شعار سال:گزارش حاضر بر مبنای مصاحبه با دو تن از فعالان بازار دارو تهیه شده است و به خوبی می‌تواند و ضعیت هولناک دسترسی بیماران بدحال کرونایی به دارو را روشن نماید. دارو‌های کرونا چند دسته‌اند، گروه اول دارو‌هایی مانند رمدسیویر و لوپیناویر هستند که در حال حاضر مشکل اصلی دسترسی به آن‌ها قیمت بالای آنهاست. به عنوان مثال رمدسیوسیر بسته به دوز مصرفی، از ۲۴ تا ۱۰۰ میلیون قیمت دارد. یا لوپیناویر که در حالت عادی ۵۰۰ هزار تومان قیمت داشت به ۱۵ میلیون تومان رسیده، تصور کنید بیماری که به دلیل ابتلا به کرونا بستری شده، بسته به مقدار دوزی که از دارو‌های فوق نیاز دارد، ناچار است حداقل ۵۰ و حداکثر بیش از ۵۰۰ میلیون تومان هزینه کند.

«فرج الله. ت» ۱۰ روز پیش بر اثر ابتلا به کرونا در شهر یاسوج فوت کرد. بیمارستان به او اعلام کرده بود که پروسه درمانش بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون هزینه دارد و بخش اعظم این هزینه‌ها مربوط به دارو‌های اوست. فرج الله که کارمند بازنشسته بود و پولی در بساط نداشت، دست به دامان فامیل و آشنایان برای جمع آوری هزینه درمان خود شد، جور کردن ۲۰۰ میلیون پول بیش از دو هفته طول کشید و فرج الله مرد.
 
بین ۵۰ تا ۵۰۰ میلیون هزینه تامین داروست

یوسف فتحی که مسئول خرید دارو در هفت درمانگاه و بیمارستان در تهران است در خصوص مشکل تهیه دارو‌های مختص کرونا که وارد پروتکل درمانی شده‌اند می‌گوید: «این دارو‌ها چند دسته‌اند، گروه اول دارو‌هایی مانند رمدسیویر و لوپیناویر هستند که در حال حاضر مشکل اصلی دسترسی به آنها قیمت بالای آنهاست. به‌عنوان مثال رمدسیوسیر بسته به دوز مصرفی، از ۲۴ تا ۱۰۰ میلیون قیمت دارد. یا لوپیناویر که در حالت عادی ۵۰۰ هزار تومان قیمت داشت به ۱۵ میلیون تومان رسیده، تصور کنید بیماری که به دلیل ابتلا به کرونا بستری شده، بسته به مقدار دوزی که از دارو‌های فوق نیاز دارد، ناچار است حداقل ۵۰ و حداکثر بیش از ۵۰۰ میلیون تومان هزینه کند. تازه بسیاری از بیماران در صورتی که تمکن مالی داشته باشند ناچارند برای نجات عزیزشان حتی تجهیزات بیمارستانی بخرند، بسیاری از بیمارستان‌ها یا تجهیزات درمانی ندارند یا ابزارهایشان فرسوده است. به عنوان مثال اغلب بیمارستان‌های کشور با مشکل تامین اکسیژن برای بیماران کرونایی مواجه هستند. دستگاه‌های تامین اکسیژن برای این تعداد بیمار کافی نیست، اوضاع به قدری وخیم است که در بسیاری از بیمارستان‌ها دو مریض به یک دستگاه اکسیژن وصل است، این کار عجیب، نتیجه‌ای جز بدترشدن حال مریض و تسریع مرگ او ندارد.
 
عدم دسترسی به دارو و تشدید بازار سیاه

فتحی در ادامه به مسئله در دسترس بودن دارو‌های ویژه پروسه درمان کرونا اشاره کرد و گفت: این دارو‌ها در بیمارستان‌های دولتی مانند مسیح دانشوری، بعثت یا نمازی شیراز موجود است، و بر اساس طرح سلامتی که در زمان آقای روحانی مطرح شد، بیمارستان‌های دولتی موظف هستند به هر شکل ممکن داروی مورد نیاز مریض را تامین کنند تا مریض مجبور به بیرون رفتن از بیمارستان نشود، بیمارستان‌هایی که گرید دولتی برایشان مهم است این مسئله را رعایت می‌کنند.
 
مانع عمده دسترسی بیماران به دارو، اما قیمت گزاف آنهاست، هر دوز رمدسیویر به عنوان مثال ۲۵ میلیون هزینه در بردارد. به علاوه اینکه بیمارستان‌های دولتی جا برای بستری ندارند و افراد چاره‌ای جز مراجعه به بیمارستان‌های خصوصی و پس از آن تهیه دارو به صورت شخصی ندارند، این مسئله سبب رشد و تشدید بازار سیاه دارو‌های کرونایی شده به ویژه اینکه داروخانه‌های دولتی از فروش این دارو‌ها بر اساس قانون، خودداری می‌کنند. مریض‌های زیادی داریم که، چون در بیمارستان دولتی جا نبوده به بیمارستان دیگری منتقل شده و مجبور شده دارو را به قیمت ۲۵۰ میلیون تهیه کند.
 
دارو‌های موثر بر کرونا در بازار ایران

پرسش مهم در خصوص پروتکل درمانی کرونا، شناسایی و وضعیت تولید و توزیع دارو‌های موثر در پروسه درمان کروناست. دکتر پویا ملکوتی، پزشک دارو ساز در این خصوص به دیدار می‌گوید:
 
۱. دسته ا‌ول آنتی ویروس‌ها هستند که در بازار ایران از نظر قیمت و میزان دسترسی، رمدسیویر، هیدروکسی کلروکین و لوپیناویر/ریتوناویر هستند.
 
رمدسیویر، با اسم تجاری Veklury اولین بار توسط شرکت گیلیاد (Gilead Sciences, Inc) به سازمان جهانی غذا و دارو (FDA) معرفی و تایید شد. در کشور ما به علت فوریت مسأله و بحرانی شدن وضعیت کرونا، شرکت‌های داروسازی روناک، اکتوورکو و سبحان انکولوژی اقدام به تهیه و تولید این محصول در داخل کشور کردند.
 
برای این محصول قیمت تمام شده آن از پروانه شرکت سبحان انکولوژی، و‌اکتوورکو و روناک، ۷۰۰ هزار تومان به ازای هر ویال پودر تزریقی است و همچنین شرکت سبحان یک خط تولید تحت لیسانس از شرکت BDR Pharma دارد که قیمت تمام شده این محصول سبحان انکولوژی، ۱،۳۴۰،۰۰۰ تومان به ازای هر ویال پودر تزریقی است.
 
هر سه شرکت تولید کننده از نظر تهیه ماده اولیه دارویی، نیاز به منابع بیرونی دارند، بعد از تهیه مواد اولیه، فرمولاسیون نهایی در خط تولید انجام می‌شود، عواملی مانند مشکلات ارزی، تحریم و دشواری تهیه مواد اولیه، به همراه احتکار احتمالی شرکت‌ها، سبب بالا رفتن قیمت دارو شده است. این دارو بیمارستانی بوده و فقط برای بیماران بستری بدحال در شرایط خاص تجویز می‌گردد.
 

داروی دیگر از این دسته، «هیدروکسی کلروکین سولفات» است؛ شرکت اصلی تولید کننده آن Concordia با اسم برند Plaquenil است، در ایران این دارو سال‌هاست برای مصارف بیماری‌های روماتوئیدی مفصلی و خود ایمنی استفاده می‌شود، اما در بالین دیده شده که اثرات آنتی وایرال نیز دارد و می‌تواند در رژیم‌درمانی کرونا ویروس موثر باشد.
 
در ایران شرکت‌های تهران دارو، روز دارو، کیمیا آرا، ایران دارو، داروسازی امین، طب مفید نیکان، سبحان و داروسازی خوارزمی صاحب پروانه این محصول هستند، به دلیل تقاضای زیاد و بعضا بی رویه در سفارش و مصرف و احتمالا دپوی دارویی در شرکت‌های پخش و‌ هم چنین مشکلات قبلی در تهیه ماده اولیه از منابع بیرونی برای تولید، آن هم در این شرایط بحران فعلی، دسترسی بیماران به این دارو را دشوار کرده، این دشواری، داروخانه‌ها را برای سهمیه بندی مجاز کرده و همچنین در برخی از موارد داروخانه‌ها اقدام به احتکار دارو می‌کنند.
 
داروی دیگر از این دسته و‌ کاربری، لوپیناویر/ریتوناویر است با اسم تجاری Kaletra محصول شرکت Abbvie که در ایران شرکت باختر بیوشیمی تنها تولید کننده این داروست (هم از نظر برند و هم پروانه) قیمت هر بسته ۳۰ عددی آن، ۱۰۳،۵۰۰ تومان است، شرکت‌های دیگر که در داخل تولید تحت لیسانس دارند قیمت بالاتری دارند که این قیمت‌های بالا به مشکلات تامین ماده اولیه و پروسه فرمولاسیون و محدودیت ارز برمی گردد.
 
دارو‌های کمیاب ۲ میلیون تومانی

 دکتر ملکوتی در ادامه معرفی دارو‌های موثر بر درمان کرونا گفت: «دسته دوم داروها، دارو‌های دسته تنظیم کننده پاسخ دستگاه ایمنی به بیماری هستند و از واکنش‌های شدید بدن به بیماری که عوارض شدیدی دارد جلوگیری می‌کنند، از جمله این دارو‌ها می‌توان به روتین «دگزامتازون» و همچنین «مونوکلونال آنتی بادی توسیلیزومب» اشاره کرد.
 
داروی اول به وفور یافت می‌شود و مشکلی در قیمت و تامین آن نیست. داروی دوم با اسم تجاری Actema از شرکت Gentech است که در ایران به دلیل این بحران و دیده شدن اثرات بالینی خوب در بیماران آزمایش شده، شرکت آریوژن فارمد با نظارت سازمان به طور موقتی و فوریتی شروع به تولید این محصول با اسم برند ژنریک تمزیوا کرده است که تولید آن به دلیل قوانین فارماکوپه‌ای و بسته بودن فهرست دارویی کشور، کمی با محدودیت نظارتی مواجه است و فعلا تولید انبوهی در کار نیست و قیمت بالای آن هم از چنین مواردی ناشی می‌شود که تعداد داروی موجود را محدود می‌کند و از این گذشته به دلیل آنکه ذات دارو محصول بیوتکنولوژی است و دانش تولیدی بالاتری می‌طلبد هزینه نهایی آن هم طبیعتاً بالاتر خواهد رفت و قیمت آن ۲،۱۳۸،۰۰۰ تومان به ازای هر ویال است.»
 

ملکوتی ادامه داد: دسته سوم شامل دارو‌های مکمل تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است که بحرانی از منظر تولید و توزیع و گرانی ندارند، مانند ویتامین ث.
 
دسته چهارم شامل پلاسما درمانی و همچنین استفاده از آنتی بادی مونوکلونال اختصاصی علیه ویروس است، که پلاسما درمانی به علت مشکلات مربوط به رضایت شخصی و کمبود موارد، محدودیت‌های خود را دارد و از این گذشته هنوز آنتی بادی علیه این ویروس ساخته نشده است پس هنوز بازاری برای آن وجود ندارد.
 
دسته پنجم مخصوص واکسن‌های ساخته شده برای ویروس است که حساس‌ترین و پر تلاطم‌ترین حیطه را در این بحران ایجاد کرده و چندین شرکت بایوتک، در مراحل انتهایی انجام کارآزمایی بالینی برای این واکسن هستند که بهترین آن‌ها شرکت AstraZenca است که در حال پیشروی مطالعات و کارآزمایی بالینی است تا واکسن خود را در نهایت به تاییدیه FDA برساند، که زمان گرفتن این تاییدیه مشخص نیست پس طبیعتاً هنوز قیمت و بازار مشخصی ندارد.»


شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از  دیدارنیوز  ، تاریخ انتشار: 8 آبان  1399  ، کدخبر: 74456، www.didarnews.ir