شعار سال :‌ شرکت‌های داروسازی در سال ۹۸ سال نسبتا خوبی را پشت سر گذاشتند. بیشتر شرکت‌های داروسازی در این سال علیرغم سخت‌تر شدن انتقال ارز و واردات مواد اولیه، از منظر تولید و فروش عملکرد مناسبی داشتند.

در این بین هلدینگ دارویی تامین شستا (تی پی کو) به عنوان بزرگترین هلدینگ دارویی کشور با ده‌ها شرکت تولید کننده و توزیع‌کننده محصولات انسانی و دامی وهمچنین شرکت‌های تولید کننده مواد اولیه دارویی نقش مهمی در بهبود وضعیت شرکت‌های دارویی کشوربر عهده دارد. یکی از قدیمی‌ترین و خوشنام‌ترین شرکت‌های این هلدینگ شرکت داروسازی پارس دارو است که کم کم به شصتمین سالروز تاسیس آن نزدیک می‌شویم.

بد نیست بدانیم آسپرین در ایران با نام پارس دارو شناخته می‌شود به طوریکه این شرکت بیش از ۷۵ درصد سهم بازار آسپرین کشور را در اختیار دارد. پارس دارو با داشتن پروانه تولید بیش از ۱۰۰ محصول دارویی، یکی از مهمترین شرکت‌های داروسازی کشور محسوب شده و هم اکنون بیش از ۶۰ محصول دارویی در این شرکت تولید می‌شود که از این تعداد در ۲۲ محصول اولین تولید کننده و در جایگاه نخست بازار دارویی کشور قرار دارد.

شرکت داروسازی پارس دارو در ۵ آبان ماه سال ۱۳۳۹ توسط شرکت آلمانی بایر فارما در منطقه تهرانپارس تهران بنا نهاده شد و از سال ۱۳۴۱ فعالیت خود را رسماً آغاز کرد. از سال ۱۳۷۴ نیز با تغییر وضعیت از سهامی خاص به سهامی عام وارد بورس اوراق بهادار کشور شد. این شرکت در پایان سال ۱۳۹۸ در میان شرکت‌های دارویی بورس از نظر فروش با چهار مرتبه رشد نسبت به سال ۱۳۹۷ در رده چهاردهم و از نظر سود ناخالص با رشد ۸۳ درصدی در رده سیزدهم شرکت‌های دارویی بورس قرار گرفت. پارس دارو در این سال با رشد نزدیک به ۳۰۰ درصدی سود خالص از این حیث به عنوان دومین شرکت دارویی بورس معرفی شد.

 

پارس دارو همچنین در پایان سال ۹۸ در رده بندی شرکت‌های هلدینگ تیپیکو از نظر رشد صادراتی در جایگاه نخست قرار گرفت. این شرکت در میان شرکت‌های برتر از نظر درصد تحقق بودجه فروش سال ۹۹ در رتبه دوم شرکت‌های هلدینگ تیپیکو ایستاد. همچنین در سال ۱۳۹۸ در رتبه بندی شرکت‌های محصول‌ساز هلدینگ تیپیکو بر اساس عملکرد زنجیره تامین در بخش توسعه محصولات جدید، رتبه اول را کسب کرده و در مقایسه خطوط GMP دار در شرکت‌های محصول دار گروه نیز از نظر درصد نسبت خطوط GMP دار به کل محصولات، با داشتن ۵۰ درصد در رتبه دوم گروه TPICO قرار گرفته است.

البته گزارش‌های مالی ۴ ماهه نخست این شرکت که در سامانه کدال منتشر شده، نیز حکایت از ادامه روند رو به رشد این شرکت دارد به طوریکه پارس دارو در ۴ ماهه نخست امسال، رشد ۳۳ درصدی از نظر فروش خالص داشته و تولید شرکت هم از نظر عددی با افزایش ۳۰ درصدی همراه بوده است.

 

در آستانه روز داروساز و در نزدیکی شصتمین سالروز تاسیس شرکت داروسازی پارس دارو با دکتر سهیل سهیلی مدیرعامل این شرکت گفتگویی تفصیلی در ارتباط با وضعیت تولید دارو در کشور، شرایط و چشم انداز هلدینگ دارویی تامین شستا، شرایط شرکت پارس دارو و برنامه‌های پیش روی این شرکت در سال ۹۹ ترتیب داده است که مشرح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

 

آقای دکتر ابتدا یک معرفی مختصر از خودتان و سابقه کارتان در شرکت‌های دارویی داشته باشید؟

بنده متولد سال ۱۳۴۶ و فارغ التحصیل سال ۱۳۷۲ در رشته داروسازی هستم. از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۵ در وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح مشغول خدمت سربازی بودم. بعد از آن دو سالی در بخش داروخانه فعالیت داشتم و از سال ۱۳۷۸ به عنوان کارشناس در شرکت کارخانجات داروپخش مشغول کار شدم. ۲۰ سال در این شرکت در قسمت‌های مختلف و با سمت‌های ریاست، مدیریت و معاونت مشغول کار بودم که آخرین سمت ام در این شرکت معاونت بهره برداری بود که واحد‌های تولید و فنی مهندسی و پروژه‌ها زیر مجموعه این معاونت بودند.

در سال ۱۳۹۸ به شرکت پارس دارو انتقال یافتم و به عنوان مدیرعامل این شرکت در خدمت هلدینگ دارویی تامین (تیپیکو) قرار گرفتم تا بتوانم تجربیاتی که طی ۲۰ سال گذشته در کارخانجات داروپخش بدست آورده ام را در این شرکت به کار گیرم و به یاری خداوند متعال تحولات مثبتی را در عرصه تولید، ارتقاء GMP و اجرای پروژه‌های مصوب ایجاد نمایم.

با توجه به سابقه کاری جنابعالی در حوزه دارو و اینکه سال گذشته از سوی انجمن داروسازان ایران به عنوان داروساز برگزیده صنعت معرفی شدید، وضعیت امروز تولید دارو و چشم انداز آینده شرکت‌های داروسازی در کشور را چگونه می‌بینید؟

خداروشکر وضعیت تولید دارو در کشور ما خوب است و امروز بالای ۹۵ درصد از نیاز‌های دارویی کشور توسط کارخانجات داروسازی داخلی تامین و در اختیار بیماران عزیز قرار می‌گیرد. منتهی طی یکی دو سال گذشته بر اثر تحریم‌های ظالمانه آمریکا متاسفانه واردات برخی مواد اولیه به کشور محدود شده و از سوی دیگر تخصیص ارز و انتقال آن از طریق سیستم بانکی به شرکت‌های تامین کننده مواد اولیه خارجی دچار مشکل شده است و از طرفی حمل مواد اولیه از کشور‌های خارجی به کشور ما در پاره‌ای موارد با مشکلاتی روبرو می‌باشد، بنابر این گاهاً در مورد برخی دارو‌ها ناچاراً با وقفه‌هایی در روند تولید مواجه می­شویم، اما در مجموع الحمدلله تاکنون با مشکل حادی روبرو نشده­ایم. از سوی دیگر با توجه به تعداد قابل توجه نخبگان در صنعت داروسازی کشور، همچنان شاهد افتتاح شرکت‌های داروسازی جدید و افتتاح طرح‌ها و پروژه‌های جدید در کشور هستیم و همچنین در اکثر شرکت‌هایی که در حال فعالیت هستند، شاهد تعریف و اجرای انواع پروژه­‌های توسعه ای، بهبود و ایجادی هستیم و لذا با توجه به این موارد، صنعت داروسازی در کشور ما از آینده­ی روشن و درخشانی، برخوردار است.

جناب دکتر شما از ابتدای فعالیت، در شرکت‌های زیر مجموعه هلدینگ دارویی تامین مشغول کار بوده اید. عملکرد تیپیکو را در مقطع کنونی چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بله بنده این افتخار را داشته ام که از بدو شروع فعالیتم در صنعت داروسازی در زیر مجموعه هلدینگ دارویی تامین شستا (تیپیکو) مشغول به کار باشم. شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین (TPICO) امروز به عنوان بزرگترین هلدینگ دارویی کشور، تولید بیش از ۷۰ درصد مواد اولیه دارویی کشور، تولید بیش از ٣٠ درصد محصولات و فرآورده‌های دارویی کشور و توزیع بیش از ٣٥ درصد محصولات و فرآورده‌های صنعت داروی کشور را بر عهده دارد و با صادرات مواد اولیه و محصولات نهایی دارویی به بیش از ٥٠ کشور به عنوان بزرگترین صادرکننده محصولات دارویی کشور شناخته می‌شود.

نیمه مرداد ماه هم که مجمع عمومی سالیانه شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین برگزار شد آمار‌های ارائه شده نشان از بهبود کلیه نسبت‌های مالی همچون نسبت‌های نقدینگی، اهرمی و سودآوری نسبت به سال مالی منتهی به انتهای اردیبهشت ۱۳۹۸ داشت و همین عوامل باعث شده است این هلدینگ در بازار بورس اوراق بهادار تهران نیز با اقبال خوب مردم مواجه شود و آینده بهتری نیز برای آن می‌توان متصور بود.

دکتر فرهت مدیرعامل هلدینگ تیپیکو یکی از جوانترین مدیران مجموعه شستا و همچنین صنعت داروسازی کشور محسوب می‌شود. با حضور دکتر فرهت استفاده از مدیران جوان در مجموعه مدیریتی و هیات مدیره شرکت‌های این هلدینگ ملموس است. به نظر شما این رویکرد چه تاثیری در خروجی عملکرد این شرکت‌ها داشته است؟

بله درست می‌فرمایید. برای اولین بار جناب آقای دکتر رضوانی فر مدیرعامل محترم شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) به مدیران جوان توجه ویژه‌ای داشتند و به جناب آقای دکتر فرهت اعتماد نمودند و متعاقب آن جناب آقای دکتر فرهت هم به عنوان مدیرعامل هلدینگ دارویی تامین همان اعتماد را نسبت به مدیران جوان و شایسته مجموعه معطوف نمودند به طوریکه در حال حاضر در بدنه هلدینگ تیپیکو تعداد زیادی از مدیران جوان، کارآمد و باانگیزه و شایسته حضور دارند و نتیجه این جوانگرایی را می‌توان در گزارش‌های خوب و قابل تحسین بدست آمده از فعالیت شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ در مجمع عمومی سالیانه که در نیمه مرداد ماه برگزار شد مشاهده کرد.


آقای دکتر برسیم به شرکت پارس دارو که شما از اواخر سال گذشته سکان هدایت آن را بر عهده گرفته اید؟ امروز به طور کلی پارس دارو چه وضعیتی دارد؟ آیا جوانگرایی مورد اشاره در قبل در شرکت شما نیز انجام شده است؟

خدا را شکر پارس دارو از شرکت‌های قدیمی و شناخته شده صنعت داروسازی کشور می‌باشد که همواره به عنوان یکی از شرکت‌های مهم در زمینه تولید محصولات دارویی در کشور فعالیت داشته و محصولات این شرکت مورد وثوق مردم می‌باشد و الحمدالله در حال حاضر هم سبد محصولات این شرکت در حال توسعه بوده و از نظر کمی نیز ظرفیت تولید محصولات این شرکت رو به افزایش است. در مورد جوانگرایی اشاره شده، من هم سعی کرده ام پیرو سیاست‌های هلدینگ در کنار نیرو‌های با تجربه­ی قدیمی، از تیم مدیریتی جوان با تکیه بر شایسته سالاری، بهره بگیرم که خدا را شکر تاکنون این تلفیق، مثمر ثمر واقع گردیده و شاکله مناسبی در تیم مدیریتی شرکت ایجاد شده است.

 

در تیرماه مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت تحت مدیریت شما برگزار شد و خروجی این مجمع گزارش‌های خوبی بود که نشان از عملکرد مثبت پارس دارو داشت. توضیحی مختصر از گزارش سال گذشته این شرکت ارائه می‌فرمایید.

همانطور که اشاره فرمودید عملکرد شرکت پارس دارو در سال منتهی به اسفند ۹۸، عملکرد بسیار مثبت و قابل توجهی بوده است به طوریکه شرکت پارس دارو در سال ۹۸ در بین شرکت‌های دارویی بورس از نظر فروش با چهار مرتبه رشد نسبت به سال ۹۷ به رده چهاردهم صعود کرد. سود ناخالص شرکت نیز از ۷۸۱ میلیارد و ۴۶۸ میلیون ریال در پایان سال ۹۷ به بیش از یک هزار و ۴۶۲ میلیارد ریال در پایان سال ۹۸ رسید که از این منظر شرکت با رشد ۸۳ درصدی سود در رده سیزدهم شرکت‌های دارویی بورس قرار گرفت. سود خالص شرکت از ۸۸۳ میلیارد و ۵۰۹ میلیون ریال در پایان سال ۹۷ به بیش از ۳ هزار و ۴۶۲ میلیارد ریال رسید که بیانگر رشد ۲۹۲ درصدی است و از این حیث در جایگاه دوم شرکت‌های دارویی بورس ایستاد.

همچنین در پایان سال ۹۸ فروش عملیاتی شرکت نیز از یک هزار و ۷۰۶ میلیارد ریال در پایان سال ۹۷ به بیش از ۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال در پایان سال ۹۸ رسید. رشد حاشیه سود ناخالص نیز از ۴۶ درصد به ۴۹ درصد، حاشیه سود عملیاتی از ۶۹ درصد به ۱۱۶ درصد و حاشیه سود خالص از ۵۲ درصد به ۱۲۰ درصد رسید که این نتایج خوب و موفقیت آمیز حاصل تلاش پرسنل سخت کوش و با انگیزه شرکت پارس دارو است که با تعلق خاطر فراوان و با صرف انرژی مضاعف این موفقیت‌ها را رقم زده اند.

شما در گزارش‌تان به رشد نزدیک به ۳۰۰ درصدی سود خالص شرکت اشاره کردید؟ این مقدار سود برای پارس دارو، آن هم در سال گذشته که در کشور مشکلات زیادی داشتیم چگونه بدست آمده است؟

همانطور که در قبل اشاره شد، کسب این نتیجه خوب مرهون زحمات بی شائبه پرسنل و تیم مدیریتی شرکت در سال ۹۸ می‌باشد و بخشی از آن، نتیجه حمایت‌ها و ارشادات جناب آقای دکتر فرهت و راهنمایی‌های معاونین و مدیران محترم تیپیکو می‌باشد که علیرغم تحریم‌های موجود و مشکلاتی که خصوصاً در پایان سال ۹۸ بر اثر شیوع کرونا به وجود آمد و مشکلات ناشی از تخصیص ارز و حمل و انتقال مواد اولیه، خوشبختانه با درایت جناب آقای دکتر فرهت و همکاری درون گروهی مدیران تیپیکو و همکاری سازمان محترم غذا و دارو، موفق شدیم که موانع را به موقع رفع کنیم و اجازه ندهیم که این مشکلات مانع کاهش سطح تولید در شرکت گردد.

خالی از لطف نیست که اشاره کنم در شروع شیوع بیماری کرونا شرکت پارس دارو با توجه به اینکه ۲ محصول استراتژیک قرص کلروکین فسفات و قرص ناپروکسن که آن زمان در پروتکل درمانی این بیماری قرار داشتند، را تولید می‌کرد، مورد توجه خاص سیستم دارویی کشور بود و بر این اساس در اسفند ماه به صورت فول ظرفیت و در ادامه در ایام تعطیلات نوروز نیز نسبت به تولید ویژه و انبوه دارو‌های مورد اشاره، اهتمام ورزید تا نیاز‌های دارویی بیماران عزیز به موقع مرتفع گردد.

در آماری که چندی پیش از سوی هلدینگ بالادستی شما منتشر شد، پارس دارو در میان شرکت‌های تیپیکو از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار بود. در این مورد هم توضیح می‌فرمایید؟

لازم است برای بهتر مشخص شدن وضعیت و جایگاه شرکت پارس دارو در هلدینگ و همچنین در صنعت داروسازی کشور به چند آمار اشاره کنم. بر اساس آخرین گزارش ها، از حیث شرکت‌های برتر از نظر درصد تحقق بودجه فروش سال ۹۹، شرکت پارس دارو در میان شرکت‌های هلدینگ تیپیکو رتبه دوم را کسب کرده است. همچنین در رتبه بندی شرکت‌های محصول‌ساز هلدینگ تیپیکو بر اساس عملکرد زنجیره تامین در بخش توسعه محصولات جدید در سال ۱۳۹۸ رتبه اول را داشته‌ایم و در مقایسه خطوط GMP دار در شرکت‌های محصول دار گروه نیز از نظر درصد نسبت خطوط GMP دار به کل محصولات، شرکت پارس دارو با داشتن ۵۰ درصد در رتبه دوم گروه بندی TPICO در پایان سال ۹۸ قرار گرفته است.

با توجه به اهمیت صادرات در سرنوشت و حیات اقتصادی شرکت ها، شرکت پارس دارو طی سال‌های اخیر اهتمام ویژه‌ای به امر صادرات داشته که نتیجه آن طی پنج سال اخیر افزایش مقاصد صادرات از ۳ کشور به ۷ کشور و افزایش مبلغ ارزی صادرات به میزان ۸۴ درصد و صعود رتبه پارس دارو در جدول شرکت‌های صادرکننده دارو و مواد اولیه دارویی از رتبه چهلم به یازدهم بوده است. با توجه به این اهتمام شرکت پارس دارو در پایان سال ۱۳۹۸ در بین شرکت‌های هلدینگ تیپیکو از نظر رشد صادرات رتبه اول و از نظر سهم صادرات از کل فروش هم رتبه سوم را کسب کرده است که همه این آمار‌ها از جایگاه ویژه پارس دارو در هلدینگ دارویی تامین و صنعت داروسازی کشور حکایت دارد.

وضعیت تولید و فروش ۴ ماهه ابتدایی سال پارس دارو چگونه بوده است؟

خدا را شکر در چهار ماهه ابتدایی سال نیز وضعیت خوبی از لحاظ تولید و فروش داشته ایم. طی این مدت فروش خالص شرکت پارس دارو با بیش از یک هزار و ۳۵۵ میلیارد ریال، رشد ۳۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل خود داشته و همچنین تولید شرکت در این مدت از نظر عددی با افزایش ۳۰ درصدی همراه بوده است.

در سال ۱۳۹۸ چه تعداد محصول دارویی در شرکت پارس دارو تولید شده و در مورد محصولات جدیدی که سال گذشته تولید داشتید نیز توضیح بفرمایید؟

در سال ۹۸ شرکت پارس دارو موفق به اخذ پروانه ۱۸ محصول از سوی سازمان غذا و دارو شد. ۱۶ عدد از محصولات جدید در خط تولید جامدات به شکل قرص و کپسول و ۲ محصول نیز در خط تولید نیمه جامدات به شکل کرم تولید می‌شوند. ۶ محصول در گروه درمانی ضد دیابت با نام‌های تجاری Emputus (امپاگلی فلوزین ۱۰ و ۲۵ میلی گرم) و Emputus Plus (امپاگلی فلوزین + متفورمین در سه دوز)، ۲ محصول در گروه آنتی بیوتیک به نام کپسول Dalacap (کلیندامایسین ۳۰۰ و ۱۵۰ میلی گرم)، ۴ محصول قرص با نام تجاری Lacopat (لاکوزاماید در ۴ دوز ۵۰، ۱۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم) در زمینه درمان صرع پارشیال تولید می‌شود. قرص Lacopat توسط پارس دارو به فهرست رسمی دارو‌های ایران افزوده شده و برای بار اول در کشور تولید شده است.

از دیگر محصولات جدید پارس دارو در سال ۹۸ قرص Noblegin (استامینوفن/کافئین/ کدئین فسفات) است که در دسته دارو‌های مسکن و ضد درد قرار دارد و نیز قرص نیوکسابان (آپیکسابان ۲.۵ و ۵ میلی گرم) از گروه دارو‌های ضد انعقاد خون می‌باشد.

قرص پریگرا (سیلدنافیل) ۵۰ میلی گرم ODT (سریع بازشونده در دهان) در زمینه افزایش توانایی جنسی آقایان، نخستین بار توسط شرکت پارس دارو تولید شده است که با توجه به اثربخشی بیشتر محصولات ODT نسبت به فرم ساده موجود در بازار به شدت مورد استقبال مصرف کنندگان قرار گرفته است.

در گروه نیمه جامدات نیز ۲ کرم xylomix (لیدوکائین ۲.۵ درصد و پریلوکائین ۲.۵ درصد) به عنوان بی حسی کننده موضعی در جراحی‌های سطحی و کوچک و کرم لوتریبت (کلوتریمازول ۱ درصد و بتامتازون ۵ درصد) برای درمان عفونت‌های قارچی پوستی تولید شده اند.

در سال ۹۹ در پایپ لاین چه تعداد محصول جدید وجود دارد؟

در سال ۹۹، تعداد ۲۹ محصول در کارگروه تحقیق و توسعه به تصویب رسیده است که ۶ محصول در گروه محصولات موضعی در زمینه‌های ناتوانی جنسی آقایان و خانم ها، پوست، ضد آکنه و ضد التهاب خواهند بود.

۲۰ محصول نیز در گروه قرص و کپسول در گروه‌های درمانی قلبی – عروقی، گوارشی، دیابت، مغز و اعصاب و اورولوژی و ۳ محصول در زمینه مکمل‌های طبیعی به سبد پارس دارو اضافه خواهد شد که با تولید این ۳ محصول مکمل در سال ۹۹، برای نخستین بار است که پارس دارو قدم به عرصه تولید محصول و مکمل خواهد گذاشت.

همچنین پارس دارو در حال طی فرآیند وارد نمودن چهار مولکول دارویی در زمینه دارو‌های اورولوژی و قلبی-عروقی، به فهرست دارویی است که در صورت ورود به فهرست برای اولین بار در کشور تولید خواهند شد.


مهمترین برنامه‌های شما در ادامه کار در شرکت پارس دارو بر چه محور‌هایی استوار است؟

مهمترین برنامه‌های من در شرکت پارس دارو بر چهار محور استوار است: اولین برنامه­ی من توسعه و مهندسی سبد محصولات در جهت افزایش بودجه فروش است. برنامه­ بعدی، جایگزینی بخشی از ماشین آلات قدیمی و فرسوده با ماشین آلات جدید در جهت افزایش کمی (تعدادی) محصولات می‌باشد. اجرای پروژه‌های مصوب تی پی کو و ارتقاء GMP خطوط نیز از دیگر برنامه‌های مهم بنده در شرکت پارس دارو می‌باشد.

آقای دکتر امسال شاهد حذف تدریجی ارز دولتی هستیم. الان میزان ارز تخصیصی جهت واردات مواد اولیه دارویی چه وضعیتی دارد و چه تاثیری بر قیمت تمام شده دارو خواهد داشت؟

قطعا حذف تدریجی ارز دولتی و جایگزین شدن ارز نیمایی به جای ارز مرجع تاثیر قابل توجهی بر روی قیمت تمام شده محصولات خواهد داشت، اما امید است با درایت مسئولین محترم سازمان غذا و دارو و نیز بانک مرکزی مشکل تخصیص و انتقال ارز به نحو شایسته‌ای مدیریت شود، به طوریکه این موضوع موجب در تنگنا قرار گرفتن شرکت‌های تولید کننده دارو نگردد.

در پایان اگر نکته‌ای باقی مانده است، بفرمایید.

ضمن تشکر از جنابعالی و نشریه وزین اخبار پزشکی که این گفتگو را ترتیب دادید، با توجه به اینکه در آستانه پنجم شهریور ماه و روز داروسازی هستیم، لازم می‌دانم این روز را خدمت کلیه همکارانم در جامعه‌ی داروسازی کشور، تبریک عرض کنم و از نقش مهم و مؤثر این عزیزان در چرخه نظام تأمین سلامت و بهداشت و درمان کشور، قدردانی نمایم و امیدوارم که در آینده نزدیک، شاهد رشد و تعالی بیش از پیش صنعت داروسازی در کشورعزیزمان باشیم.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته پارس دارو، تاریخ انتشار: ۷ شهریور، ۱۳۹۹، parsdarou.ir