شعارسال: تپه کنار صندل الف مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان است و در شهرستان جیرفت، روستای کنار صندل واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۵ با شمارهٔ ثبت ۵۰۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. کاوشهایی در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در منطقه جیرفت، دامان هلیل رود در کنار صندل به سرپرستی باستانشناس ایرانی، یوسف مجیدزاده انجام شدهاست. این اکتشافات، شگفتیهای بزرگی را موجب شدهاست. یافتن گنجینهای از تمدن ۵۰۰۰ ساله جیرفت که کهنتر از تمدن عیلامی بوده و در مدارک سومریان، از آن به نام آراتا و تمدنی بزرگ یاد شدهاست. به نظر یوسف مجیدزاده، این تمدن ممکن است از تمدن میانرودان و مصر نیز دیرینتر باشد.
اما با کمال صدها تاسف، خبر میرسد که این تپهها در حال شخم زده شدن توسط دهیار برای ساخت سالن ورزشی روستا است؟
تپههای باستانی کُنار صَندل جیرفت، توسط دهیار این بخش، جهت ساخت سالن ورزشی شخم زده شد. احسان بداغی، روزنامهنگار نوشت: در جیرفت برای ساخت مجتمع ورزشی مشغول شخم زدن یکی از مهمترین آثار باستانی تمدنی جهان هستند. حتی برخی از باستانشناسان معتقدند تمدن خفته ۴ هزار ساله در تپه کنار صندل میتواند به اندازه تمدن بینالنهرین اهمیت داشته باشد.
آنگونه که قادر شیروانی مسئول پایگاه میراث ملی میراث فرهنگی جیرفت (منتصب در دی ماه ۱۴۰۲) میگوید: چندین بار به این دهیار تذکر داده شده که عرصه محوطه باستانی کنار صندل محل احداث ورزشگاه نیست، اما او هر بار پاسخ داده بوده که میراث در اینجا کاری نکرده و فعالیتی ندارد. قادر شیروانی، با بیان اینکه دهیار کنار صندل برای احداث این ورزشگاه به مصوبهای استناد میکند که به تأیید شورای فنی میراث فرهنگی نرسیده میافزاید: این مصوبه بدون حضور نماینده میراث فرهنگی اخذ و به صراحت اعلام شده که نماینده میراث فرهنگی در جلسه مربوط به مصوبه مذکور حضور نداشته است. دهیار کنار صندل علاوه بر تخریب برای احداث ورزشگاه، در حال تعریض جاده روستا بوده و این در حالیست که باید از کمربندی استفاده شود. برای همین قسمت که در حال تخریب است تا ورزشگاه بسازند یک بار دیگر حکم قضائی گرفته و حکم جلب دهیار نیز صادر شده، اما با وساطت فرماندار سابق حکم جلب اجرا نشد.
محسن موحدی، معاون سابق میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان با بیان اینکه باید قبل از احداث این ورزشگاه در محوطه تاریخی کنار صندل از میراث فرهنگی کرمان استعلام گرفته میشد، میگوید: تا همین ۱۰ روز قبل که بنده هنوز مسئولیت داشتم هیچ گونه استعلامی در این مورد از میراث فرهنگی کرمان صورت نگرفته بود و قطعاً اگر این استعلام صورت میگرفت کارشناس میراث فرهنگی با حضور در منطقه اجازه اجرای این پروژه را نمیداد و یا پیشنهاد میداد در مکان دیگری اجرا شود. ما در طرحهای شهری و روستایی این را لحاظ کرده ایم که محوطههایی که ارزش میراثی دارند باید حفظ شود و هر اقدام عمرانی در آنها با استعلام میراث فرهنگی انجام شود. معاون سابق میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان میگوید: خوشبختانه اکنون روند اجرای این پروژه متوقف شده و باید مشخص شود چگونه بدون اطلاع میراث فرهنگی این کار شروع شده است.
روستای کنارصندل در فاصله حدود پنج کیلومتری غرب شهر عنبرآباد و ۲۵ کیلومتری جنوب شهر جیرفت واقع گردیده و کاوشهای باستان شناختی در محوطهی باستانی کنار صندل در تپههای جنوبی و شمالی کنارصندل، گورستان مطوط آباد در ۸۰۰ متری شرق تپه جنوبی و گورستان قلعه کوچک در چهار کیلومتری شمال غرب روستای کنار صندل در روستای قلعه کوچک، انجام گرفته است.
توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:
تپه کنار صندل در ۲۵ کیلومتری جنوب شهر جیرفت در استان کرمان و در نزدیکی روستای کنار صندل واقع شده است. این تپه، باقی مانده یک بنای یادمانی باشکوه که از حدود ۴۲۰۰ الی ۴۳۰۰ سال پیش برجای مانده و به احتمال زیاد کاربری این بنای عظیم مذهبی بوده است. در این منطقه دو تپه وجود دارد که با نام تپه کنار صندل جنوبی و شمالی شناخته میشود این دو تپه در فاصله چند کیلومتر از هم قرار دارند و ارتفاع شان به ترتیب ۱۳ و ۲۱ متر است. این دو تپه در دوران هزاره سوم پیش از میلاد، بخشهایی از یک شهر بزرگ به وسعت ۶ کیلومتر مربع بوده اند. این شهر حدود ۸۰۰ متر از محل کنار صندل جنوبی در جهت شرق تا بستر کنونی هلیل رود و ۱۴۰۰ متر به سمت شمال تا کنار صندل شمالی کشیده شده بود. همچنین این شهر دست کم ۸۰۰ متر به سمت غرب یعنی تا بستر باستانی هلیل رود و دست کم ۵۰۰ متر در جهت جنوب امتداد داشته است.
در نزدیکی این دو تپه، قلعه کوچک و گورستان، طی تحقیقات باستان شناسی، نیز پیدا شده است. این تپه از مناطق مهم گردشگری استان کرمان به شمار میرود و گردشگران بسیاری را سالانه به خود جذب میکند. از این تپه آثار تاریخی مختلفی پیدا شده که در موزه باستان شناسی جیرفت نگهداری میشود. اشیایی همچون مجسمههایی از جنس مفرغ، سفالهای منقوش و ساده و زیورآلات بسیار زیبایی هستند. این اثر تاریخی در صف ثبت جهانی قرار دارد و به خاطر اهمیتی که دارد در لیست آثار تاریخی ایران قرار گرفته است.
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون