شعار سال:هر رسانه می تواند با عملکرد و اعتمادی که از جانب مخاطب کسب می کند، به یک مرجع رسانه ای تبدیل شود. مساله ای که این سال ها با گسترش شبکه های اجتماعی و افزایش کانال های ماهواره ای مورد نقد کارشناسان قرار گرفته اند و خیلی ها معتقدند که مرجعیت رسانه های رسمی ایران در سطح ملی و بین المللی در حال کمرنگ شده است. اما چه عواملی در این مسأله تاثیر گذار است؟ چه راهکارهایی برای اینکه رسانه ای به مرجع قابل اعتماد برای مردم باشد، وجود دارد؟ عباس عبدی فعال رسانه ای و رییس هیات مدیره انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران مهم ترین مسأله را فقدان استقلال حرفه ای، فقدان آزادی بیان و استقلال نهاد رسانه می داند و توضیح می دهد: این سه مسأله همدیگر را تشدید کردند‌ و مرجعیت رسانه ای را از رسانه رسمی کشور زدوده اند. او پیشنهاد می دهد: استقلال حرفه ای نهاد های صنفی روزنامه نگاران و استقلال نهاد های رسانه ای برای تقویت مرجعیت خبری رسانه ها شرط ضروری است.
 
عبدی درباره دلایل کمرنگ شدن مرجعیت رسانه های کشور به شفقنا رسانه می گوید: رسانه اصلی کشور که همان صدا و سیما است نه تنها در سطح ملی و بین المللی، بلکه بعید است که در سطح خود دست اندرکاران آن رسانه هم از مرجعیت لازم برخوردار باشد. دلایل این مسأله هم عواملی چون، فقدان استقلال حرفه ای، فقدان آزادی بیان و مهم تر از همه فقدان استقلال نهاد رسانه است و این سه مسأله همدیگر را تشدید کردند‌ و مرجعیت رسانه ای را از رسانه رسمی کشور زدوده اند.
 
او درباره راهکار های موجود برای این آسیب مهم در رسانه اصلی کشور، بیان می کند: این سه فقدان که به آن اشاره کردم، باید اصلاح شوند. اولا نهاد رسانه ای، استقلال نسبی از قدرت پیدا کند. دوم اینکه فعالان رسانه بتوانند حرفه ای کار کنند و بر اساس ضوابط حرفه ای فعالیت و استقلال نسبی داشته باشند. اما لازمه هر دو مسأله این است که آزادی نسبی آنها هم شکل بگیرد.
 
این فعال رسانه ای درباره نقش و تاثیر فضای مجازی بر کارکرد مرجعیت خبری رسانه اصلی در کشور تصریح می کند: در ایران نه تنها فضای مجازی رقیب رسانه اصلی است حتی می توان گفت به نوعی دشمن آن است و دشمنی بین آنها وجود دارد. علتش این است که وقتی در غرب فضای مجازی شکل گرفت، رسانه های اصلی آنها برای انتقال اخبار، اطلاعات و تحلیل مشکلی نداشتند. به همین خاطر فضای مجازی، خلایی را پر کرد که رسانه های اصلی قادر به پر کردن آن نبودند. اما در ایران مسأله به شکل دیگری است. چرا که کارکرد اصلی فضای مجازی، جایگزینی برای نارسایی‌های رسانه اصلی بود و قصدش از همان ابتدا این بود که می خواست کل وظایف رسانه اصلی که زمین مانده بود را انجام دهد. به همین خاطر معتقدم نگاه رسانه اصلی به فضای مجازی بیشتر دشمنی است تا رقابتی.
 
او با اشاره به تفاوت میان رقیب و دشمن میان رسانه ها توضیح می دهد: وقتی از رقیب صحبت می کنیم باید به هم سطح بودن نسبی دو نوع رسانه هم توجه کنیم. عملکرد بهتر و بدتر وقتی معنا دارد که دو رسانه هم‌سطح و دارای کارکرد مشترک تلقی شوند. اما در دشمنی، یعنی بقای هر کدام به نفی کارکرد دیگری منجر می شود.
 
عبدی با تاکید بر افزایش سواد رسانه ای مخاطبان می گوید: در نهایت فضای مجازی نمی تواند یک مرجعیت خبری کارآمد باشد، چون تهیه کنندگان خبر و محتوا ناشناس و غیرحرفه‌ای هستند و ما نمی دانیم تا چه حد در کارشان حرفه ای، مستقل و بی طرف هستند. در حال حاضر ما با دو مجموعه رسانه روبرو هستیم که هر دو غیر کارکردی رفتار می کنند. به همین خاطر لازم است تا مخاطبان سطح دانش رسانه ای خود را بالا ببرند تا بتوانند به حقایق دست پیدا کنند.
 
عبدی در پایان به نقش نهادهای صنفی در مرجعیت خبری رسانه ها اشاره می کند و می گوید: نه تنها استقلال حرفه ای نهاد های صنفی روزنامه نگاران، بلکه استقلال نهاد های رسانه ای هم برای تقویت مرجعیت خبری رسانه ها شرط ضروری است. وضعیت تاسف بار این است که در اینجا نهاد های رسانه ای هم استقلال ندارند. از طرفی دیگر رسانه ها باید، آزادی بیان هم در چارچوب قانون متعارف و قابل قبول داشته باشند تا بتوانند امکان خبر رسانی موثر را به دست بیاورند.

 

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازپایگاه خبری تحلیلی شفقنا ، تاریخ انتشار:  13بهمن 1399  ، کدخبر: 1090797، www.fa.shafaqna.com