کودکان نخستین قربانیان ناامنی غذایی

افزایش قیمت جهانی مواد غذایی رکورد ۱۰ ساله زده و جهان را با بحران غذا روبه رو کرده است. در ایران هم هرچند به دلیل بحران‌های اقتصادی داخلی و تحریم تورم مواد غذایی بیش از یک سال است، آغاز شده، اما اکنون تحت تاثیر قیمت جهانی با گرانی بیشتر مواجه شده است. تا قبل از دو سال اخیر نیز وضعیت تغذیه در ایران از حداقل‌های استاندارد فاصله داشته؛ گزارش سازمان ملل متحد درباره وضعیت امنیت غذایی و تغذیه در ایران طی سال‌های ۹۶ تا ۹۸ نشان می‌دهد تعداد خالص افرادی که از کمبود تغذیه رنج می‌برند از ۳/۶ میلیون نفر به ۳/۹ میلیون نفر افزایش یافته است.

شعار سال: ۱۲ هزار کودک زیر ۵ سال در سیستان و بلوچستان سوءتغذیه دارند و بر اساس آمار منتشر شده از سوی اداره بهداشت استان سیستان و بلوچستان، ۱۲ هزار کودک زیر ۵ سال در این استان به سوء تغذیه و کم وزنی مبتلا هستند؛ به عبارتی سیستان و بلوچستان بیش از یک ششم کل جمعیت کودکان دارای سو تغزیه در کشور را به خود اختصاص داده است.

بر اساس آخرین آماری که مرکز آمار ایران به تازگی منتشر کرده است، سال گذشته مردم ایران در مصرف غذا دچار بحران شدید بودند. فقر غذایی می‌تواند از نتایج بلند مدت ناامنی غذایی باشد.

آن طور که از گزارش‌ها و تحلیل‌های جهانی بر می‌آید، رکود و تورم بالای مواد غذایی در سال ۲۰۲۲ هم ادامه خواهد داشت و این یک هشدار بزرگ برای اقتصاد کشور‌هایی است که از قبل از این هم دچار معضل تورم مواد غذایی بوده‌اند.

در ایران بیش از یک سال است که شیب افزایش قیمت مواد غذایی بسیار شتابان بوده تا حدی که طبق آخرین داده‌های مرکز آمار تورم گروه خوراکی‌ها اکنون صدرنشین تورم میان گروه‌های کالایی و خدمات است. همچنین در ماه‌های اخیر با حذف تدریجی ارز دولتی برای واردات کالا‌های اساسی قیمت خوراکی‌ها با موج دوباره افزایش قیمت روبه رو شده است.

این در حالی است که بنا به اعلام وزارت بهداشت ۶۰ درصد دانش‌آموزان به صورت روزانه شیر و ۴۰درصد نیز سبزی و میوه مصرف نمی‌کنند که گاهی اوقات به دلیل محرومیت‌های مالی است. پیشتر نیز مدیرکل بهداشت، درمان و امور بیمه کمیته امداد گفته بود ۲۰۰هزار کودک زیر ۶ سال در کشور به دلیل فقر از سوء‌تغذیه رنج می‌برند. هم چنین کمیته امداد نیز اعلام کرده بود که ۱۶ تا ۲۰میلیون ایرانی در فقر مطلق زندگی می‌کنند.
مرکز آمارسنجی ایسپا نیز از حذف گوشت قرمز از سفره ۲ میلیون خانوار ایرانی در سال ۱۳۹۹ خبر داده بود که احتمالا در آمار‌های سال جاری این وضعیت اسفبارتر نیز خواهد بود.

«هشدار به مسئولان درحال حاضر این است که اگر به موقع برای وضعیت امنیت غذایی مردم کاری انجام نشود با شیوع بیش از پیش سوءتغذیه و کمبود ریزمغذی‌ها مواجه خواهیم بود.» این جملات بخشی از گفته‌های «زهرا عبداللهی»، مدیرکل دفتر تغذیه وزارت بهداشت با ایلنا است. جملاتی که نشان از بحران جدی و خطرناک در ایران دارد.

«زهرا عبداللهی» در حالی از سوتغذیه و بحران مواد غذایی می‌گوید که پیش از این نیز در مرداد سال ۱۳۹۸ نیز چنین اخطاری را داده و گفته بودکه «۸ استان در کشور از ناامنی غذایی رنج می‌برند، برخی استان‌ها به ویژه استان‌های محروم؛ شامل سیستان‌و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، ایلام، هرمزگان، خوزستان، کرمان، استان خراسان جنوبی، از نظر کیفیت و فراوانی مواد غذایی در مقایسه با استاندارد‌های غذایی، علاوه بر سایر محرومیت‌هایی که دارند، کم‌برخوردار محسوب می‌شوند. شیوع سوءتغذیه کودکان در این مناطق هم به نسبت نواحی دیگر کشور، آمار بالاتری را به خود اختصاص داده است.»

وزارت بهداشت در تابستان ۹۶ گزارش دادکه ۷ استان کشور در وضعیت ناامن و بسیار ناامن غذایی هستند. در این گزارش سه استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد بسیار ناامن توصیف شده اند. استان‌های ایلام، خوزستان، بوشهر و کرمان در وضعیت نامن غذایی به سر میبرند.

در دی ماه سال ۱۳۹۵ گزارشی دیگر منتشر شد که نشان می‌داد وضعیت در ۷ استان اسفبار است. در آن زمان و بنا به گفته دبیر اجرایی طرح بهبود امنیت غذا و تغذیه در کرمان اعلام شد که بر اساس پژوهش‌های سمپات سال ۱۳۹۰ هفت استان‌های بوشهر، سیستان و بلوچستان، خوزستان، هرمزگان، ایلام، کهکیلویه و بویراحمد و کرمان در وضعیت بسیار ناامن غذایی قرار دارند.

سوتغذیه کودکان زیر ۵ سال خود را به صورت لاغری، کم وزنی، کوتاه قدی نشان می‌دهد و شواهدی نیز وجود دارد که در برخی از استان‌ها همزمان با کرونا و تورم، میزان سوتغذیه نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است.

تا قبل از دو سال اخیر نیز وضعیت تغذیه در ایران از حداقل‌های استاندارد فاصله داشته؛ گزارش سازمان ملل متحد درباره وضعیت امنیت غذایی و تغذیه در ایران طی سال‌های ۹۶ تا ۹۸ نشان می‌دهد تعداد خالص افرادی که از کمبود تغذیه رنج می‌برند از ۳/۶ میلیون نفر به ۳/۹ میلیون نفر افزایش یافته است.