شعارسال: یک رفتارشناس اجتماعی در خصوص راهکارهای تسهیل در امر ازدواج جوانان میگوید: باید ساده سازی ازدواج به گونهای باشد که به شان و شخصیت افراد بر نخورد، ضمن اینکه زیر سایه آموزش استحکام حوزههای درونی زندگی را داشته باشیم. در این حال جوان در اولین قدم و در مرحله خواستگاری به هزینهها فکر میکند. هزینههایی که شاید انگیزه ازدواج را تا حدود زیادی از بین ببرد؛ تامین مسکن و جهیزیه و هزینههای جانبی و خریدهایی که وجود دارد به شدت بر انگیزه جوانان در ازدواج تاثیر دارد.
تامین مسکن، جهیزیه و هزینههای جانبی به شدت بر انگیزه جوانان تاثیر دارد
دکتر محمدرضا ایمانی، روانشناس و رفتار شناس اجتماعی در گفتگو با شفقنا زندگی در پاسخ به این سوال که مراسم ازدواج در جامعه ایرانی تحت تاثیر کرونا قرار گرفته است، از طرفی آینده مبهم اقتصادی ممکن است برخی از جوانان را از ازدواج منصرف کند با توجه به وضعیت موجود چه راهکارهایی میتوان ارائه داد تا جوانان را به ازدواج ترغیب کرد؟ گفت: اگر به محتوای ازدواج بپردازیم همواره به عنوان امری پسندیده در جامعه ما وجود داشت، ولی در پاسخ به دلایل کند شدن جریان ازدواج باید به چند پدیده اشاره کرد. یکی از نیازهای اصلی افراد در بزرگسالی ازدواج است و جوانان به ازدواج فکر میکنند و آرزوی آن را در سر دارند، ولی اینکه چرا این اتفاق رخ نمیدهد باید نقش تسهیلگران این واقعه در جامعه را مورد بررسی قرار بدهیم. این مساله بعد بیرونی ماجرا است. وقتی فردی قصد اقدامی دارد به جوانب و هزینههای آن فکر میکند و مسائل و موضوعاتی را که برای او پیش میآید کنار هم میگذارد و دو دو تا چهار تا میکند سپس تصمیم میگیرد، ازدواج نیز از این دست پدیدهها است. جوان در اولین قدم و در مرحله خواستگاری به هزینهها فکر میکند. هزینههایی که شاید انگیزه ازدواج را تا حدود زیادی از بین ببرد؛ تامین مسکن و جهیزیه و هزینههای جانبی و خریدهایی که وجود دارد به شدت بر انگیزه جوانان در ازدواج تاثیر دارد. همه دارای عزت نفس هستند و ما با موضوعاتی روبرو میشویم که شخصیت یک جوان را تحت تاثیر قرار میدهد. امروز یک حلقه ازدواج در حدود ۱۲ میلیون تومان هزینه دارد. این مسائل تاثیرات روانی بدی ایجاد میکند و افسردگیها و عذاب به همراه دارد. مساله دوم خانواده است. زمانی، خانواده انگیزه و انرژی ازدواج را در جوان ایجاد میکرد، ولی امروز این انگیزهها به اندازه زیادی کم شده است و خانوادهها ترجیح میدهند فرزند آنها به هر شکل دیگری زندگی کند و حتی اگر آرزوی ازدواج فرزندشان را داشته باشند نمیتوانند فشارهای ازدواج را تحمل کنند. مساله دیگر آداب و رسومی است که وجود دارد، میتوان ازدواج را به شکل دیگری ترتیب داد، ولی با ناراحتیهایی که به حیثیت فرد وارد میشود مشکلات تا سالیان سال بر زندگی فرد سایه میاندازد.
کرونا این فرصت را ایجاد کرد که بسیاری بدون برگزاری مراسم وارد زندگی مشترک شدند
نیازهای اصلی و اساسی با چه چتر حمایتی رسیدگی میشوند؟
تداخل در حوزه زندگی مردم به هیچ عنوان پسندیده نیست
وی در مورد اینکه مقایسه مراسم ازدواج در ایران و دیگر کشورها اظهار داشت: البته در جامعه ما نیز موارد زیادی به تدریج تغییر کرده است، تغییر الگوهای فرهنگی به مرور شکل گرفته است، ولی مساله در ایران جدیتر است، چون هر چقدر که الگوهایمان را تغییر بدهیم باز هم نوع مراسمات ازدواج ما در شان و شخصیت جوان و حواشی زندگی آنان تاثیر گذار است. کرونا این فرصت را ایجاد کرد و بسیاری بدون برگزاری مراسم وارد زندگی مشترک شدند، ولی ما با خانوادههایی روبرو هستیم که ناراحتند و مراسم ازدواج را مرتبا به تاخیر میاندازند تا این زمان بگذرد و بتوانند به شکلی مراسم را برگزار کنند. سطح انتظار جامعه بالاست و بسیاری نمیپذیرند. مسئولین ما در خصوص فرهنگ جامعه و الگوی ارتباطات انسانی در کشور وظیفهای بر عهده دارند، ولی ما میبینیم که این مساله تقریبا رها شده است. مساله این است که نیازهای اصلی و اساسی با چه چتر حمایتی رسیدگی میشوند؟ در این میان حرفهای عجیبی زده میشود از جمله اینکه اگر افراد بالای ۲۸ سال ازدواج نکردند باید ازدواج اجباری داشته باشند. تداخل در حوزه زندگی مردم به هیچ عنوان پسندیده نیست و نمیتوان کسی را با زور و اجبار وارد ماجرای پیچیدهای کرد که در بعد رهبری خانواده و انجام وظایف همسری وجود دارد.
مهارتهای زندگی را یاد نگرفته ایم
صرفا مساله وضعیت اقتصادی نیست
باید ساده سازی ازدواج به گونهای باشد که به شان و شخصیت افراد بر نخورد
دکتر ایمانی افزود: اغلب ما ضعف بزرگی در زندگی خود داریم. ما مهارتهای زندگی را یاد نگرفته ایم. تمام هزینهها جنبههای رویه زندگی است جنبههای داخلی مهارتها هستند. اینکه ما بدانیم با چه نگاه و چه دیدگاهی با چه کسی ازدواج کنیم و جنبههای خود آگاهی و شناخت محیطی من چقدر است، اینکه در سیستمهای کنترلی خشم و هیجان چگونه از این مکانیزم بهره ببرم؛ این موارد ملات اصلی زندگی است که در سطح بالایی در جامعه ما شکل نگرفته است. نقش دیگر بر عهده سیستم نظام تربیتی خانواده و آموزش و پرورش است و همین موضوع مطرح است، چون ما مهارتهای لازم را به فرزندان خود یاد نداده ایم. صرفا مساله وضعیت اقتصادی نیست و جنبه درونی ماجرا همین است. در جنبههای درونی ماجرا مدام این شک و تردید وجود دارد که اگر من ازدواج کنم و موفق نشوم چه خواهد شد؟ این کلنجارها نیز بازدارنده است و اگر در کنار جنبههای اقتصادی ماجرا قرار بگیرد نرخ ازدواج را کاهش خواهد داد. باید ساده سازی ازدواج به گونهای باشد که به شان و شخصیت افراد بر نخورد، ضمن اینکه زیر سایه آموزش استحکام حوزههای درونی زندگی را داشته باشیم. مساله مهم همین است و ما در موضوع طلاق به این مساله بر خورده ایم. بسیاری در ۴ سال اول زندگی به طلاق میرسند. اگر مهارتها و آگاهی وجود داشت زندگی آنها تا حدود زیادی پایدار میبود.
اگر دولت بتواند مساله منزل را برای جوانان تسهیل کند تا حدود زیادی در امر ازدواج موثر واقع میشود
خانوادهها باید سطح انتظار خود را پایین بیاورند
مهارتهای سازگاری در زندگی به جوانان یاد داده شود
دخالتهای خانوادهها تا حدود زیادی زندگی جوانان را دچار مشکلات جدی کرده است
این روانشناس در مورد نقش نهادها و ارگانها در تسهیل امر ازدواج اظهار داشت: مسالهای که به صورت جدی با آن روبرو هستیم تامین مسکن است اگر دولت بتواند مساله منزل را برای جوانان تسهیل کند تا حدود زیادی در امر ازدواج موثر واقع میشود، دوم نیازمندیهای ازدواج است. سازمان جوانان قبلا این کار را کرده است. جامعه باید مسئولیتهای اجتماعی خود را بپذیرد. خانوادهها نیز باید سطح انتظار خود را پایین بیاورند. در کنار این موارد باید مهارتهای سازگاری در زندگی به جوانان یاد داده شود. این اتفاق باید قبل از ازدواج و در مراحل تحصیلی و یا از طریق رسانه آموزش داده شود. جامعه ما در حوزه مهارتهای زندگی ضعف جدی دارد، یک جوان باید بداند که بعد از ازدواج به هیچ عنوان نمیتواند همسر خود را تغییر بدهد بلکه باید به سازگاری و درک متقابل برسند. سازگاری موجب میشود کیفیت زندگی رشد کند و زندگی دوام پیدا میکند. مساله دیگر در این حوزه تداخلات خانوادهها است. خانواده نیز به این مهارت نرسیده اند که بعد از ازدواج به جوان اجازه بدهند روی پای خود بایستد و خودش زندگی خود را اداره بکند. دخالتهای خانوادهها تا حدود زیادی زندگی جوانان را دچار مشکلات جدی کرده است.
نسبت به فضای مجازی گارد گرفته ایم
ما در حوزه سواد رسانهای موفق عمل نکرده ایم
یک سلبریتی با تعداد بالایی دنبال کننده مسئولیتی اجتماعی دارد
افراد مشهور میتوانند فرهنگ یاری گری را در ایران زنده کنند
ما مرتبا از سبک زندگی ایرانی اسلامی حرف میزنیم، ولی هیچ تصویری از این نوع زندگی نداریم
دکتر ایمانی در مورد نقش فضای مجازی در سخت شدن ازدواج و بالا رفتن توقعات گفت: ما نسبت به فضای مجازی گارد گرفته ایم و در این نوع مواجهه محسنات و ویژگیهای مثبت فضای مجازی را نادیده میگیریم. فضای مجازی امروز به کسب و کار مردم کمک میکند. حتی کسانی که تصاویر و فیلمهایی از گوشههای زندگی خود را به نمایش میگذارند نیازمندیهایی دارند و به این دلیل دست به چنین کاری میزنند، اما افراد باید بهرهای از هوش هیجانی داشته باشند و به مسئولیت اجتماعی خود آگاه باشند. در حقیقت ما در حوزه سواد رسانهای موفق عمل نکرده ایم و اگر بدانیم چه مطلبی را کی و کجا و با چه موضوعاتی قرار بدهیم و برای کار خود مستنداتی داشته باشیم و با نگاهی اجتماعی دست به کار بشویم وضعیت بهتری وجود خواهد داشت. حتی یک سلبریتی با تعداد بالایی دنبال کننده مسئولیتی اجتماعی دارد. مسئولیت اجتماعی بخشی از وجدان ما است که میتواند نقشی ایجاد کند و کیفیت زندگی را بالا ببرد. بسیاری از این افراد مطرح با گروههای دستگیر در ارتباط هستند و میتوانند فرهنگ یاری گری را در ایران زنده کنند. ما مرتبا از سبک زندگی ایرانی اسلامی حرف میزنیم، ولی هیچ تصویری از این نوع زندگی نداریم. اگر این تصویر واضح و روشن باشد همه مردم ایران از سبک زندگی ایرانی اسلامی تصویری مشابه خواهند داشت.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی شفقنا، تاریخ انتشار: 24 خرداد 1399، کد خبر: 957359، www.fa.shafaqna.com