذیل است: از ۲۸ بسته صرفا ۶ بسته آغاز بکار کردهو ۲۲ بسته هنوز پیمانکار هم ندارد. ۶ بسته در حال اجرا نیز ۸۰ درصد عقب افتادگی دارد و فقط ۲۰ درصد پیشرفت کرده است.
عملکرد وی در حوزه تولید هم که بسیار ضعیف است و سبب افت شدید در توان تولید شده است بنحوی که این افت در تمامی دوران مناطق نفتخیز جنوب بی‌سابقه است خصوصا که به دلیل کاهش تولید نفت، افت طبیعی مخازن نیز کاهش یافته است و حفظ توان تولید کاری بسیار ساده است که متاسفانه از عهده محمدی و مدیر فنی وی خارج است. در بحث تعمیرات و نگهداری ماشین آلات هم که در سال ۹۸ صرفاً ۳۰% پیشرفت داشته است! این درحالیست که در سال ۹۵ این عدد بالای ۸۰ درصد بوده است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی نفتی ها، تاریخ: 28 بهمن 98، کد خبر: 27830، www.naftiha.ir