شعار سال: از چهارمحال‌وبختیاری، یکی از دو دغدغه مهم تهیه‌کنندگان سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان که توسط دبیر کارگروه پژوهش و آموزش عالی قرآنی در متن سند بر آن تأکید شده این است که تحقق سند مستلزم تأمین منابع مالی و اعتبارات لازم برای انجام اقدامات پیش‌بینی شده است؛ در این سند از اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی خواسته شده که با تدابیر شایسته و لازم، این چالش و مانع پیش روی تحقق سند را برطرف کنند. مجمع خیران قرآن و عترت (ع) استان، شورای توسعه فعالیت‌های قرآنی (که پس از تصویب سند منحل و جلسات آن در شورای فرهنگ عمومی استان ادغام شد)، اداره اوقاف وامور خیریه استان، اداره‌کل تبلیغات اسلامی و شهرداری‌ها به‌عنوان سرمایه‌های مالی اجرای سند نامشان ذکر شده است. تأکید بر موانع مالی همچنین در شناسنامه اقدامات ۲۱ گانه سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موانع اجرایی شدن اقدامات به عنوان یک دغدغه مهم مورد تأکید واقع شده است.

متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد تقلیل قابل توجه بودجه‌های قرآنی هستیم و این امر مشکلات فراوانی را برای مؤسسات و مراکز قرآنی و فعالیت‌های قرآنی قرآنیان و فعالان قرآنی ایجاد کرده است. چه بسیار مؤسساتی که در سال‌های اخیر از ادامه فعالیت بازماندند و تعطیل شدند و چه بسیار طرح‌هایی که به دلیل نبود اعتبارات روی زمین ماندند. به دلیل اهمیت این موضوع، در گزارش پیش رو موانع و چالش‌های مالی تحقق سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان و راهکار‌های رفع یا کاهش این موانع در گفتگو با مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس امور قرآنی اوقاف و امور خیریه و رئیس هئیت مدیره مجمع خیران قرآن و عترت (ع) استان بررسی شده است.

تجمیع ظرفیت‌های تمامی نهاد‌ها در راستای اجرای سند

ابراهیم شریفی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با اشاره به اینکه سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان بر اساس شرایط روز و ظرفیت‌هایی که استان داشت تهیه شد، اظهار کرد: این سند باید تا افق ۱۴۰۴ به اهداف تعیین شده دست می‌یافت و حیطه‌های گوناگونی از آموزش عمومی قرآن تا پژوهش و فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن را در بر می‌گرفت و اقدامات و اعتباراتی در این راستا پیش‌بینی شده بود.

وی با بیان اینکه کلیت سند راهبردی بسیار ارزشمند است، ادامه داد: با توجه به سرمایه‌ها و پتانسیل قرآنی استان در این سند بسیار مهم است، حتی اگر بخش‌هایی از آن اجرایی شده باشد یا در فرصت باقیمانده اجرا شود، جای امیدواری دارد. اگر چه اعتبارات قرآنی و با نگاه کلی‌تر اعتبارات فرهنگی با کمیت و سرعت کمتری تخصیص می‌یابد، اما نمی‌توان دست روی دست گذاشت تا این سند راهبردی و مهم که یک افتخار در سطح ملی و استانی است، روی زمین بماند.

دبیر شورای فرهنگ عمومی استان تصریح کرد: شکی نیست که مشکل اعتبارات خیز اجرایی سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی را تحت تأثیر قرار داده و بهترین راهکار و تنها اقدامی که در شرایط فعلی می‌تواند اثرگذار باشد و به اجرای سند کمک کند هم‌افزایی دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی است که می‌توانند در شرایط کمبود اعتبارات، با بسیج تمامی امکانات و تجمیع ظرفیت‌های خود در راستای تحقق سند همکاری کنند.

شریفی تأکید کرد: نوع برنامه‌ها باید به سمتی پیش برود که بتوان با داشته‌ها و امکانات موجود دستگاه‌ها را به هم نزدیک کرد و همپوشانی اتفاق بیفتد و با احصای مشکلات، در جهت تقویت کمبود‌ها و کاستی‌ها با در نظر داشتن اهداف و افق سند راهبردی قرآنی، تلاش کنیم.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی با ذکر اینکه این نهاد باوجود کمبود اعتبارات، وظیفه ذاتی خود در حمایت از مؤسسات قرآنی را رها نکرده است، افزود: حمایت از مؤسسات، انجام آزمون‌ها و سایر برنامه‌های قرآنی اداره ارشاد با قوت ادامه دارد اگرچه انتظارات بسیار بیش از این است. بسیاری از برنامه‌های قرآنی مخاطب‌محور هستند که شیوع ویروس منحوس کرونا تمامی این فعالیت‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده و این فضا از ما سلب شده است.

شریفی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های قرآنی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی را برگزاری نمایشگاه سالانه قرآن در ماه مبارک رمضان برشمرد و گفت: برگزاری این نمایشگاه قرآنی یک اصل مهم بود که تمامی دستاورد‌ها و فعالیت‌های قرآنی همه دستگاه‌ها و مجموعه‌ها در یک جا جمع می‌شد و به نمایش در می‌آمد که متأسفانه امسال از این فرصت محروم بودیم.

وی با تأکید بر اینکه تمامی فعالیت‌های قرآنی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی به سمت فضای مجازی هدایت شده است، بیان کرد: بهره‌برداری از این فضا برای آحاد جامعه و مخاطبان برنامه‌های قرآنی امکان‌پذیر نیست، لذا طبیعی است که دامنه مخاطبان این برنامه‌ها کمتر شده باشد. با اینحال در شرایط کرونایی استفاده از این فضا بهترین راهکار پیش روی ماست و برنامه‌ها در این فضا تا زمان بهبود شرایط ادامه دارد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گفت: بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده، تا پیش از پایان سال، یکی از جلسات شورای فرهنگ عمومی استان با محوریت فعالیت‌های قرآن و عترت برگزار خواهد شد.

نام اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان به‌عنوان یکی از سرمایه‌های مالی اجرای سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی در سند آمده است که با تکیه بر اعتبارات کسب شده از محل موقوفه‌ها به‌ویژه موقوفه امامیه شهرکرد، گام‌هایی را در راستای عملیاتی شدن اقدامات مندرج در سند بردارد.

درآمد موقوفات قرآنی پاسخگوی نیاز‌ها نیست

آیت‌الله روحانی، رئیس اداره امور قرآنی اوقاف و امور خیریه استان در این خصوص به خبرنگار ایکنا گفت: درآمد موقوفه‌های با نیت قرآنی حتی پاسخگوی تأمین هزینه برنامه‌های قرآنی اوقاف و امور خیریه که جزو برنامه‌های ابلاغی و سازمانی هستند، مانند برگزاری مسابقات قرآن و یا طرح‌های قرآنی، نیست و در برخی موارد ناچاریم از موقوفات خیرات و مبرات در این برنامه‌ها هزینه کنیم.

وی ادامه داد: بخشی از سرمایه اجرای برنامه‌های قرآنی اوقاف از محل موقوفات قرآنی و مابقی از موقوفاتی که با نیت خیرات و مبرات است، تأمین می‌شود که به جز برگزاری مسابقات قرآن، طرح تشویق حافظان قرآن کریم از جمله برنامه‌های قرآنی اوقاف در سال جاری است، همچنین حمایت از مؤسسات در قالب این طرح تشویقی و نیز برگزاری محافل قرآنی و حمایت از مدارس قرآنی و برگزاری دوره‌های آموزشی جزو برنامه‌های ابلاغی اداره اوقاف و امور خیریه است که نیاز به تأمین اعتبار دارند.

اواخر سال ۹۵، با توجه به احساس نیاز در عرصه فعالیت‌های قرآنی، جمعی از معتمدان و قرآنیان استان دغدغه تأسیس تشکیلاتی را داشتند تا بتوانند کمک‌های مردمی را به سمت و سوی فعالیت‌های قرآنی سوق دهند، در همین راستا تشکیل مجمع خیران قرآن و عترت (ع) چهارمحال‌وبختیاری در دستور کار قرار گرفت و تاکنون مشغول فعالیت است. این مجمع کاملاً مستقل فعالیت می‌کند و در عین حال در تعامل مستقیم با فعالیت‌های قرآنی دیگر نهاد‌ها مانند اداره‌کل اوقاف و امورخیریه استان، اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و دارالقرآن آموزش و پرورش و ... است.

ظرفیت مجمع خیران قرآن و عترت (ع) براى جذب کمک خیران

عبدالله اسلامی، رئیس هئیت مدیره مجمع خیران قرآن و عترت (ع) استان در گفتگو با ایکنا، در تشریح ظرفیت‌های این مجموعه برای حمایت از اجرایی شدن سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان، گفت: این مجمع کار‌های عملیاتی و اجرایی خود را از سال گذشته آغاز کرد و در بدو امر کار‌های خوبی انجام شد، اما با ظهور قائله کرونا از اواخر سال گذشته، تمرکز کمک‌های خیران به سمت کمک‌های مؤمنانه و حمایت از آسیب‌دیدگان کرونا و حوزه‌های کلان‌تر مانند مدرسه‌سازی سوق یافته و همین امر فعالیت مجمع خیران قرآن و عترت (ع) را تحت‌الشعاع قرار داده است و امیدواریم با بهبود شرایط، فعالیت مجمع نیز تقویت شود و در راستای اجرایی شدن سند گامی برداریم.

وی با بیان اینکه توان جذب کمک‌های خیران برای فعالیت‌های قرآنی در حال حاضر بسیار اندک است، ادامه داد: سال گذشته مجمع توانست در طی حدود پنج ماه از آغاز فعالیت اجرایی، با جذب کمک خیران، چند مؤسسه قرآنی را در شهرستان‌های بن و شهرکرد حمایت کند، اما برنامه سال مجمع که تدوین شده و آماده اجرا بود، در سال ۹۹ به دلیل معضل کرونا کاملا تعطیل شده است.

اسلامی گفت: امیدواریم با پایان یافتن مشکلات و معضلات ناشی از شیوع کرونا، مجمع بتواند با ارتباط دادن خیران قرآن و عترت (ع) به فعالان و مؤسسات و مراکز قرآنی به سهم خود مسیر اجرایی شدن سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی و سایر برنامه‌های جامعه قرآنی را هموار کند.

کمبود اعتبارات فرهنگی و قرآنی که در سال‌های اخیر با شتاب به سمت صفر شدن پیش می‌رود و بلکه تخصیص نیافتن همین اعتبار اندک در سطح کلان و یا چگونگى هزینه کردن اعتبارات تخصیص یافته فرهنگی برای امور فرهنگی و قرآنی از سوی دستگاه‌ها، قصه پر غصه‌ای است که همچنان در این یا آن طرح قرآنی نقل می‌شود و گویی سر دراز دارد. نهاد‌هایی که به‌عنوان سرمایه‌های مالی در سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی دیده شده‌اند خودشان با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند و در این شرایط، هم‌افزایی و همدلی همه دستگاه‌ها و بسیج امکانات درون‌استانی می‌تواند تنها راه نجات سند راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی استان از بایگانی شدن دائمی باشد.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از ایکنا، تاریخ انتشار:۱۵ آبان ۱۳۹۹، کدخبر: iqna.ir، ۳۹۳۳۳۶۴