شعار سال: حجت‌الاسلام والمسلمین هادی قبادی از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ مدیر مسابقات قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه بوده و سپس در سازمان اوقاف و در منصب‌هایی همچون مدیرکل حوزه ریاست و مدیرکل انتشارات حضور داشته است، اما همچنان ارتباط مستقیم و غیرمستقیم با مقوله مسابقات دارد. قبادی در حال حاضر مدیر شعب استانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. به منظور بررسی وضعیت مسابقات در دهه‌های قبل، خبرنگار ایکنا گفت‌وگویی با این چهره فعال در امور قرآنی داشته که در ادامه می‌خوانید.

قبادی در مورد وضعیت برگزاری مسابقات گفت: مهمترین تفاوت مسابقات در آن برهه زمانی نسبت به زمان فعلی از حیث تشکیلاتی بود. در آن زمان مسابقات زیرمجموعه معاونت فرهنگی سازمان اوقاف بود، اما در سال‌های اخیر به عنوان یک مرکز مستقل و مستقیماً زیر نظر رئیس سازمان فعالیت می‌کند. چینش تشکیلات به صورت فعلی بسیاری از فعالیت‌ها را تسهیل می‌کند؛ بنابراین بخشی از چالش‌های آن دوران برطرف شده است. در کنار این موضوع به صورت ویژه می‌توان به نیروی انسانی اشاره کرد. در آن دوران با وجود اینکه حجم کار تفاوت چندانی با زمان حاضر نداشت، اما فقط پنج نیروی انسانی داشتیم و تمام کار‌ها برعهده دو نفر بود و بقیه هم در رده‌های پایین‌تر کار می‌کردند.

وی بحث بودجه را یکی دیگر از چالش‌های مسابقات قرآن در اوایل دهه هشتاد بیان کرد و گفت: در آن زمان بودجه مستقلی برای مسابقات قرآن نداشتیم و سازمان از بودجه عمومی خود برای مسابقات هزینه می‌کرد. با همان شرایط تشکیلاتی اگر می‌خواستیم بودجه‌ای دریافت کنیم، با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شدیم. با وجود این مشکلات، خصوصاً در مسابقات بین‌المللی، تقریباً تمام سازمان درگیر مسابقات می‌شد و این به دلیل اهمیت آن بود. البته خروجی کار نیرو‌ها بسیار بیشتر از اکنون بود. در حال حاضر نیرو اضافه شده است، اما خروجی‌ها شاید در همان سطح قبل مانده است یا در بحث بودجه هم بودجه مسابقات افزایش چشمگیری داشته است.

مدیر مسابقات سراسری و بین‌المللی قرآن در اوایل دهه هشتاد به ذکر یک نمونه از هزینه‌کرد مسابقات پرداخت و تصریح کرد: در سال ۱۳۸۴ که بیست‌ودومین دوره مسابقات بین‌المللی را برگزار کردیم، حدود ۳۸۰ میلیون تومان هزینه کل مسابقات بود، در حالی که در سال ۸۵ که تغییرات مدیریتی نیز به وجود آمده بود و بالغ بر یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان هزینه مسابقات شد. در سال‌های بعد هم هزینه مسابقات افزایش یافت. در آن دوران چالش نیرو، تشکیلات، بودجه، مکان استقرار و بسیاری مسائل دیگر وجود داشت، اما مرتبطان با مسابقات از داوران و متسابقان تا ناظران و کسانی که به نحوی در جریان مسابقات بودند، همواره از آن دوران به عنوان دوران طلایی برگزاری مسابقات یاد می‌کنند.

وی با بیان مصادیقی که ادعای طلایی شدن آن دوران را اثبات می‌کند، گفت: برای نمونه اضافه شدن مسابقات قرائت در بخش بانوان در همان دوران کلید خورد. قبل از آن بانوان فقط تا سطح کشوری در مسابقات حضور می‌یافتند و در سطح کشوری هم رشته قرائت ترتیل و حفظ برگزار می‌شد که در سال ۱۳۸۴ رشته قرائت به بخش بانوان اضافه شد. به تبع راه‌اندازی مسابقات قرائت در بخش بانوان چندین نفر از شرکت‌کنندگان را به مسابقات بین‌المللی کشور‌های اردن، لیبی و ... اعزام کردیم. به این ترتیب اولین حضور رسمی بانوان در مسابقات بین‌المللی در همان دوران بود. البته سال‌ها قبل از آن تلاشمان را برای حضور بانوان ایرانی در مسابقات مالزی آغاز کرده بودیم، اما شرایط برای حضور بانوان ایرانی در مسابقات آن کشور به خاطر ملاحظاتی فراهم نشد.

قبادی یکی دیگر از مصادیق طلایی بودن آن دوران را اضافه کردن مرحله منطقه‌ای به مسابقات برشمرد و افزود: سطح مسابقات سراسری قرآن در آن دوران و حتی در حال حاضر در مقایسه با سطح مسابقات بین‌المللی سنگین‌تر و رقابت‌ها نیز بسیار نزدیک است. در آن دوران به خاطر اینکه مسابقات کشوری بسیار پرجمعیت شده بود، اساتید قرآنی پیشنهاد دادند که فیلتری به نام مرحله منطقه‌ای به مسابقات اضافه شود؛ لذا بین مرحله استانی و مرحله کشوری یک مرحله به نام منطقه‌ای اضافه شد.

وی در مورد شور و شوق و اثرگذاری مسابقات در آن دوران که بیشتر از زمان حاضر بود، گفت: اثرگذاری مسابقات برای اهالی رسانه، که دائماً نظرات کارشناسان و اهالی فن را جویا می‌شوند ملموس‌تر است. اینکه شور و شوق مسابقات در آن دوران بیشتر بود عوامل مختلفی دارد. بخشی به جوّ عمومی جامعه بازمی‌گردد. شما هیچ وقت نمی‌توانید نگاه مردم به ارزش‌ها را در دهه شصت، هفتاد و هشتاد با دهه نود مقایسه کنید. در کنار این، مشکلات معیشتی و اقتصادی به وجود آمده و نوع نگاه افراد به زندگی باعث شده تا خودبه‌خود بر روی امور قرآنی تأثیر گذاشته شود. ضمن اینکه در آن دوران بخشی از موج قرآنی شکل گرفته به خاطر حضور قاریان مصری در ایران بود. برای رسیدن به دلایل کاهش اقبال مردم به مسابقات نیاز به بررسی‌های کارشناسی‌تر و بیشتری وجود دارد. همچنین، در آن دوران ارتباطات به اندازه امروز نبود. اکنون یک فرد به تمام تلاوت‌های جهان اسلام به راحتی دسترسی دارد.

قبادی درباره مجازی شدن مسابقات در دوره فعلی و نوع نگاهی که باید به این شیوه وجود داشته باشد، گفت: کرونا تمام شئونات زندگی امروز و به تبع آن فعالیت‌های فرهنگی و دینی را تحت تأثیر قرار داده است. این وضعیت بیشتر از اینکه تهدید باشد می‌تواند یک مزیت و فرصت باشد. حتی قبل از کرونا رشد تکنولوژی تغییراتی بنیادین و جدی در زندگی مردم ایجاد کرده بود و همراه شدن با موج این تغییرات لازم بود. مزیت‌هایی که برگزاری مجازی دارد، سرعت عمل در اجرای رقابت است. برگزاری حضوری نیاز به یک‌سری اقدامات و امکانات جنبی دارد، اما امکانات مجازی سهل‌الوصول‌تر است. مزیت دیگر آن است که نظارت‌ها را بیشتر می‌کند. زمانی که مسابقات مجازی و از طریق رسانه پخش می‌شود، میزان بازدید‌ها و ناظران مسابقات به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد.

وی به معایب برگزاری مسابقات به شیوه مجازی نیز اشاره کرد و افزود: اولین اشکال، کاهش تأثیر این برنامه‌ها بر مخاطبان است. براساس اصول روان‌شناسی و جامعه‌شناسی تأثیر ارتباط فردی و چهره به چهره بیشتر از ارتباط غیرمستقیم است. ضمن اینکه حضور مخاطب در سالن مسابقات بر اجرای شرکت‌کنندگان نیز تأثیرگذار است. مسابقات قرآن همواره یک گعده قرآنی بوده که در آن شرکت‌کننده‌ها از تجربیات هم بهره‌مند شده‌اند، اما در شکل مجازی این گعده‌ها وجود ندارد.

قبادی در پایان با تأکید بر اینکه اگر کاری در آن دوران صورت گرفت متعلق به یک شخص نبود، بلکه مجموعه سازمان و حتی خارج از سازمان و کسانی که مشاوره می‌دادند دخیل بودند، گفت: یکی از اقداماتی که در آن دوران تحسین همه اساتید قرآنی را به دنبال داشت، برگزاری جشنواره تجلیل از نخبگان قرآنی در سال ۱۳۸۲ بود. در آن زمان مجموعاً حدود ۸۰ رتبه بین‌المللی داشتیم و برنامه‌ریزی شد تا طی جشنواره‌ای از این افراد تجلیل شود. در همان جشنواره از سه کتاب رونمایی شد که تاکنون منبع بسیاری از فعالان قرآنی بوده است. یکی از این کتاب‌ها معرفی همین نخبگان بود. کتاب دیگر تمام سخنرانی‌های مقامات عالیه نظام از جمله ۱۸ سخنرانی مقام معظم رهبری به هنگام حضور در مسابقات بود. در آن دوره با پیگیری‌های سازمان اوقاف و سازمان‌های دیگر همچون دارالقرآن، امتیازاتی برای حافظان و قاریان در نظر گرفته که بسیار مهم بود، از جمله اعطای مدرک تخصصی به حافظان و قاریان که برای دفاع از این طرح به همراه آقای نظام‌زاده، ریاست وقت سازمان، در جلسه کارشناسان هیئت دولت حضور یافتیم. در آن دوران تعامل مجموعه مسابقات با سایر نهاد‌ها و مسابقات بیشتر بود و افتخار داشتم که از نزدیک مسابقات مصر، تونس و مالزی را مشاهده کنم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایکنا، تاریخ انتشار: 23 آبان 1399، کد خبر: 3934557،  www.iqna.ir