شعار سال: فاطمه خوشنویسان در ارتباط با تصمیم سازمان غذا و دارو مبنی بر توزیع فروش دارو‌های آگونیست و درمان اعتیاد به‌ویژه متادون در داروخانه‌ها که ممکن است مشکلات و آسیب‌هایی در پی داشته باشد، اظهار کرد: یکی از مشکلاتی که توزیع دارو‌های مربوط به درمان اعتیاد در داروخانه‌ها می‌تواند ایجاد کند این است که داروخانه‌ها یک بنگاه اقتصادی هستند و بسیاری از آن‌ها توسط غیرداروساز‌ها تأسیس شده‌اند. با توجه به نگاه اقتصادی که در داروخانه‌ها حاکم است این داروخانه‌ها به‌دنبال فروش و توزیع دارو‌هایی می‌روند که تخفیف بیشتری داشته باشد که متأسفانه همین موضوع باعث پایین آمدن کیفیت دارو‌ها می‌شود.

وی ادامه داد: این نگرش باعث ایجاد رقابت ناسالم در میان کارخانه‌های تولید دارو و عرضه محصولات بی‌کیفیت با قیمت پایین و حتی با تخفیف می‌شود که نتیجه آن می‌تواند به‌دلیل کیفیت پایین داروها، مصرف‌کننده نهایی را به‌سمت مصرف موادمخدر بکشاند.

توزیع دارو‌های آگونیست در داروخانه‌ها عامل بروز تخلف در تولیدکنندگان دارو است

مسئول انجمن صنفی مراکز درمان سوء مصرف مواد استان تهران تصریح کرد: در روال فعلی که این دارو‌های مربوط به درمان اعتیاد توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی در مراکز ترک اعتیاد توزیع می‌شود، وظیفه حاکمیتی و دغدغه درمان در این مراکز حاکم بود و در صورتی‌که دارویی بی‌کیفیت در مراکز توزیع می‌شد با تذکر معاونت درمان و درمانگران همراه بوده و این موضوع به کارخانه‌ها منتقل می‌شد و در صورت لزوم حتی خرید از آن کارخانه تولیدکننده داروی بی‌کیفیت قطع می‌شود. با توجه به این موضوع کارخانه‌ها همواره برای حفظ و ارتقاء کیفیت محصولاتشان به‌طور مداوم نظر درمانگران و بیماران را لحاظ می‌کنند.

خوشنویسان در ادامه به تجربه اجرای این طرح که به صورت پایلوت در داروخانه‌های استان قم صورت گرفت اشاره کرد و گفت: سندی که بازرسان وزارت بهداشت بعد از اجرای طرح در قم تهیه کردند حاکی از آن بود که بخش خصوصی در داروخانه ابداً دغدغه درمان و سلامت روان نداشته و در مقابل تمام توصیه‌ها و اخطار‌های کمیته درمان بی‌تفاوت بوده و اتفاقی که در قم افتاد این بود که همیشه داروخانه‌ها بی‌کیفیت‌ترین دارو‌ها را خریداری و ارائه می‌کردند.

سازمان غذا و دارو بر اجرای طرح شکست‌خورده توزیع دارو‌های آگونیست در داروخانه‌ها اصرار داشت

وی ادامه داد: به دلیل رسوب پول زیاد در این قلم از دارو‌ها بسیاری از داروخانه‌ها توانایی خرید ۶ ماهه از شرکت‌های دارویی را نداشتند و این موضوع باعث شد تا شب عید به علت بدهکاری داروخانه به شرکت پخش هیچ دارویی جهت ارائه به معتادان تحت درمان وجود نداشته باشد و در نهایت با رایزنی بسیار زیادی که دانشگاه علوم پزشکی قم انجام داد شربت متادون بین مراکز ترک اعتیاد توزیع شد و بنا بر اذعان درمانگران حدود ۵۰ درصد از بیماران در آن ماه لغزش داشتند.

مسئول انجمن صنفی مراکز درمان سوء مصرف مواد استان تهران افزود: با وجود شکست طرح پایلوت این تصمیم، اما سازمان غذا و دارو همچنان بر اجرای سراسری آن اصرار دارد.

خوشنویسان در ادامه به پروتکل درمان معتادان در کلینیک‌های ترک اعتیاد اشاره کرد و گفت: در پروتکل درمان با متادون بیمار ماه اول باید هر روز به مرکز مراجعه کرده و در حضور پزشک دارو بخورد و در صورتی‌که مشکلی وجود داشت توسط پزشک رفع شود. پس از ۶ ماه و تثبیت دوز نهایتاً بیمار می‌تواند داروی یک هفته را گرفته و هر هفته به کلینیک مراجعه کند تا در این هفته‌ها مجدد توسط پزشک و روانشناس ویزیت شود.

وی تصریح کرد: در حالی‌که بیمار ما مجبور باشد داروی خود را از داروخانه تحویل بگیرد در این صورت در هفته می‌بایست به دو مکان مراجعه کند (مرکز ترک و داروخانه) که این شرایط تمایل به مصرف دوباره و لغزش در بسیاری از معتادان تحت درمان را به علت تحریک پذیری و کم حوصلگی و افزایش رفت و آمد (به خصوص در شرایط جدید بیماری کرونا) سبب خواهد شد.

مسئول انجمن صنفی استان تهران افزود: در مراجعه در شرایطی که طرح توزیع داروی ترک اعتیاد توسط داروخانه‌ها اجرا شود معتاد در حال درمان ماهانه می‌بایست تعرفه ویزیت پزشک، روانشناس، تست و داروی که حدود یکصد و پنجاه هزار تومان است را یکجا پرداخت کند که در صورت مراجعه بیمار به داروخانه افزایش این هزینه می‌تواند عامل مهمی در خروج بیمار از فرآیند درمان باشد.

داروخانه‌ها فاقد شرایط مشاوره‌های روانشناسی برای معتادان در حال درمان هستند

خوشنویسان ادامه داد: به فرض این‌که در طرح ارائه شده معتاد در حال درمان توانایی پرداخت ویزیت ماهیانه را داشته باشد و برای او نسخه الکترونیک صادر شده و مقرر شد که فرد چندین مرتبه در ماه برای دریافت دارو به داروخانه مراجعه کند؛ در صورتی‌که بیمار به داروخانه مراجعه نکند چه کسی به‌صورت تلفنی این موضوع را پیگیری می‌کند؟ در حال حاضر در نهایت هر شیفت کلینیک ترک اعتیاد ۱۸۰ بیمار دارد که یکی از وظایف پرستار‌ها پیگیری مراجعه است. با توجه به این‌که در طرح توزیع دارو‌های ترک اعتیاد هر ۲۰ مرکز ترک اعتیاد به یک داروخانه ارجاع داده می‌شود، کدام داروخانه می‌تواند پیگیری حضور ۳ هزار و ۶۰۰ بیمار را داشته باشد و کدام روانشناس باید با مشاوره تلفنی بیمار را به کلینیک بکشاند.

مسئول انجمن صنفی مراکز درمان سوء مصرف مواد استان تهران افزود: با توجه به پروتکل در نظر گرفته شده در هر روز۶۰۰ بیمارباید به یک داروخانه مراجعه می‌کنند و در صورتی‌که این افراد هفتگی برای دریافت دارو مراجعه کنند احتمال برخورد معتادان با یکدیگر ۲۰ برابر می‌شود (مراجعه روزانه ۶۰۰ بیمار به داروخانه در برابر ۳۰ مراجعه به مراکز ترک اعتیاد) و این موضوع به‌دلیل قباحت اعتیاد در جامعه باعث می‌شود دیگر این افراد از ترس دیده شدن مراجعه نکنند.

حضور معتادان در داروخانه‌ها ۲۰ برابر حضور در مراکز درمانی خواهد بود

خوشنویسان با اشاره به این مطلب که حضور معتادان در حال درمان احتمال لغزش آن‌ها را به‌دلیل مراجعات بالا در داروخانه‌ها فراهم می‌کند، عنوان کرد: در ۶۰۰ مراجعه روزانه معتادان بیمار به یک داروخانه در مقایسه یا ۳۰ به کلینیک ۲۰ برابر امکان بیشتری وجود دارد تا فرد بیمار دوست مصرف‌کننده خود را دیده و مجدد به مصرف ترغیب شوند، علاوه بر این‌که داروخانه‌ها نیز محل مناسبی برای تجمع و حضور موادفروشان است.

وی ادامه داد: علاوه بر موارد فوق حدود ۵۰ درصد معتادان علاوه بر اعتیاد به مواد مخدر اعتیاد به کلونازپام، ترامادول، ریتالین، گاباپنتین، دیفنوکسیلات و کدئین و... دارند که مسلماً حضور در داروخانه به‌دلیل وجود این دارو‌ها وسوسه تهیه و مصرف آن‌ها را چند برابر می‌کند. از آنجایی‌که داروخانه‌ها با حضور حجم عظیمی از افرادی که سابقه مصرف قرص و داروی اعتیادآور دارند و حاضرند به هر قیمتی دارو‌های فوق را تهیه کنند، مواجه می‌شود می‌تواند باعث ایجاد انگیزه منفی در داروخانه‌ها برای فروش غیرمجاز و کسب سود شود.

مسئول انجمن صنفی مراکز درمان سوء مصرف مواد استان تهران با اشاره به بخشی از مصوبه ستاد مبارزه با مواد مخدر مبنی بر این‌که پیاده‌سازی طرح توزیع دارو‌های درمان اعتیاد در داروخانه‌ها مبنی بر این‌که با اجرای این طرح از نشت دارو‌های درمان اعتیاد در مراکز درمان جلوگیری می‌شود، گفت: ورود داروی درمان اعتیاد به داروخانه چه به شکل توزیع بین مراکز و چه به شکل عرضه باعث رونق کار متخلفین و پائین آمدن کیفیت خدمت به بیماران می‌شود. تصور کنید مراکزی وجود دارند که تخلف کرده و بیمار سوری دارند و درمان ارائه نمی‌کنند و با داروخانه‌ها هماهنگ می‌شوند؛ اول داروی تمام بیماران سوری را نسخه می‌کند و بعد شخصاً مراجعه می‌کند و پول همه را می‌دهد و دارو را تحویل گرفته و به بازار آزاد می‌دهند.

اختلاف قیمت دارو‌های ترک اعتیاد باکیفیت و بی‌کیفیت دو برابر است

خوشنویسان تصریح کرد: داروخانه بر سر دوراهی می‌مانند که یا این سود را که شکل قانونی دارد را بدون دردسر پذیرفته و مشکلات اقتصادی خود را حل کنند و یا به‌دنبال حضور بیماران معتاد، دردسر حضور و گرفتن پول از آن‌ها را داشته باشند و همین موضوع می‌تواند زمینه تخلف در داروخانه‌ها را فراهم کند.

وی مورد دیگری را که براساس این طرح می‌تواند داروخانه‌ها به‌سمت تخلف سوق دهد، اظهار کرد: با توجه به این‌که قیمت دارو‌های بی‌کیفیت و باکیفیت در بازار آزاد تا دوبرابر اختلاف دارد، مراکز متخلف می‌توانند تخفیفی که شرکت‌های بی‌کیفیت و حتی بیشتر از آن را به داروخانه‌ها پرداخت و دارو‌های خود را به داروخانه‌ها بفروشند که این موضوع نیز شرکت‌های دارای دارو‌های باکیفیت را به سمت مراکز متخلف و در نهایت بازار آزاد می‌کشاند.

مسئول انجمن صنفی مراکز درمان سوء مصرف مواد استان تهران ادامه داد: عده‌ای از کارشناسان حوزه درمان عنوان می‌کردند که طرح واگذاری دارو به داروخانه را بعضی از متخلفین که مراکز زنجیره‌ای دارند، کلید زدند؛ چراکه اگر برای هر ۲۰ مرکز یک داروخانه در نظر گرفته می‌شد این مراکز می‌توانند داروخانه‌ای با خصوصیات مورد تأیید وزارت بهداشت و حتی بالاتر خریداری کرده و در آن‌صورت صفر تا صد کار‌های مراکز متخلف خود را بدست گیرند.

وی افزود: این بدان معنی است که از شرکت‌های خاص و باکیفیت دارو بخرند و بدون داشتن بیمار بعد از انجام کار‌ها به شکلی خاص به‌جای تحویل دارو به بیمار آن‌را در بازار آزاد بفروشند و به‌راحتی مانعی که دانشگاه علوم پزشکی بود را از سر راه بردارند؛ در واقع با واگذاری دارو به داروخانه چه در شکل توزیع بین مراکز و چه در شکل عرضه به بیمار، رویای متخلفین و کارتل‌های متادون تعبیر می‌شود.

مسئول انجمن صنفی مراکز درمان سوء مصرف مواد استان تهران اذعان کرد: در مصاحبه اخیر سازمان غذا و دارو اشاره به افزایش تولید متادون در سال‌های اخیر کرده‌اند در حالی‌که مجوز تأسیس و بهره‌برداری چندین مرکز ترک اعتیاد در چند سال اخیر توسط وزارت بهداشت لغو شده است. همچنین دوز داروی متعلق به بیماران که از طرف سازمان غذا و دارو به مراکز داده می‌شد نیز کاهش یافته است، پس به چه علت تولید متادون افزایش یافته؟ این موضوعی است که باید سازمان غذا و دارو جواب آن را به درمانگران را بدهد.

خوشنویسان در پایان ضمن تشکر از مجلس شورای اسلامی، معاونت درمان وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی، اساتید علمی و انجمن‌های علمی و صنفی برای ورود به این موضوع و جلوگیری از اجرای این تصمیم نادرست، گفت: خوشبختانه پیگیری‌های انجام شده به این موضوع منجر شد که کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر در تصمیم اخیر خود اجرای طرح توزیع دارو‌های درمان اعتیاد را به بررسی بیشتر موکول کند.

 

شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری آنا،تاریخ انتشار:1آذر1399،کدخبر:542085،ana.press