شعار سال: بر اساس اخبار منتشر شده در روز‌های گذشته، امسال نسبت به سال‌های گذشته زودتر شاهد پدیده گرد و غبار در کشور هستیم. این پدیده می‌تواند به دلیل عوامل متعددی از جمله خشکسالی و کمبود پوشش‌های گیاهی و ... باشد و در سال جدید نیز به دلیل وقوع جریانات شدید آب و هوایی و افزایش سرعت باد باعث ایجاد پدیده گرد و غبار در سطح کشور شده است.

علی محمد طهماسبی بیرگانی دبیر ستاد مقابله با گرد و غبار گفت: نسبت به ۲ و ۳ سال گذشته در حال حاضر زودتر با پدیده گرد و غبار مواجه شدیم و این اتفاق به دلیل سرعت تغییرات جوی از نظر سرما و گرما و ایجاد ناپایداری در پدیده‌های جوی رخ می‌دهد.

او افزود: تفاوت عمده‌ای که امسال نسبت به سال‌های گذشته با آن روبه رو هستیم کمبود بارش‌ها در روز‌های ابتدایی سال جدید است و زمانی که یک منطقه‌ای خشک و یا خالی از پوشش گیاهی باشد بیش از دیگر عوامل باعث ایجاد گرد و غبار خواهد شد که در ۱۰ روز اول فرودین و چند روز اخیر شاهد آن بودیم.

دبیر ستاد مقابله با گرد و غبار تصریح کرد: منشاء این گرد و غبار در روز‌های ابتدایی سال خارج از کشور بود، اما دلیل وجود گرد و غبار طی چند روز گذشته سرعت بالای باد در داخل کشور بود.

به گفته او طی روز‌های گذشته سرعت بالا و لحظه‌ای باد موجب ایجاد گرد و غبار شد.

بیرگانی درباره تمهیداتی که برای کنترل گرد و غبار در نظر گرفته شده است، بیان کرد: در سطح محدود و در حوزه عملیات با توجه به اعتباراتی که در اختیار ستاد قرار داده می‌شود در حوزه‌های مدیریت چرایی، نهال کاری و رساندن آب به تالاب‌ها و... ستاد وارد عمل می‌شود، اما حجم این گرد و غبار در مقابل عملکردی که صورت می‌گیرد کمی گسترده‌تر است. البته باید بدانیم که در زمان‌هایی که با یک سال خشک مواجه هستیم و سرعت باد به شکل لحظه‌ای بالا این پدیده طبیعی را ایجاد می‌کند و ستاد مقابله با گرد و غبار توانایی تعدیل این شرایط را دارد نه از بین بردن مطلق آن را.

او ادامه داد: به همین دلیل در یک یا ۲ سال اخیرسعی بر این بوده است که واژه سازگاری و مدیریت پدیده گردو غبار را وارد گردانه ادبیات کشور کردیم به این معنا که تنها مقابله در این حجم سطوح گرد و غبار خیز امکان ندارد چه در ایران با وسعت نزدیک به ۳۵ میلیون هکتاری کانون‌های گرد و غبار و چه در دیگر کشورها.

دبیر ستاد مقابله با گرد و غبار درباره شرایط این پدیده تا پایان امسال در کشور گفت: گرد و غبار تابع عوامل فرساینده باد، پوشش گیاهی و خشکی یا عدم خشکی خاک و... است. طی سال‌های ۹۴ و ۹۵ و حتی تا پیش از آن میزان درگیری ما با پدیده گرد و غبار یک شکل معمولی و رو به بالایی داشت. پیش‌بینی من برای سطح این پدیده در کشور در سال ۱۴۰۰ این است که نسبت به سال ۹۷ تا ۹۹ امسال با حجم کمی بیشتر از گرد و غبار در کشور مواجه هستیم. البته این به معنای ایجاد یک شرایط وخیم و هشداردهنده نیست.

بیرگانی افزود: با توجه به اینکه امکان بارندگی در مناطق مرکزی کشور کم است بنابراین برای ایران مرکزی و جنوب شرق کشور امکان ایجاد گرد و غبار انتظار می‌رود.

دبیر ستاد مقابله با گرد و غبار عنوان کرد: از سال ۹۶ تا انتهای سال ۹۹ مبلغی نزدیک به ۲ هزار ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبارات از صندوق توسعه ملی دریافت شده است که این میزان اعتبارات در این سال‌ها صرف قرق و مدیریت چرایی، لایروبی‌ها، آب‌رسانی به تالاب‌ها و مقدار بسیار بالایی صرف عملیات نهال‌کاری و مدیریت روان‌آب‌ها شده است.

او درباره اعتباراتی که در اختیار ستاد مقابله با گرد و غبار قرار داده شده است، گفت: درحال حاضر نیز این روند درحال انجام است، اما با توجه به اینکه در بودجه سال ۱۴۰۰ از محل صندوق توسعه ملی یا ذخایر ارزی و از طریق دیگر دستگاه‌هایی که اعتباراتی را در اختیار ستاد قرار می‌دادند، ستاد دریافتی ندارد میزان عملکرد نیز کاهش پیدا می‌کند هرچند که ستاد تمام تلاش خود را کرد تا از محلی متفرقه بودجه ۱۴۰۰ را هرچند کمتر از قبل و چیزی در حدود یک هشتم سال ۹۸ را برای ستاد مقابله با گرد و غبار تامین کند.

این مقام مسئول اضافه کرد: البته که ستاد هم اذعان دارد که این حجم اعتبارات خیلی کم است، اما با همین میزان اعتبارات سعی بر انجام عملیات‌های کم هزینه و اثربخش داریم.

بیرگانی افزود: این محدودیت در دریافت اعتبارات تنها محدود به ستاد مقابله با گرد و غبار نبوده و به هر حال شرایط اقتصادی و بودجه کشور را نیز باید در نظر گرفت. درحال حاضر نیز نگاه ما نسبت به سال‌های گذشته درحال مقایسه است. پیش از سال ۹۶ و از سال ۷۹ هیچ مبلغی برای ستاد در نظر گرفته نمی‌شد درصورتی که ما با توجه به قیمت‌های مختلف ارز از مبالغی نزدیک ۳۰۰ میلیارد تا بالای هزار میلیارد در سال بودجه در اختیار داشتیم الان نیز درحال حاضر ۲۵۰ میلیارد اعتبارات برای ستاد گرد و غبار در نظر گرفته شده که نسبت به سال‌های گذشته، حجم گرد و غبار موجود، سطح مناطق غبارخیز و حجم خسارت‌های احتمالی بسیار محدود شده است.

دبیر ستاد مقابله با گرد و غبار در پایان گفت: این ستاد با نوع عملکرد و عملیات‌های خود سعی در کنترل اعتبارات موجود دارد، اما مشخص است که با توجه به حجم گرد و غبار این مقدار اعتبارات بسیار کم و محدود است و در سال ۹۹ نیز سعی شد در آئین‌نامه گرد و غبار تغییراتی ایجاد شود و همه این موارد ذکر شده را شامل می‌شود که آن را به تصویب کمیسیون زیربنایی دولت رسانده‌ایم و امیدوار به ابلاغ این آئین نامه هستیم که با توجه به آن نوع رویکرد پیشگیرانه، کنترل کننده و مدیریت و سازگاری در دستور کار ستاد قرار گیرد.

شعار سال؛ با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار: ۲۴ فروردین ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۱۶۳۶۳۱، www.borna.news