شعار سال: در ادبیات دینی ما جایگاه اخروی بسیار والایی برای شهیدان در راه خدا ترسیم شده است. اما آیا به راستی این بدین معنا است که زندگی ایشان نیز باید به عنوان الگو به همگان معرفی شود؟ در روایات شیعه کسانی چون حر، زهیر، وهب، از شهدای کربلا، زید بن علی و... مورد ستایش هستند. در عین حال همین انسان‌ها که به خاطر فداکاری بزرگ در لحظات واپسین عمرشان، به درجات بالایی رسیدند، در طول عمرشان خطاهایی مهم نیز داشته‌اند. یکی عثمانی بوده، و دیگری اموی و ظلم‌هایی را به اهل بیت ع روا داشته، دیگری با امامان معصوم جدال می‌کرده است. بله لابد ویژگی‌ها و کارهای خوبی نیز داشته‌اند که به خاطر آن خداوند بر ایشان عنایت فرموده، و شهادت را نصیبشان کرده است. اما با این همه، ما در شناخت خوبی و بدی رفتارهای گوناگون این بزرگان و دیگران، ناگزیر از محک کتاب و سنت هستیم.

در دوره ما هزاران کتاب در زمینه زندگانی شهدا نوشته می‌شود. شوربختانه هستند افراد تأثیرگذار بسیاری که به صورت مطلق و بدون هیچ قیدی جوانان را به الگوگیری از زندگانی و عمل به نظرات شهدا سوق می‌دهند. الگوسازی از شهدای انقلاب، خسارت جبران‌ناپذیری برای جامعه شیعه به بار آورده است. این خطّ مشی حتّی ممکن است به انحراف عقیدتی منجر شود؛ چه امروزه در کلمات منقول از برخی از شهیدان از وحدت وجود ابن عربی تا امامت غیر امامان هم به چشم می‌خورد.
برخی فراتر از ارجاع کلی رفته و قواعدی را در این زمینه می‌سازند، که به عمق فاجعه دامن می‌زنند. گویی مهم‌ترین رسالت برخی که خود را "خادمان شهیدان" می‌خوانند این است که جوانان این سرزمین را در توهّمات و تخیّلات فرو برده و از تعالیم اصیل مذهب دور کنند! تنها یکی از هزاران دستور العمل ارتباط با شهدا را در پیوند زیر بخوانید:

«خیلی مهمه فقط یک شهید انتخاب کنید. نگید من به یه گُردان شهید رو میزنم بلکه یکیشون جوابمو بده! ... اولین ملاک انتخاب شهید قیافه و صورت شهیده. ببینید با لبخند کدوم شهید ته دلتون خالی میشه، ذوق می کنید، به وجد میایید ... سریعا همین الان عکس بک گراند گوشی موبایلتونو عوض کنین و عکس شهید رو بذارید.
از امروز همه پیامک ها و تماس هاتون توسط دوست شما بررسی میشه! ... صبح اولین نفر به دوست شهیدتون صبح بخیر بگید و شب هم آخرین شب بخیر ... در طول روز تا میتونید با روح شهید حرف بزنید. مدام به او فکر کنید. ... روح شهید تا این گام 5 بسیار بسیار از شما راضیه و تمایل شدیدی به شروع رابطه داره... با افتخار منتظر برخی نشانه ها باشید: خواب دوست شهیدتونو میبینید. مکاشفه ای در روز. دعوت به قبور شهدا و راهیان نور جنوب و غرب. پیامی، نشانه ای، گفتگویی و...» 

تبلیغات این گروهها به خصوص برای دختران جوان خطرناک است. سزاوار است دغدغه مندان جامعه شیعه در مقابل این توهّم‌سازی که سلامت دین و روان جوانان را نشانه گرفته، فکری کنند.
هم‌چنین فارغ از نکات پیش‌گفته، در خور توجه است که احترام و اکرام ما نسبت به شهدا بر اساس ظاهر و البته قواعدی است که در شناخت اهل حق می‌شناسیم. گذشته از این‌که بسیاری از جوانان از اساس این قواعد را کتاب و سنت نیاموخته‌اند، حتی بر فرض اطلاع از آن، باز تطبیقات کلی در تعیین شهدا، بیشتر برای احکام ظاهری مفید است. و گرنه جایگاهی واقعی افراد، و نیات ایشان را خدا می‌داند. آن حد کم در شناخت این امور هم که با تحقیق میسر می‌شود، چیزی است که معمولاً عوام بدان اعتنایی ندارند. بلکه برخی مسئولان چندان دست خود را باز گرفته اند که هر کشته‌ای که شهید شمردنش همسو با اهدافشان باشد، شهید می‌خوانند، گرچه بی‌نماز و حتی بی دین باشد.
در این زمینه چند روایت نیز در خور توجه است. مانند اخباری که در آن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله حتی نسبت به شهدای صدر اسلام تأکید کردند که عاقبت و وضعشان را نزد خدا مسلم ندانید. (الكافي، ط - الإسلامية، ج‏3، ص236؛ الأمالي للصدوق، ص384 ) و یا روایایی که به مناسبت بحث از برخی مجاهدان می‌گوید برخی عمل اهل بهشت را انجام می‌دهند، ولی در آخر جهنمی می‌شوند؛ حتی در همان میدان جهاد. (صحيح البخاري، ج‏5، ص93؛ ج10، ص160؛ ج11، ص161)

پایگاه تحلیلی-خبری شعار سال، برگرفته از فضای مجازی