شعار سال: شاخص فلاکت در سال‌های دهه ۹۰ در ابتدا حرکتی کاهشی و سپس حرکتی افزایشی داشته است. به طوری که در ابتدای دهه گذشته این شاخص در عدد ۴۳.۳ قرار داشت و سپس در سال‌های بعدی روندی کاهشی به خود گرفت که در نتیجه این روند در میانه‌های دهه به ۱۹.۳ رسید. با توجه به افزایش نرخ تورم در سال‌های اخیر شاخص فلاکت دوباره به سطوح سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ رسید.

از آنجایی که شاخص فلاکت متأثر دو نرخ تورم و بیکاری است، می‌توان گفت به علت عدم تغییرات چشمگیر نرخ بیکاری در اقتصاد ایران، تغییرات شاخص فلاکت در ایران بر اثر نوسانات شدیدی است که در نرخ تورم در سال‌های اخیر رخ داده است.

کنترل نرخ بیکاری و نرخ تورم همواره از بزرگ‌ترین معضلات در اقتصاد‌ها بوده است، زمانی که نرخ تورم بالا باشد ثبات را از اقتصاد کلان گرفته و زمانی هم که نرخ بیکاری و جمعیت بیکاران زیاد باشد موجب در تنگنا قرار گرفتن افراد جامعه خواهد. به طوری کلی بالا بودن نرخ این دو شاخص نه تنها عواقب اقتصادی بدی به همراه دارد بلکه به صورت همه جانبه باعث کاهش رفاه یک جامعه خواهد شد.

به همین علت شاخصی در اقتصاد تحت عنوان شاخص فلاکت وجود دارد که از جمع دو نرخ بیکاری و تورم به دست می‌آید. از همین رو حل مسئله تورم و بیکاری دغدغه دولت مردان و اقتصاد دانان در تمامی کشور‌های جهان بوده تا بتوانند شاخص فلاکت را در کشور‌های خود به حداقل رسانده و باعث افزایش رفاه اجتماعی شوند.

فراز فرود شاخص فلاکت در ایران

شاخص فلاکت در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ در ارقام بالایی قرار داشت به طوری که در سال ۹۲ این شاخص به عدد ۴۳.۲ درصد رسید. از سال ۹۳ به یکباره این شاخص با کاهش قبل توجهی مواجه گردید و به حدود ۲۵ درصد رسید، این روند کاهشی در سال‌های بعدی نیز ادامه دار بوده تا اینکه در سال ۹۵ به عدد ۱۹.۳ رسید.

از سال ۹۷ روندی افزایشی در شاخص فلاکت ایران آغاز گردید و در سال ۹۸ بار دیگر به مانند ابتدای دهه ۹۰ به رقم ۴۵.۴ درصد رسید. آخرین آمار شاخص فلاکت که توسط مرکز آمار منتشر شده مربوط به سال ۹۸ است، اما با توجه به افزایش نرخ تورم در سال ۹۹ نسبت سال ۹۸ و عدم تغییر محسوس در نرخ بیکاری سال ۹۹، انتظار می‌رود نرخ بیکاری در سال ۹۹ به مرز ۵۰ درصد رسیده باشد.


نوسان ۳ درصدی نرخ بیکاری در دهه ۹۰

نرخ بیکاری در ابتدای دهه ۹۰ در حدود ۱۲.۳ درصد قرار داشت که طی سه سال بعدی در روندی کاهشی قرار گرفت. در سال ۹۲ و ۹۳ نرخ بیکاری به ترتیب ۱۰.۴ و ۱۰.۶ درصد به ثبت رسید. از سال ۹۴ روندی افزایشی در این نرخ شکل گرفت و برای بار دیگر به بالای ۱۲ درصد در سال‌های ۹۴، ۹۵ و ۹۶ رسید. اکنون دو سال است که نرخ بیکاری کاهش یافته است تا جایی که این نرخ در پایان سال ۹۹ به ۹.۶ درصد رسید.

البته این کاهش در نرخ بیکاری را نمی‌توان اتفاق خوبی در اقتصاد ایران تلقی کرد. از آنجایی که نرخ بیکاری از تقسیم بیکاران به جمعیت جویای شغل به دست می‌آید، امکان دارد که کاهش نرخ بیکاری به سبب کاهش جمعیت جویای شغل باشد. این دقیقا همان اتفاقی است که در سال ۹۹ رخ داد و علی رغم کاهش ۳۰۰ هزار نفری جمعیت شاغل کشور، نرخ بیکاری کاهش یافت. چراکه نزدیک به ۲ میلیون نفر از جمعیت متقاضی کار در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ کاسته شده بود.

نرخ تورم در دهه ۹۰

نرخ تورم در ۵۰ سال گذشته همواره از معضلات بزرگ اقتصاد ایران بوده است. نرخ تورم در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ در نرخ بالایی قرار داشت به طوری که نرخ تورم در سال ۹۲ حدود ۳۲.۸ درصد به ثبت رسید. اما از سال ۹۳ و روی کار آمدن دولت اول آقای روحانی نرخ تورم در مدار نزول قرار گرفته و در سال ۹۵ به ۶.۹ درصد رسید که این عدد پایین‌ترین تورم در دهه‌های گذشته اقتصاد ایران است.

اما از سال ۹۷ و با خروج آمریکا از برجام بسیاری از معادلات در اقتصاد ایران بر هم ریخت. از آنجایی که کشور با تحریم‌های بسیاری مواجه شد فروش نفت هم بسیار سخت گشته و به طبع باعث کاهش درآمد‌های نفتی شد. زمانی که درآمد‌های نفتی کاهش یافت، کشور با کسر بودجه مواجه شد و دولت روی به استقراض از بانک مرکزی آورد. استقراض از بانک مرکزی نتیجه‌ای به غیر از افزایش در متغیر‌های پولی و تورم به همراه نخواهد داشت.

از همین رو نرخ تورم میانگین در سال ۹۸ به ۳۴.۸ درصد رسید. همچنین لازم به ذکر است که نرخ تورم نقطه به نقطه در پایان سال ۹۹ حدود ۴۸.۷ درصد به ثبت رسیده است.

شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از اقتصاد نیوز، تاریخ انتشار: ۶اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر: eghtesadnews.com، ۴۰۶۰۴۵