شعار سال: سیستان‌وبلوچستان درحال‌حاضر بیش‌ترین سطح زیرکشت نخلستان‌های خرما را دارد و دومین تولیدکننده خرمای کشور است. هم‌اکنون بیش از ۷۰ نوع خرما در این استان تولید می‌شود و خرمای ربی و مضافتی بیش‌ترین سطح کشت و ارقام خرمای تولیدی سیستان‌وبلوچستان را تشکیل می‌دهند.

خرمای ربی شهرستان سراوان به‌دلیل ارگانیک بودن مهم‌ترین محصول صادراتی استان سیستان‌وبلوچستان است که طی سال‌های گذشته به کشور‌های اروپایی صادر هم شده است. البته خرمای تولیدشده در سیستان‌وبلوچستان درحال‌حاضر علاوه‌بر استان‌های دیگر به کشور‌های حوزه خلیج‌فارس، افغانستان و پاکستان نیز صادر می‌شود.

اسلم گمشادزهی، یکی از نخل‌داران شهرستان سیب و سوران، در این باره به بازار گفت: تقریباً ۸۰ درصد مردم این منطقه نخل‌دار هستند و رقم ربی، مضافتی، سنگ‌شکن، هلیله و زاهدی از انواع خرما‌های سیب و سوران و شهر‌های جنوبی استان سیستان‌وبلوچستان محسوب می‌شوند.

وی افزود: درحال‌حاضر دو هکتار نخلستان خرما دارم که سالانه سه تا چهار تن خرما از آن‌ها برداشت می‌شود و بهترین نوع خرما در این منطقه رقم ربی است؛ زیرا طعم و مزه‌ای دلپذیر دارد و شیرین‌تر از دیگر خرما‌ها است.

این نخل‌دار ادامه داد: اکنون نخل‌داران بلوچستان خرمای رسیده را با خوشه از درخت جدا می‌کنند و به‌صورت خوشه به دلالان و خریدان می‌فروشند؛ به‌عنوان مثال هر خوشه را که ۳۰ کیلو وزن دارد، به قیمت ۴۰ هزار تومان می‌فروشند و فروشنده نیز به قیمت ۶۰ هزار تومان به بازار مصرف عرضه می‌کند.

وی ادامه داد: بازار مناسبی برای خرمای ربی در سطح منطقه وجود دارد؛ به‌طوری‌که بسیاری از نخل‌داران منطقه بلوچستان خرمای خود را به پاکستان صادر می‌کنند.


خرمای تولیدشده در سراوان ارگانیک است

حمید ریگی، یکی از نخل‌داران سراوانی، نیز اظهار داشت: خرمای تولیدشده در سراوان کاملاً ارگانیک است و مشتریان زیادی در بازار‌های داخلی و خارجی دارد.

وی افزود: برخی مشتریان ما درحال‌حاضر خرما را پس از خریداری از نخل‌داران بسته‌بندی و به کشور‌های همسایه صادر می‌کنند. البته خرما در سبد غذایی مردم منطقه بلوچستان هم جایگاه ویژه‌ای دارد و به‌عنوان غذا و تنقلات استفاده می‌شود.

این نخل‌دار سراوانی با اشاره به این‌که در گذشته میوه خرما غذای اصلی بسیاری از مردم بوده است، تصریح کرد: اکنون نیز تأثیر خرما، خواص درمانی و نقش آن در جلوگیری از بیماری‌ها ثابت شده، این محصول برای پوست و مو نیز مفید است و همه این عوامل بر بازارپسندی خرما افزوده است.


سیستان‌وبلوچستان یکی از قطب‌های تولید خرما در کشور است

محمدامین مومنی، فعال حوزه اقتصاد مقاومتی و پژوهشگر میدانی بخش کشاورزی، هم در این رابطه اظهار داشت: نخل خرما از دیرباز در مناطق گرمسیری ایران کشت شده است و این محصول علاوه‌بر ارزش غذایی بالا و خواص طبی جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ایرانی اسلامی، به‌ویژه در ماه مبارک رمضان دارد.

وی افزود: همچنین در محصولات غذایی مختلفی، مانند کیک و کلوچه خرمایی محلی نیز این محصول وجود دارد که قسمتی از آن‌ها از خرما یا شیره خرما تشکیل شده است.

مومنی تصریح کرد: استان سیستان‌وبلوچستان با تولید بیش از ۲۰۰ هزار تن خرما در سال یکی از قطب‌های تولید خرما در کشور است.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: داشتن مرز مشترک با کشور‌های افغانستان و پاکستان و همجواری با کشوری‌های حوزه خلیج‌فارس بازار‌های بزرگی را در اختیار تولیدکنندگان این محصول در استان سیستان‌وبلوچستان قرار داده است.

وی گفت: مطابق بازدید‌های صورت گرفته، برخی از کشاورزان محلی توانسته‌اند با کنترل رطوبت، دما و نیز ایجاد تغییر در زمان برداشت محصول ربی را به میزان قابل‌توجهی به پیاروم نزدیک کنند.

مومنی با اشاره به این‌که خرمای پیاروم یک خرمای باکیفیت در سطح جهانی است که به‌واسطه فرهنگ غذایی و ذائقه کشور‌های اروپایی و آمریکایی بازار جهانی بزرگی را پیدا کرده است، افزود: در کشور‌های اروپایی و آمریکایی خرما‌های شهددار کم‌تر مورد توجه قرار می‌گیرد.


لزوم بهینه‌سازی فرآیند تولید و اصلاح ژنتیکی خرمای ربی

وی ادامه داد: افزایش کیفیت در خرمای ربی به‌منزله اکتشاف معدن طلای خفته در سیستان‌وبلوچستان است؛ به‌طوری‌که با بهینه‌سازی فرآیند تولید و اصلاح ژنتیکی، جهش اقتصادی بزرگی در این استان مرزی رقم خواهد خورد.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: در این میان شباهت بسیار زیاد خرمای ربی تولید شده در سیستان‌وبلوچستان با خرمای باکیفیت پیاروم سبب شده تا این نوع خرما نیز جایگاه ویژه‌ای در بازار‌های جهانی پیدا کند.

وی با اشاره به این‌که درحال‌حاضر قیمت یک کیلوگرم خرمای پیاروم در کشور حدود ۹۰ هزار تومان است، گفت: اگر فرض کنیم افزایش کیفیت خرمای موجود در سیستان‌وبلوچستان را تنها به حدی برسانیم که میانگین قیمت خرمای این استان در بازار منطقه‌ای تنها پنج هزار تومان افزایش پیدا کند، با توجه به حجم صادرات سالانه شاهد افزایش یک‌هزار میلیارد تومانی درآمد این محصول برای استان خواهیم بود.

مومنی تصریح کرد: در این راستا باید پژوهشگران و فناوران حوزه کشاورزی در کشور بتوانند با همکاری کشاورزان بومی، از طریق راهکار‌های ژنتیکی یا اصلاح فرآیند تولید شرایط را برای افزایش کیفیت خرمای ربی و در نتیجه افزایش شباهت‌های کیفی و ظاهری آن به خرمای پیاروم فراهم کنند.


۲۳۰ هزار تن ارقام مختلف خرما در سیستان‌وبلوچستان تولید می‌شود

رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان‌وبلوچستان نیز اظهار داشت: سالانه بیش از ۲۳۰ هزار تن ارقام مختلف خرما در سیستان‌وبلوچستان تولید می‌شود که رقم‌های مضافتی و ربی بیش‌ترین میزان خرمای تولیدی این استان را به خود اختصاص داده‌ا‌ند.

غلام‌حیدر زورقی با اشاره به این‌که سیستان‌وبلوچستان درحال‌حاضر در زمینه سطح کشت رتبه اول و در سطح تولید رتبه دوم کشور را به خود اختصاص داده است، افزود: اگر بستر لازم برای سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و گلخانه‌ای این استان فراهم شود، زمینه برای جهش تولید در کشاورزی فراهم است.

وی با اشاره به این‌که سیستان‌وبلوچستان درحال‌حاضر ۵۷ هزار هکتار نخلستان دارد که ۴۵ هزار هکتار آن بارور است، ادامه داد: عمده خرمای تولیدی سیستان‌وبلوچستان به استان‌های همجوار و کشور‌های همسایه و حوزه خلیج‌فارس صادر می‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان‌وبلوچستان با تأکید بر این‌که خرمای سیستان‌وبلوچستان جنبه صادراتی دارد، تصریح کرد: کار برداشت خرما معمولاً از نیمه دوم تیرماه در سیستان‌وبلوچستان آغاز می‌شود و تا نیمه اول آبان‌ماه ادامه دارد.

وی با بیان این مطلب که ربی، هلیله، مضافتی، کتومی، نگال و شکری ازجمله ارقام کشت شده خرما در سیستان‌وبلوچستان است، گفت: درحال‌حاضر بیش از ۷۰ نوع خرما در این استان تولید می‌شود که شهرستان ایرانشهر با ۱۰ هزار هکتار نخلستان یکی از مراکز عمده تولید خرما در سیستان‌وبلوچستان است.

زورقی تصریح کرد: با توجه به این‌که خرما یک محصولی مهم صادراتی است، باید نسبت به حذف و جایگزینی باغ‌های درجه سه با ارقام تجاری بازارپسند، اصلاح و احیای باغ‌های درجه دو و افزایش کمی و کیفی و توسعه محصول سالم و بهداشتی اقدام شود.

در مجموع اگر بخواهیم مزیت‌ها و فرصت‌های مغفول‌مانده در استان سیستان‌وبلوچستان ازجمله سرمایه نهفته در دل خرمای بلوچستان را برشماریم، نیاز به ساعت‌ها و سال‌ها وقت داریم؛ لذا نام بردن از این خطه زرخیز میهن اسلامی به‌عنوان محروم اصلاً شایسته نیست. از همین‌رو بهتر است آن را به مظلوم تعبیر کنیم که با وجود این همه نعمت‌های خدادادی مردم آن همچنان با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از روزنامه سیزینه ، تاریخ انتشار: 18 خرداد 1399 ، کدخبر: 1147 ، sabzineh.org