شعار سال: طی چندروز گذشته اطلاعات مربوط به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیرامون برنامه جمهوری اسلامی ایران برای نصب سه آبشار سانتریفیوژ‌های جدید در نطنز به رسانه‌ها درز پیدا کرد که سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین و نماینده ایران در آژانس در واکنشی به این اقدام در پیامی توییتری نوشت: «آژانس صرفا در رابطه با به‌روزرسانی تحولات مسئولیت ندارد، بلکه باید حفاظت از اطلاعات محرمانه پادمانی کشور میزبان را نیز تضمین کند.»

 

کاظم غریب آبادی گفت: «اگر قرار باشد بازهم آژانس و کشور‌های عضو درخصوص این شکاف در امور محرمانگی تحت انتقاد قرار نگیرند، آژانس باید سازوکار‌های محرمانگی خود و ازجمله استفاده از سایت داخلی «گاواتم» به‌عنوان ابزاری برای مکاتبات را مورد بازنگری قرار دهد.»

 

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سایه قدرت‌های بزرگ غربی و پس از جنگ جهانی دوم و رقابت‌های تسلیحاتی آن به‌منظور خلع سلاح هسته‌ای، برقراری صلح و ثبات فراگیر تأسیس شد و قرار بود به عنوانی نهادی بین‌المللی ایفای نقش کند، اما این نهاد نیز همانند سایر سازمان‌های بین‌المللی راهش در راستای مقاصد و منافع آن‌ها به فعالیت خود ادامه داد؛ بنابراین در بسیاری مواقع، در اقدامات و موضع‌گیری آژانس، ردپای سیاسی‌کاری به‌خوبی مشاهده می‌شود. ابتدای خردادماه سال جاری بود که آمریکا و رژیم صهیونیستی با همکاری یکدیگر سعی در صدور قطعنامه‌ای علیه ایران در آژانس داشتند، موضوعی که سخنگوی وقت وزارت امور خارجه ایران درباره آن این‌گونه اظهار کرد: «این موجب تأسف ماست که دبیرخانه سازمان ملل گزارش‌هایی را بر اساس فشار و بدون این‌که صحت داشته باشد، ارائه می‌کنند.

درباره آژانس هم، این موضوع ارتباطی به برجام ندارد و آن‌ها ادعا‌هایی را مطرح می‌کنند که بر اساس اسناد جاسوسی ادعایی نتانیاهو است. ما به آژانس توصیه می‌کنیم که در این زمینه کمی واقع‌نگری داشته باشند و مبنای سؤال خود را مبنایی قانونی قرار دهند و وارد حاشیه‌سازی نشوند. امیدواریم که نتایج نشست برای صلح و ثبات منطقه سازنده باشد.»

اما جدا از تأثیرپذیری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از قدرت‌های غربی، در دوره‌های مختلف نیز شاهد برخی اقدامات خرابکارانه و حتی جمع‌آوری اطلاعات توسط بازرسان یا کارشناسان آژانس در کشورمان بوده‌ایم و از فعالیت خرابکارانه فرد اعزامی آژانس به ایران به‌عنوان بازرس، زمان زیادی نمی‌گذرد.

آبان‌ماه پارسال بود که رسانه‌ها خبر دادند ایران از ورود یک بازرس آژانس به تأسیسات نطنز خودداری کرده است، موضوعی که از سوی سازمان انرژی اتمی ایران به تأیید رسید و در اطلاعیه خود نوشت: «هنگام ورود این خانم بازرس، تجهیزات کنترلی علامت هشدار را نشان داده است و به همین دلیل ضمن کنترل وسایل همراه بازرس از ورود او به سایت جلوگیری و مراتب نیز به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منعکس شده و از طرف ایران به آژانس اعلام شده که پذیرش قبلی این بازرس لغو شده تلقی می‌شود.»

از سوی دیگر، نگاهی به منبع درآمدی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بد نیست و بررسی همین موضوع نیز شناخت خوبی را پیرامون کنش و واکنش و ملاحظات آژانس در قبال موضوعات مرتبط با اعضا به دست می‌دهد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نهادی است که بودجه خود را از طریق اعضا تأمین می‌کند و همانند تأمین بودجه در سازمان‌ملل و زیرمجموعه‌هایش، هر عضو به‌تناسب توانایی‌های اقتصادی خود در تأمین بودجه آژانس نقش دارد. البته علاوه بر بودجه رسمی، کمک‌های داوطلبانه‌ای هم به آژانس داده می‎شود. دولت‌هایی مانند آمریکا و برخی کشور‌های اروپایی همواره بیشترین تأمین‌کننده منبع درآمدی آژانس بوده‌اند و همین موضوع سبب شده تا آزادی عمل آژانس نیز خواه‌ناخواه تحت تأثیر چنین مسئله‌ای قرار بگیرد و دولت‌هایی مانند آمریکا از آن به‌عنوان اهرمی برای دستیابی به اهداف مدنظرشان در قبال دیگر اعضا استفاده کنند. چنانکه فریدون عباسی دوانی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس نیز در مصاحبه‌ای بر این موضوع صحه گذاشته و می‌گوید: «کارشناسان و کارمندان آژانس از طریق آمریکا و اروپا حقوق و مزایای خود را دریافت می‌کنند و اطلاعات را در اختیار این‌گونه کشور‌ها قرار می‌دهند.»

 

شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از رسالت،تاریخ انتشار:20آذر1399،کدخبر:35182،resalat-news.com