شعار سال: لیکن به نظر می‌رسد اعتماد به نفس و اشتیاق زایدالوصف دولتمردان کنونی ما و حامیانشان برای کسب مجدد قدرت، محاسبات تیم بایدن را عوض کرده و تمایل آن‌ها را برای داشتن همزمان خدا و خرما افزایش داده است. به عبارت بهتر، دولت بایدن راه سومی را یافته که برپایه آن با دادن کمترین امتیاز، بیشترین بهره ممکن را بدست آورد.

از یکسو دولت بایدن به هیچ وجه قصد ندارد میراث تحریمی ترامپ را به سادگی از دست بدهد و از سوی دیگر فرصت چندانی هم تا انتخابات ایران ندارد؛ بنابراین به نظر می‌رسد بهترین راهکار برای آمریکایی‌ها سرمایه گذاری بر اقداماتی باشد که با کمترین تأثیر عملی بیشتر اثرگذاری روانی را داشته باشد.

از نگاه آمریکایی ها، جمهوری اسلامی نمی‌تواند دوگانه سازی اقتصاد-مذاکره را با یک دولت غربگرای دیگر و برای هشت سال دیگر تجربه کند. پس در برابر خواست چنین دولتی برای برجام‌های منطقه‌ای و موشکی، دیگر مقاومت نخواهد کرد. ضمناً روی کار آمدن چنین دولتی گرچه یک دستاورد بزرگ است، ولی آمریکا نباید دست خود را برای مذاکرات منطقه‌ای و موشکی با آن خالی کند؛ لذا بهترین راهکار برای دولت بایدن میتواند یک توافق موقت و برگشت پذیر به سبک توافق ژنو باشد و بازگشت به برجام به انجام مذاکرات جامع با دولت بعدی ایران حواله شود. در نتیجه اگر دولتی مطبوع غرب بر سر کار آمد می‌توان مذاکرات منطقه‌ای و موشکی را شرط بازگشت به برجام گذاشت و اگر چنین اتفاقی نیفتاد می‌شود دوباره همه چیز را قفل کرد و چیز زیادی را از دست نداد.

 

این توافق موقت احتمالا شامل موارد ذیل است:

• موافقت با اعطای وام ۵ میلیارد دلاری درخواست شده توسط ایران برای مبارزه با کرونا

• آزادسازی تدریجی بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران

• اعطای معافیت‌های موقت به برخی از خریداران قدیمی نفت ایران

• گشایش کانال‌های مالی خاص و محدود برای تبادلات بشردوستانه

• اعطای مجوز‌های فروش برخی کالا‌های حساس مانند قطعات هواپیما به ایران

• رفع برخی تحریم‌های غیرمؤثر جانبی

از نگاه آمریکایی‌ها چنین اقداماتی با چاشنی راه اندازی مجدد کارناوال‌های مسافرتی سرمایه گذاران خارجی به ایران، می‌تواند آثار روانی بزرگ، ولی مقطعی در اقتصاد ایران برجای گذارد که لااقل تا خرداد ۱۴۰۰ به کار آید. به نظر می‌آید آن‌ها همین تسهیلات ابتدایی را نیز منوط به بازگشت کامل ایران به برجام نمایند!

البته حتی اگر فرض کنیم که دولت آمریکا بخواهد و بتواند که در یک فرصت محدود چند ماهه به برجام اوباما بازگردد، باز هم اتفاق چندان خاصی نیافتاده است چه اینکه از خاطر نبرده ایم در دوره اوباما نیز تحریم‌ها به صورت اسمی برداشته شده بود و برجام بجز ورود بخش کوچکی از دلار‌های بلوکه شده، در اقتصاد ایران گشایش خاصی ایجاد ننمود. از خاطر نبرده ایم بزرگترین اهرم دولت اوباما برای حفظ عملی تحریم ها، ترساندن بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ غربی برای نزدیک شدن به ایران بود. البته برای مدتی سرمایه گذاران خارجی رفتند و آمدند و تعدادی قرارداد‌های مقدماتی بی سرانجام را امضا کردند، اما در نهایت اکثرشان تحت تأثیر فضای بیم و امید و ابهام آلودی که وزارت خزانه داری ایالات متحده برایشان ایجاد کرده بود، قید همکاری با ایران را زدند.

در عمل مهم‌ترین نتیجه این نمایش‌های تبلیغاتی این بود که دولت فعلی ایران، اقدامات موفق انقباضی خود در جهت کنترل نقدینگی و کاهش تورم را به هوای گشایش‌های برجامی و خروج از رکود رها کند و با ورود به یک دوره طولانی از سیاست‌های انبساطی در اقتصاد، کشور را گرفتار یک افزایش نقدینگی شدید و رکود تورمی بی سابقه نماید.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت الف، تاریخ انتشار: 6 آذر ۱۳۹۹، کد خبر:3990904137، alef.ir