شعار سال: یک شوخی عامیانه میان مردم وجود دارد که می‌گوید: هرکسی که به دندان پزشک مراجعه می‌کند اول بیماران را در مطب می‌شمارد و بعد آن را در مبلغ ویزیتی که پرداخته است، ضرب می‌کند و درآمد دندان پزشک را در آن روز حساب می‌کند. احتمالا این شوخی به جز اشاره به درآمد بالای دندان‌پزشکان، یادآور هزینه‌های بسیار بالای درمان بیماری‌های دهان و دندان نیز هست.

آمار‌های پیمایشی سلامت می‌گویند در ایران کودکان زیر ۶ سال به طور متوسط دارای ۵ دندان پوسیده هستند و فقط ۱۲ درصد از کودکان در این گروه سنی پوسیدگی دندان ندارند. برخی از خانواده‌ها با این تصور که دندان‌های شیری از سن شش سالگی شروع به افتادن و جایگزین شدن با دندان‌های دائمی می‌کنند، سلامت دندان در کودک را جدی نمی‌گیرند در حالی که متخصصین عقیده دارند: هنگام رویش دندان‌های دائمی در دهان، دندان‌های شیری پوسیده وجود داشته باشد خطر انتقال میکروب‌ها از دندان‌های شیری به دندان‌های دائمی وجود دارد.

عدم مراقبت از دندان به سنین بالای ۱۲ سال که تقریبا تمام دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی جایگزین شده‌اند در ایران به شکل چشمگیری قابل مشاهده است. هر نوجوان ایرانی از سن ۱۲ سالگی به بعد دارای ۵-۲ دندان پوسیده است و در سن ۴۵-۳۵ سالگی این آمار به ۱۳-۱۲ دندان پوسیده می‌رسد، همچنین بیش از ۵۰ درصد سالمندان ایرانی بدون دندان هستند.

برای یافتن ریشه‌ی ۱۲ تا ۱۳ دندان خراب در دهان هر ایرانی باید عوامل مختلفی را بررسی کرد. از جدی نگرفتن غربالگری‌ها و عدم آموزش کافی تا هزینه‌های بالای مراقبت و درمان دندان تنها بخشی از علل این آمار‌ها هستند. هزینه‌ی درمان انواع بیماری‌های دندان در حال حاضر از ۴۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و برای برخی بیماری‌ها به چند ده میلیون تومان می‌رسد. البته به جز کشیدن دندان که معمولا به عنوان جایگزین درمان انتخاب می‌شود.

باید به رقم‌های گفته شده هزینه‌های مراقبت از دندان درمان شده را نیز اضافه کرد. این در شرایطی است که سال‌های گذشته هزینه مواداولیه دندان پزشکی افزایش قیمت چشمگیری داشته و این هزینه عملا در کاهش کیفیت مواد یا بالا بردن نرخ خدمات خودش را نشان داده است.

پیشگیری و مراقب از سلامت دندان‌ها نیز چندان کم هزینه نیست. برخی محاسبات نشان می‌دهد هزینه‌ی یک خانواده سه نفره در طول یک سال بیش از یک میلیون تومان است. از خرید اقلام بهداشتی تا معاینه و تحت نظر پزشک بودن همگی هزینه‌هایی است که بر دوش دهک‌های پایین جامعه سنگینی می‌کند. هرچند اضافه شدن برخی خدمات دندان پزشکی به بیمه‌ها توانسته است بر بهبود این موضوع تاثیر به سزایی داشته باشد، اما هنوز راه زیادی تا رسیدن به نقطه مطلوب در این زمینه باقی مانده است.

آمار‌های مربوط به سلامت دندان در ایران نشان می‌دهد عوامل مختلفی از جمله هزینه‌های درمان، تغزیه و سبک زندگی در کشورما نیاز به برنامه ریزی و اقدام جدی دارد. واقعیت تلخ این است که در حال حاضر تمرکز اصلی سیاست‌گذاری سلامت در این حوزه بر درمان به جای پیشگیری متمرکز شده است. از این جهت ضرورت تغییر رویکرد نظام سلامت به سمت درمان‌های پیشگیرانه و رعایت اصول بهداشتی سلامت دهان با استفاده از آموزش‌های عمومی به شدت احساس می‌شود.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری نور نیوز، تاریخ انتشار: ۲۳ آذر ۱۴۰۰، کد خبر:۸۲۹۹۴، www.nournews.ir