میزان اجرایی بودن راهکار خرید آب از طالبان، آیا طالبان اهل معامله است یا اهل دبه و افزایش قیمت؟

محمدتقی رخشانی، مدیرمسئول روزنامه زاهدان اظهار داشت: به جد معتقدم اگر در شرایط کنونی افراد مطلعی به موضوع حقابه ورود کنند و دولت برای سیستان آماده پرداخت هزینه باشد، با طالبان به توافق می‌رسیم ... اگرچه حقابه یک قرارداد بین‌المللی است و دولت همسایه افغانستان ازنظر قانونی موظف به تأمین حقابه است. اما واقعیت‌های منطقه از فرآیند دیگری حکایت می‌کند. لازم است تدابیری اتخاذ گردد تا عمل به قرارداد علاوه بر ما برای آن‌ها نیز سودمند باشد

شعار سال: محمدتقی رخشانی، مدیرمسئول روزنامه زاهدان و از صاحب‌نظران در موضوع حقابه هیرمند، شرایط بسیار دشوار مردم سیستان و نبود آب برای شرب را یک خطر جدی توصیف و در گفتگو با «رسالت» تأکید می‌کند: این مسئله می‌تواند موج مهاجرت بزرگ و تنش‌های اجتماعی و امنیتی فوق‌العاده‌ای را در پی داشته باشد.

میزان اجرایی بودن راهکار خرید آب از طالبان، آیا طالبان اهل معامله است یا اهل دبه و افزایش قیمت؟
به جد معتقدم اگر در شرایط کنونی افراد مطلعی به موضوع حقابه ورود کنند و دولت برای سیستان آماده پرداخت هزینه باشد، با طالبان به توافق می‌رسیم ... اگرچه حقابه یک قرارداد بین‌المللی است و دولت همسایه افغانستان ازنظر قانونی موظف به تأمین حقابه است. اما واقعیت‌های منطقه از فرآیند دیگری حکایت می‌کند. لازم است تدابیری اتخاذ گردد تا عمل به قرارداد علاوه بر ما برای آن‌ها نیز سودمند باشد

... باید با طالبان به توافق برسیم. اولین و ساده‌ترین راهکار، خرید آب پس از تأمین حقابه است. یعنی جدا از ۸۲۰ میلیون مترمکعب حقابه، باید قراردادی با طالبان منعقد و از آن‌ها ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب خریداری کنیم. اما این آب از داخل لوله و با کنتور باشد و سپس ۱۰۰ میلیون مترمکعب آن را به شهر‌ها و روستا‌های سیستان و زاهدان اختصاص دهیم، بی‌تردید با خرید این آب، حقابه را هم تأمین و تضمین می‌کنیم. چون شرط ما برای خرید این آب، تأمین حقابه است. دولت افغانستان به پول نیاز دارد و طرف ایرانی باید برای این بخش از سرزمین خود هزینه کند.

دومین راهکار، تأمین برق است. با توجه به اینکه میزان برق تولیدی سد کجکی ۳۵ مگاوات است، می‌توان با احداث ۳۵ ژنراتور بادی در سیستان این میزان برق را تولید و جایگزین برق تولیدی سد نمود. تأمین برق بیشتر پیوند‌ها را بیشتر می‌کند. در این صورت طالبان می‌داند که اگر دریچه سد بسته باشد، برق آن‌ها قطع خواهد شد. پس‌ازاین مرحله، باید کارخانه‌های آن‌ها را به این برق وابسته کنیم!

راهکار سوم نیز آماده کردن هزاران هکتار زمین کشاورزی در داخل افغانستان و همجوار سیستان است به‌نحوی‌که زمین و آب از آن‌ها و کود و ماشین‌آلات و بذر و دستمزد نیروی انسانی از ما باشد و با ضمانت خرید محصول، از مسئولین بلندپایه افغانستان تا مسئولین ولایت نیمروز و بزرگان محلی در آن منفعت ببینند و باز کردن آب سد کجکی برای آن‌ها توجیه داشته باشد. با استفاده از این راهکار‌ها می‌توان افغانستان را به تأمین حقابه مجاب کرد. در این صورت طرف افغانستانی به‌راحتی نمی‌گوید که «دعا کنید باران ببارد تا ما بتوانیم به شما آب بدهیم»!

*منظورتان از پرداخت هزینه، همان راهکار‌هایی است که اشاره کردید؟

بله!

*اما برخی مسئولان می‌گویند دولت نمی‌خواهد در حال حاضر برای دریافت حقابه بهایی بپردازد!

در این صورت، باید به اعمال زور و قدرت متوسل شد.

*یعنی معتقدید حقابه را یا با پول می‌توان گرفت یا با زور؟

بله! به‌این‌علت که در افغانستان نیاز وجود داد. ما نفت و آن‌ها آب دارند، قاعده آب با نفت فرق می‌کند. ولی در حال حاضر گروه مستقر در افغانستان برای حفظ خود به پول نیاز دارند، ما برای گرفتن حقابه باید با طالبان تعامل اقتصادی داشته باشیم؛ بنابراین به‌صرف رفاقت و تحویل سفارت افغانستان به طالبان مسئله حل نمی‌شود!