شعارسال: بهطورکلی اقتصاد متشکل از سه بخش عمده، کشاورزی، صنعت و خدمات میباشد.بدون شک هر سه بخش اقتصاد در هر منطقهای سهم متفاوتی از ساختار اقتصادی آن منطقه را تشکیل میدهد، اگر مناطقی دارای شهرکهای صنعتی بسیار باشند بدون شک سهم عمده اقتصادی آن سرزمین صنعت خواهد و همچنین اگر منطقهای دارای زمینهای حاصل خیز و منابع آبی کافی برای کشاورزی را داشته باشد، درنتیجه انتظار میرود که سهم عمده اقتصاد آن منطقه کشاورزی باشد.
در بررسی سیر توسعه به شیوه مدرن، صاحبنظران معتقدند که سرزمینهایی که امروزه توسعهیافته تلقی میشوند، غالباً توسعه خود را از بخش کشاورزی شروع کردهاند. بدین معنی که توسعه کشاورزی در کشورهای توسعهیافته منزله برداشتن قدم اول و نیز مهمترین قدم در راستای دستیابی به توسعه اقتصادی بوده است. بدین معنی که توسعه کشورهای بسیار جهان از توسعه بخش کشاورزی شروع، با توسعه بخش صنعتی تداوم و با توسعه بخش خدمات به توسعه نهایی توسعه رسیدهاند. شاید بر اساس همین مبانی فکری بود که در سالهای اولیه ایجاد سازمان برنامهریزی و تدوین برنامههای ملی در کشور، شاهد اصلاحات اراضی و طراحی برنامههای کشاورزی کلان ملی در دشت مغان و خوزستان بودهایم.
فارغ از بررسی نتیجه موفق و یا شکستخورده این موضوعات، یکی از فلسفههای اینگونه طرحها در کشور از بین بردن بزرگ مالکی باهدف ایجاد قشر کشاورز مستقل و متخصص در روستاها بود.
اگر بخواهیم به اهمیت موضوع کشاورزی در کشور و نقش آن در توسعه کشور بپردازیم بدون شک سخن بسیار خواهد بود. عنوان کشاورزی بهعنوان یک مفهوم بسیار کلی دربرگیرنده مفاهیم و زیرشاخههای بسیار متنوعی است و اهمیت هرکدام بخشهای کشاورزی با توجه ویژگیها و خصوصیات هر کشور و منطقهای بسیار متفاوت خواهد بود. مسلماً در کشور ایران نیز بخشهای کشاورزی از اهمیت متفاوتی برخوردار خواهند بود. کشور ایران یکی از مناطق نیمه گرم و خشک کره زمین به شمار میآید. از سوی دیگر ازنظر انسانی نیز میلاد گاه و مهد اسلام انقلابی میباشد. موضوعی که همواره عامل ایجاد جبههگیری کشورهای بزرگ جهان علیه ایران شده است. درنتیجه در راستای نیل به اهدافشان از هیچ تلاشی دریغ نکردهاند. کوتاهسخن آنکه شرایط اقلیمی، خشکسالی و قحطیهای طبیعی از یکسو و شرایط سخت تحریم و دشواری تهیه مواد غذایی سالم و باقیمت مناسب از سوی دیگر توجهها را ناخودآگاه بهسوی تأمین مواد غذایی از طریق کشاورزی جلب میکند.
در مبحث تغذیه و امنیت غذایی گندم از جایگاه بسیار مهمی برخوردار میباشد. از آنجایی دسترسی به نان تا حدودی برای اغلب جامعه میسر است درنتیجه از نان بهعنوان یکی از اصلیترین مواد غذایی مصرفی در کشور یاد میشود. بدون شک این مهم بر هیچکس پوشیده نیست که یکی از بنیانهای استقلال هر کشور بهویژه کشوری، تأمین امنیت غذایی میباشد. بدون تردید در مبحث تأمین امنیت غذایی کشور مبحث خودکفایی در گندم از جایگاه ویژهای برخوردار است. به شیوهای که بسیاری دولتها، خودکفایی گندم را یکی از افتخارات خود قلمداد کردهاند.
استان کردستان یکی از استانهای پرتوان درزمینه تولید محصول ارزشمند گندم میباشد. در سال جاری نیز کشاورزان این استان رکورد برداشت محصول گندم در استان را شکستند و در رتبهبندی برداشت گندم کشوری، سکوی چهارم را به خود اختصاص دادند. افزایش تولید گندم و حتی بهبود کیفی این محصول منوط به توجه هرچه بیشتر دولت به کشاورزان و نیز وجود نوعی حس اعتماد هرچه بیشتر میان کشاورزان و دولت میباشد. بدون شک کشاورزان کردستانی بهویژه گندم کاران ازجمله طیف مستضعف و نیازمند توجه دولت به شمار میروند. این در حالی است که گندم کاران کردستانی هفتهها و حتی در برخی مناطق ماههاست که گندم را تحویل سیلوهای در اختیار دولت نهادهاند، ولی از پرداخت پول گندم به این طیف تلاشگر خبری نیست.
اگر به تقویم کردی که یک تقویم کشاورزی-محور میباشد، نگاهی اندک بیندازیم متوجه اهمیت موضوع پرداخت بهموقع پول گندم بهروشنی مشخص میگردد. کشاورزان پس از برداشت گندم اقدام به فروش آن بهمنظور پرداخت بدهیهای سال گذشته و تهیه مایحتاج زندگی و نیز خرید بذر، کود، ماشینآلات و ... جهت کشت سال آتی مینمایند. پر روشن است که تشدید مسائل مالی کشاورزان در مقطع بحرانی شهریور (خه¬رمانان) میتواند عاملی در ناتوانی در معیشت و حتی کشت دوباره این محصول در سال آتی بشمار آید. با این اوصاف هیچ کشاورزی انگیزه زیادی برای کاشت دوباره محصول استراتژیک گندم نخواهد داشت و باید برای سال پیش روی کشور انتظار مشکلاتی قابل پیشبینی در حوزه غله کشور بهویژه استان کردستان را داشت.
کشاورزان کردستانی گلایهمندند که نهادهای دولتی مرتبط با امورات کشاورزان و روستاییان بدون هیچگونه ملاحظهای نسبت وضعیت بد معیشت آن، با پرداخت نکردن بدهیهای استفاده از امتیازات آب، گاز و برق آنان را قطع مینمایند، بانکهای بدون هیچگونه بخشودگی اقدام به جریمه وامگیرندگان میکنند، خرید کود و بذر و منحصراً بهصورت نقدی صورت میگیرد، خرید و تعمیر ماشینآلات تحت هیچ شرایطی صورت نمیگیرد و ... . دامنه گلایههای کشاورزان به وضعیت بد معیشتی و اقتصادی آنان منحصر نمیگردد و پا را اندکی فراتر نهاد و از قولهای انتخاباتی دولتی صحبت میکنند که قرار بود به شیوهای مدبرانه بذر امید را در نهاد جامعه پرورش دهد، درحالیکه بهجز بدقولی و وعدههای بیسرانجام مسئولین در پرداخت پول گندمهایشان و افزایش سرسامآور قیمت عوامل کشت چیز دیگری ندیدهاند. البته به هیئت دولت حق میدهند چون اولویتهای بسیار اندک حقوقی و غذایی (ششلیک) مدیران دولتی فراتر از هر موضوع دیگری قرار دارد و منابع مالی دولت نیز کفاف پرداخت آن دسته از فیشها را میدهد و دیگر هیچ.
بیتردید بیتوجهی دولت به امر کشاورزی بهویژه محصول استراتژیک گندم تبعات بسیاری ناگواری را با خود به همراه خواهد داشت. چهبسا در سال آتی باز نیز کشور تحت تأثیر تحریمهای ظالمانههای استکبار جهانی قرار و همزمان خشکسالی بر میزان بارش و درنتیجه تولید گندم اثرات چشمگیری داشته باشد و از سوی دیگر با توجه به بداعتمادی کشاورزان نسبت به خرید گندم از سوی دولت موجبات کاهش سطح زیر کشت گندم و یا فروش گندم به خارج از کشور شود.
در پایان اهمیت توجه بیشتر به کشاورزی و کشاورزان را با مطلبی از شورای شیکاگو در مسائل جهانی به پایان میرسانیم. امید است بتواند موجبات توجهات بیشتر مسئولین در این باب گردد.
«آمریکا باید ایده جدیدی برای باقی ماندن در رقابت و پیشرفت در امنیت غذایی به کار ببندد. آمریکا میتواند و باید رهبر کشاورزی و غذای جهان در دهههای پیش رو باشد و....«
با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری تحلیلی اورامانات، تاریخ انتشار: 20شهریور1395، کدخبر: 1118: www.hawramanat.com