شعار سال: روندهای موجود در بازار سرمایه به درستی وضعیت این بازار را نشان میدهند. بررسی برخی روندها در حالی که بازار حال خوبی دارد، نشان از یک اینده پرنوسان دارند. برخی روندهای دیگر نیز عکس این مساله را نشان میدهند. اما در حالت کلی شاخصها و روندهای موجود در هر بازار مالی میتواند مشخص کننده مسیر تغییرات در آن بازار باشند.
شاخص عددی است که برای سنجش عملکرد یک مجموعه از متغیرها مورد در یک بازه زمانی خاص مورد استفاده قرار میگیرد. شاخصهای متعددی برای سنجش وضعیت بورس وجود دارد. شاخص کل قیمت، شاخص هموزن، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت برتر، شاخص ۳۰ شرکت برتر و شاخص بازده نقدی، همگی از مواردی است که هر روز در خصوص بازار سرمایه ایران محاسبه میشود.
به صورت کلی دو شاخص کل و هم وزن در بورس میتواند نشانگر بسیاری از موضوعات گذشته و آینده بازار سرمایه باشد. بیشتر سهامداران شاخص کل را به عنوان چراغ راه خود انتخاب میکنند. اما کارشناسان اقتصادی علاوه بر شاخص کل، شاخص کل هموزن را بررسی کرده و بر اساس این دو شاخص ارزیابیهای خود را اعلام میکنند.
شاخص کل چگونه محاسبه میشود؟
شاخص کل تنها معیار سنجش وضعیت بورس نیست. این شاخص نشاندهنده تغییرات کل قیمت نمادها در بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام را در بازار مشخص میکند. وقتی گفته میشود شاخص کل رشد ۳ درصدی داشته است، یعنی میانگین قیمت پایانی (نه قیمت آخرین معامله) با توجه به ارزش معاملات آنها ۳ درصد افزایش داشته است.
در این حالت شرکتهای بزرگ و به اصطلاح شاخص ساز، تاثیر بیشتری نسبت به شرکتهای کوچکتر بر شاخص کل خواهند داشت و یک تغییر یک درصدی این شرکتها شاید به اندازه مجموع تاثیر ۱۰-۲۰ شرکت دیگر باشد.
به همین دلیل بسیاری از کارشناسان شاخص کل را نشان دهنده درست وضعیت بازار نمیدانند. به اعتقاد این افراد میتوان با استفاده از برخی نمادهای خاص، شاخص کل را زیاد و یا کم نشان داد.
برای حل این مساله که شاخص کل نشانگر خوبی برای نشان دادن وضعیت بورس نیست، کارشناسان شاخص کل هموزن را پیشنهاد میدهند.
شاخص هموزن؛ شاخصی برای همه نمادهای بورسی
به دلیل اینکه شاخص کل قابلیت تغییر غیر منطبق با روند واقعی بازار را دارد، پس شاخص خوبی برای بررسی وضعیت همه نمادهای بورسی نیست. شاخص هموزن با حل کردن این مساله توانایی تحلیل درست از وضعیت بازار را به کارشناسان و سهامداران میدهد. این شاخص به همه نمادهای بورسی، وزن یکسانی داده و براساس قیمت پایانی سهمها شاخص کل هموزن محاسبه میشود.
در شاخص کل هموزن، کلیه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس با وزنی برابر محاسبه میشوند. با این شاخص اثر معاملات کد به کد که جهت بالابردن شاخص کل انجام میشوند، از بین رفته و افزایش یا کاهش قیمت سهام در تمامی نمادها یکسان در نظر گرفته میشود.
حمایتهای دولت از نمادهای شاخص ساز!
در دو ماه گذشته که بورس در وضعیت نا آرامی قرارداشت، برخی مواقع دولت و سازمان بورس به دنبال حمایت از بورس بودند. اما بعد از یک یا دو روز شرایط به حالت قبل باز میگشت. در این برهه کارشناسان اقتصادی معتقد بودند دولت در حال حمایت از سهامهای دولتی و یا نمادهای شاخص ساز بوده است.
با نگاهی به روند شاخص کل و شاخص هموزن میتوان این مساله را مشاهده کرد که هرگاه دولت به دنبال حمایت از نمادهای شاخص ساز بوده است، شاید شاخص کل سبز شده باشد؛ اما شاخص کل هموزن در این زمان منفی بوده است. یعنی شاخص کل در حال صعود و شاخص هموزن در حال سقوط.
اما در زمانی که همه نمادها و مخصوصا سهمهای کوچک حمایت شدند و شاخص هموزن مثبت شد، بورس از وضعیت دو ماه کاهش شاخص خارج شد. در همین زمان، شاخص کل در برخی روزها برخلاف شاخص هموزن کاهش یافته بود.
به نظر میرسد، سهامداران باید به یک نکته مهم توجه داشته باشند که افزایش شاخص کل همواره به معنای سودآوری تمامی نمادهای بورسی نیست و کاهش آن هم نشان دهنده کاهش قیمت نمادهای بورسی نخواهد بود. در واقع سبد سهام ممکن است هیچ ارتباطی با شاخص کل نداشته باشد و حتی همواره برعکس شاخص سوددهی داشته باشد.
شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از فارس، تاریخ خبر: ۲۳ مهر ۱۳۹۹، کد خبر: ۱۳۹۹۰۷۲۲۰۰۰۹۸۱، www.farsnews.ir