شعار سال: کمتر از یک هفته دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری در امریکا برگزار می‌شود. انتخابات امریکا از این جهت مهم است که تاثیر عمیقی بر همه مناسبات جهانی از اقتصاد تا سیاست و انرژی می‌گذارد، بر بازار‌های جهانی انرژی موثر است و بازار‌های مالی بین‌المللی و پیمان‌های زیست‌محیطی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، بنابراین پر بیراه نیست اگر گفته شود که از روز سوم نوامبر یکی از دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات بیش از هر زمان دیگری می‌تواند بر هر چیزی در این سیاره تاثیر بگذارد.

اولویت و برنامه‌های هر کدام با دیگری متفاوت است. ترامپ به دنبال «تسلط بیشتر بر بازار‌های انرژی» است که با افزایش تولید نفت شیل و پیشی گرفتن از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های نفت در جهان، عربستان و روسیه تا حدی محقق شد. هر چند برنامه‌های او برای تبدیل شدن به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در جهان تقریبا بدون نقص پیش می‌رفت تا اینکه شیوع کرونا و کاهش تولید و مراودات تجاری در جهان باعث بسته شدن برخی چاه‌های نفتی در امریکا و تعطیلی شرکت‌های حفاری شد.

در آن سوی میدان بایدن ایستاده که وعده داده در صورت رفتن به کاخ سفید سهم تولید گاز کربن دی‌اکسید امریکا را تا ۲۰۲۵ به صفر برساند. همین وعده می‌تواند تا ۲ میلیون بشکه از تولید شیل را تا سال ۲۰۲۱ کاهش دهد. قطعا کاهش تولید شیل، آن چیزی نیست که تولید‌کنندگان نفت و اسپانسر‌های ترامپ به دنبال آن هستند.

واکسن، برگ برنده کاندیدا‌ها در انتخابات می‌شود؟

انتخابات در امریکا آن‌هم در شرایطی که تقریبا تمام جهان با پاندمی کرونا دست به گریبان هستند و قرنطینه‌های جدیدی نیز از سوی برخی کشور‌ها مانند فرانسه و آلمان اعمال شده، تقریبا امید‌ها برای رهایی از این بیماری تا پیش از شروع سال جدید میلادی را از بین برده است.

از سوی دیگر رقابت میان شرکت‌های بین‌المللی دارویی برای دستیابی به فرمول واکسن کرونا تقریبا بی‌نتیجه مانده و حتی تولیدکننده‌های نفت در امریکا که از حامیان سنتی ترامپ به حساب می‌آیند نیز از گزند این بیماری در امان نماندند و تلاش‌های ترامپ برای کنترل آن در امریکا نیز انتقادات فراوانی به دنبال داشته است.

در چنین شرایطی رقابت میان کارتل‌های دارویی و تولیدکنندگان نفتی برای انتخابات امریکا به‌خصوص در یک هفته پایانی شدت بیشتری گرفته است. در فاصله کمتر از یک هفته به انتخابات امریکا، هر اتفاقی اعم از تغییر برخی سیاست‌های آتی اقتصادی بایدن یا افشای یک سند محرمانه درخصوص ترامپ، می‌تواند نقش یکی از کارتل‌ها را پررنگ‌تر کند. در سال ۲۰۱۶ سودای تبدیل شدن امریکا به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های نفت در جهان باعث شد که اغلب ایالت‌های نفتخیز به سمت ترامپ گرایش داشته باشند، اما در این انتخابات دستیابی به واکسن کرونا برگ برنده کاندیداهاست، چراکه براساس گزارش‌های رسمی تقاضای نفت تا پایان سال ۲۰۲۱ به پیش از پاندمی کرونا باز نمی‌گردد و جهان بیشتر از نفت به واکسن برای رسیدن به سطوح پیش از کرونا نیاز دارد؛ بنابراین نقش کارتل‌های دارویی در این انتخابات شاید بیشتر باشد. براساس آنچه صندوق بین‌المللی پول تخمین زده بود، هر کشوری که بتواند به واکسن کرونا دست یابد و آن را به صورت گسترده دراختیار جهانیان قرار دهد، ۹ هزار میلیارد دلار به درآمد‌های جهانی اضافه می‌کند. برآیند این گزاره‌ها، ضرر هنگفت به کارتل‌های نفتی و سود بالا به کارتل‌های دارویی در صورت انتخاب نامزد دموکرات، جو بایدن است. اما کارتل‌های نفتی نیز دست روی دست نگذاشته‌اند. براساس آنچه هفته گذشته سایت اشپیگل منتشر کرده، «شرکت‌های تولید‌کننده نفت بیش از ۱۳ میلیون دلار کمک مالی به کارزار انتخاباتی ترامپ کرده‌اند در حالی که بایدن کمتر از یک میلیون دلار کمک دریافت کرده است.»

کارتل نفتی پشت ترامپ

ترامپ در چهار سال گذشته تاثیرات زیادی بر مناسبات قدرت به‌خصوص در بازار‌های تجاری و انرژی گذاشته است؛ او یک جنگ تمام عیار تجاری با چین را آغاز کرد که با وجود امضای فاز نخست توافق تجاری در ابتدای سال جاری میلادی و توقف بخشی از تعرفه‌ها، اما براساس گزارش بلومبرگ باعث کاهش ۰.۶ درصدی از تولید ناخالص جهان در سال ۲۰۱۹ شد؛ به بیان دیگر اقتصاد جهان حدود ۵۰۰ میلیارد دلار از جنگ تجاری دو ابر قدرت اقتصادی ضرر کرد. کارتل‌های نفتی که به نوعی حامیان ترامپ نیز محسوب می‌شدند به دلیل جنگ تجاری آسیب دیدند، چراکه اختلافات امریکا با چین، خوشبینی نسبت به آینده را با ابهام روبه‌رو کرد و به همین دلیل تقاضا برای نفت در جهان کاهش یافت.

ترامپ درنظر داشت پس از انتخابات همه ابزار و قدرت را برای استخراج بیشتر نفت شیل به کار گیرد؛ او با وجود مخالفت‌های طرفداران محیط‌زیست به تولید نفت شیل ادامه داد تا جایی که براساس گزارش «چشم‌انداز انرژی جهان از نگاه آمار سال ۲۰۱۹» که توسط شرکت نفت و گاز بریتانیایی «بی‌پی» منتشر شد، تولیدکنندگان نفت در امریکا تا پیش از پاندمی کرونا توانستند به‌طور متوسط روزانه ۱۷ میلیون و ۴۵ هزار بشکه نفت تولید کنند که افزایش ۱۱ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۸ داشت. عربستان و روسیه نیز بین ۱۱ میلیون و ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه در روز تولید می‌کردند که بسیار پایین‌تر از امریکا بود.

هر چند شیوع کرونا در جهان باعث کاهش شدید تقاضا نفت شده و براساس آنچه بلومبرگ پس از دور اول قرنطینه در کشور‌های پیشرفته نوشته «تقاضای روزانه نفت در ماه آوریل حدود ۳۵ میلیون بشکه کاهش داشته و اگر قرنطینه دوم که در بسیاری از کشور‌ها از جمله آلمان و فرانسه اعلام شده، مدت زیادی طول بکشد، تقاضای روزانه نفت بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز کاهش می‌یابد.» به نظر می‌رسد اوضاع برای طرفداران نفتی ترامپ قدری سخت باشد، چراکه در صورت انتخاب نشدنش، کسی را از دست می‌دهند که روزی خود را ناجی نفت شیل می‌دانست و بر این باور بود که افزایش قیمت نفت به دلیل «صحبتش با بن سلمان برای کاهش تولید» است، تولیدکنندگان نفت می‌دانند با روی کار آمدن بایدن که می‌خواهد «انقلاب انرژی پاک» ایجاد کند، بازگرداندن قیمت و میزان تولید نفت به پیش از کرونا از اولویت‌های دولت بایدن خارج می‌شود.

از سوی دیگر اوپک «اهرم فشار» برای کاهش تولید را از دست می‌دهد و افت تولید نفت امریکا برایش مهم نیست بنابراین ممکن است تا پیش از انقضای توافق کاهش تولید با کوچک‌ترین نشانه‌ای از بهبود اوضاع، تولید را افزایش دهد؛ بنابراین پر بیراه نیست که تولیدکنندگان نفت میلیون‌ها دلار برای روی کار آمدن ترامپ خرج کنند.

سود بلندمدت کارتل‌های اسلحه

پس از کارتل‌های نفتی، صنعت اسلحه‌سازی نیز از انتخاب ترامپ سود می‌برد. رییس‌جمهور امریکا همواره بر افزایش بودجه نظامی تاکید کرده که همین امر سبب چرخش شرکت‌های بزرگ اسلحه‌سازی به سمت ترامپ می‌شود. البته نباید از تلاش‌های او برای فروش اسلحه به عربستان و به صورت کلی هزینه‌های ناآرام کردن خاورمیانه چشم‌پوشی کرد، به‌گونه‌ای که یک‌چهارم کل فروش اسلحه امریکا در جهان به این کشور عربی بوده است. اسلحه امریکا برای عربستان آن‌قدر اهمیت دارد که ترامپ از این ابزار برای فشار به ریاض در خلال جلسات کاهش تولید نفت توسط اوپک استفاده کند. در ماه آوریل رویترز فاش کرده بود که «ترامپ در مکالمه‌ای که با بن سلمان داشت، ضمن تهدید به قطع حمایت نظامی از این کشور به او گفته است: ما از صنعت (نفت) شما دفاع می‌کنیم، ولی شما دارید صنعت ما را نابود می‌کنید.».

اما سود کارتل‌های اسلحه‌سازی از انتخاب ترامپ تنها محدود به فروش اسلحه به عربستان نمی‌شود. با استناد به گزارش موسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم که در روز‌های پایانی سال ۹۸ منتشر شد «۳۶درصد از کل فروش اسلحه به جهان در پنج سال منتهی به ۲۰۱۹ در دست امریکا بوده که کشور‌های خاورمیانه ۵۳ درصد از کل اسلحه‌های تولیدی در امریکا را خریدند.».

اما سود کارخانه‌های اسلحه‌سازی تنها از ناامنی در جهان نیست، بلکه از داخل کشور امریکا نیز نشات می‌گیرد. آمار‌های فروش اسلحه در امریکا نشان می‌دهد که هر چه سوم نوامبر نزدیک‌تر و شانس بایدن برای پیروزی بیشتر می‌شود، فروش اسلحه نیز بالاتر می‌رود. این امر به دو دلیل است؛ اول احتمال بالا گرفتن ناآرامی‌های داخلی در امریکا به دلیل عدم پذیرش نتایج انتخابات از سوی یکی از کاندیدا‌ها که ورود قاضی «برت» در دیوان عالی امریکا بر آن نیز بی‌تاثیر نبوده و دوم سخت‌تر شدن مقررات فروش و حمل اسلحه از سوی یک رییس‌جمهور دموکرات. مدیرعامل شرکت اسلحه‌سازی اسمیت و وسون که قدمتی حدودا ۱۷۰ ساله دارد پس از اولین مناظره گفته بود که «صنعت اسلحه‌سازی امریکا در ماه گذشته نتوانسته به تقاضا در بازار پاسخ دهد.» بنابراین به نظر می‌رسد کارتل‌های اسلحه هر کاری برای روی کار آمدن ترامپ می‌کنند.

قانون کاهش قیمت دارو

رییس‌جمهور امریکا از زمان روی کار آمدنش بار‌ها به بالا بودن قیمت دارو در امریکا اعتراض کرده و بر این باور بود که صنعت داروسازی به طور مصنوعی قیمت‌ها را بالا نگه داشته است. اعتراض به قیمت دارو ادامه داشت تا اینکه در مرداد سال جاری چهار قانون را امضا کرد که به موجب آن‌ها قیمت دارو برای مصرف مردم امریکا کاهش خواهد یافت. این قوانین مربوط به واردات داروی ارزان از کانادا، کاهش قیمت انسولین و پرداخت یارانه به برخی شرکت‌های دارویی به منظور کاهش قیمت محصولات آنهاست.

به اعتقاد فعالان حوزه دارویی این کار منجر به ساخت دارو‌هایی ارزان با عوارض جانبی بیشتر می‌شود که کارکرد کمتری از دارو‌های اورجینال دارد. رویترز معتقد است این اقدام ترامپ در حالی است که دولت او در مقابله و مواجهه با کرونا تحت فشار‌های شدید است، می‌تواند به رویگردانی کارتل‌های دارویی از انتخاب مجدد ترامپ منجر شود که این اتفاق نیز کم و بیش رخ داده است. براساس برخی گمانه‌زنی‌ها ۵۱ درصد کمک مالی این صنعت روانه کارزار انتخاباتی دموکرات‌ها شده به‌گونه‌ای که حدود یک میلیون دلار به کمپین بایدن و ۳۶۰ هزار دلار به کمپین ترامپ واریز شده است.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از جماران، تاریخ انتشار:۱۰ آبان ۱۳۹۹، کدخبر:۱۴۷۹۴۳۱، jamaran.news