شعار سال: گام بزرگ وزارت نفت برای حمایت جدی از تولیدکنندگان و سازندگان داخلی تجهیزات صنعت نفت در کشاکش چالش‌های اقتصادی پیش‌روی تولیدکنندگان صنعت نفت، درست همین چند روز قبل برداشته شد.

جواد اوجی وزیر نفت، به‌تازگی فهرست تکمیلی ۵۰ قلم کالا و تجهیزات مصرفی وزارتخانه نفت را برای اعمال ممنوعیت خرید کالای مشابه خارجی توسط شرکت‌های اصلی، تابعه و پیمانکاران طرف قرارداد ابلاغ کرد.

وزارت نفت پیشتر هم خرید ۷۰ قلم کالا و تجهیزات مصرفی خارجی مورد نیاز که دارای تولید مشابه داخلی بوده را همسو با حمایت از ساخت داخل ممنوع کرده بود. حمایت از تولیدکنندگان داخلی در صنایع مختلف از جمله در صنعت نفت در یک‌سال گذشته، همواره یکی از سرفصل‌های مهم سیاست‌های وزارتخانه‌ها بوده که ابلاغ بخشنامه اخیر وزیر نفت دایر بر ممنوعیت واردات کالا‌های دارای تولید مشابه داخلی را نیز می‌توان در همین مسیر دانست.
از صنعت نفت به عنوان نبض اقتصاد و یکی از صنایع مادر کشور یاد می‌شود که تقریباً کل اقتصاد ایران با این صنعت در پیوندی مستقیم بوده و حتی پایه‌گذاری یک اقتصاد غیرنفتی هم از مسیر بهره‌برداری صحیح و برنامه‌ریزی شده از درآمد‌ها و منابع نفتی در یک دوره بلندمدت امکان‌پذیر است. واقعیت این است که بیشتر فعالان اقتصادی جدای از جایگاه صنفی و حرفه‌ای خود، همواره نیم‌نگاهی به صنعت نفت کشور داشته و آن را از اصلی‌ترین ارکان اثرگذار بر وضعیت دیگر بخش‌های اقتصاد می‌دانند.

در حال حاضر تعداد سازندگان تجهیزات صنعت نفت و پیمانکاران بزرگ این صنعت چیزی حدود ۹۰۰ شرکت برآورد می‌شوند. با این‌همه، شرکت صنایع تجهیزات نفت به عنوان تنها نماینده سازندگان تجهیزات نفت در بازار سرمایه حضور دارد. از این منظر می‌توان گفت که جای بسیاری از سازندگان بزرگ تجهیزات صنعت نفت کشور در بورس و تالار شیشه‌ای خالی است. هرچند که معلوم نیست چرا تا اکنون بسیاری از سازندگان مهم تجهیزات صنعت نفت سهام خود را در تالار شیشه‌ای بورس عرضه نکرده‌اند!

وزارت نفت فعلی، گوش شنوای سازندگان تجهیزات صنعت نفت

رئیس هیأت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران، میزان تجهیزات مورد نیاز نفت، گاز و پتروشیمی درسال را به‌طور متوسط پنج میلیارد دلار برشمرده که حدود سه میلیارد دلار آن در داخل کشور تولید و تأمین می‌شود.

احسان ثقفی، ابلاغ فهرست تکمیلی ۵۰ قلم کالا و تجهیزات مصرفی وزارتخانه نفت برای اعمال ممنوعیت خرید کالای خارجی را یک گام مهم از سوی وزارت نفت برای حمایت از تولید‌کنندگان داخلی دانست و گفت که وزارت نفت در شرایط فعلی، تعامل بسیار خوبی با سازندگان تجهیزات و پیمانکاران نفتی داشته و این وزارتخانه گوش شنوای خوبی برای سازندگان تجهیزات صنعت نفت است. به گفته وی، این ابلاغ اخیر وزیر نفت نشان می‌دهد که دولت و وزارت نفت به دنبال حمایت جدی از داخلی‌سازی صددرصدی تجهیزات صنعت نفت بوده که همین امر آثار تحریم‌ها را به مراتب در صنعت نفت کاهش داده و خواهد داد.

ثقفی اذعان داشت که لیست ابلاغی اخیر وزارت نفت جای افزایش تعداد کالا‌ها را داشته و حتی وزارت نفت با توجه به توان تولید داخل می‌تواند تا پایان سال یک لیست جدید را با تعداد بیشتر کالا ابلاغ کند. رئیس هیأت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران تأکید کرد که در حال حاضر توان تولید داخلی ۹۰ درصدی تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت در داخل کشور وجود دارد، اما آن چیزی که تا اکنون داخلی‌سازی شده و امتحان خود را به خوبی پس داده در محدوده ۸۰ درصد است. اما صنعت تجهیزات نفت را در شرایط فعلی چه ریسک‌هایی تحت تأثیر قرارداده‌اند؟

از مشکلات مربوط به تأمین منابع مالی، کاهش اعتبار خرید شرکت‌های نفت، گاز و پتروشیمی، مشکلات تأمین مواد اولیه، دست‌انداز‌های گمرکی و ثبت سفارش ترخیص کالا، افزایش تعداد رقبای داخلی و خارجی، ریسک نوسانات نرخ ارز و عدم رعایت اصول بازرگانی توسط رقبا در حین شرکت در مناقصات به عنوان مهم‌ترین ریسک‌های فراروی صنایع تجهیزات نفت یاد می‌شود.  

بر این موارد نیز باید افزایش میانگین دوره وصول مطالبات در صنعت سازندگان تجهیزات صنعت نفت به ۱۸۰ روز را به عنوان معضل دیگر این صنعت افزود.

با این‌همه، دریک نمای کلی، صنعت تجهیزات نفت در کشور پتانسیل بالایی برای تولید قطعات و ایجاد اشتغال داشته که تغییر رویکرد وزارت نفت در دولت سیزدهم را می‌توان عاملی مهم در شکوفایی هر چه بیشتر این صنعت ذکر کرد؛ صنعتی که میزان تقاضای کالا‌های آن با قیمت دلار نیمایی حدود ۱۴۰ هزار میلیارد تومان در یک‌سال بوده و متولی اصلی آن یعنی وزارت نفت، به دنبال حمایت جدی از ساخت و تأمین قطعات برای بار نخست در کشور است. شکی نیست که با ادامه این روند، سازندگان تجهیزات داخلی، صنعت نفت کشور را از واردات باقیمانده قطعات بی‌نیاز خواهند کرد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت ایران آنلاین، تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۴۰۱، کدخبر: ۹۷۷۴، ion.ir