شعار سال: به نقل از روزنامه شرق، شهرها از زمان صنعتیشدن و ورود به مرحله سرمایهداری به یک نظام توزیع نابرابر فضایی مبدل شدهاند و اجرای سیاستهای مداخلهای برای دگرگونی نظم طبیعی موجود ضرورت دارد؛ زیرا تحقق توسعه پایدار شهری منوط به تحقق عدالت اجتماعی و تضمین کیفیت مناسب زیست برای تمام شهروندان است؛ اما متأسفانه مسئله توسعه نامتوازن و تبعیض برای شهر تهران به مراتب حادتر و جدیتر است. مهاجرت و رشد روزافزون جمعیت تهران در دهههای اخیر موجب ازهمپاشیدگی مراکز خدماتی و نابرابری زیستی شهروندان شده است.
نحوه توزیع خدمات نقش مؤثری در شکل و ماهیت کالبدی و فضایی شهری ایفا
میکند و موجب تفاوت کیفیت بصری مناطق شمالی و جنوبی تهران و جداییگزینی طبقات از
اثرات مدیریت ناعادلانه خدمات و تسهیلات شهری میشود. در سالهای گذشته، اولویتبندی برنامهریزیها بهگونهای
پیش رفت که امروزه توسعه نامتوازن و ناهمگون گریبانگیر این شهر شده است. بهطوریکه
برخی مناطق دچار تحولات وسیع و رشد غدهای شدهاند؛ اما در مقابل برخی دیگر از
فقدان خدمات و امکانات شهری رنج میبرند. تحقیقات یک تیم دانشگاهی درباره نوع و
نحوه دسترسی پایتختنشینان به امکانات و خدمات پراکنده در سطح شهر که براساس سنجش
٣٢ شاخص اقتصادی، اجتماعی، تفریحی و... انجام شده است، این اختلافات را تأیید میکند
و نشان میدهد فقط ٢٣ درصد از جمعیت تهران در محلههای توسعهیافته زندگی میکنند
که در پنج منطقه حائز بیشترین رتبه توسعهیافتگی به ترتیب شامل مناطق شش، سه، یک،
دو و هفت ساکن هستند. در مقابل، ٦٠ درصد مناطق تهران دارای کمترین سطح رفاه و
توسعه هستند که این امر سبب شکاف عمیق میان مناطق شمالی و جنوبی شده است، شکافی که
مانند دژی نامرئی از دو دنیای متفاوت خبر میدهد.
متأسفانه رویکرد حاکم بر نحوه بودجهریزی و گزارش عملکرد شهرداری تهران به صورت کمّی و ارقامی است؛ درصورتیکه درباره نحوه بودجهریزی برای مناطق مختلف تهران صرف افزایش کمّی سازمانها و مراکز خدماترسانی و وجود خدمات متناسب با سرانه استاندارد دلیلی بر توزیع بهینه این مراکز و دسترسی مناسب شهروندان نیست؛ مسئلهای که باید در آن بازنگری جدی و رضایت شهروندان ارزیابی شود؛ همچنین علاوه بر مدیریت شهری، سازمانها و نهادهای متعددی در سطوح محلی و ملی در بهوجودآمدن این اختلاف ایفای نقش کردهاند. بهعنوانمثال با وجود آنکه مسئله امنیت و امنیت خاطر برای ساکنان مناطق جنوبی تهران بهویژه اقشار آسیبپذیر در اولویت است؛ اما حضور حداکثری نیروی انتظامی را در مناطق شمالی شاهد هستیم.
توزیع نامناسب و اختلاف در سطح برخورداری یکی از مهمترین عوامل ناپایداری توسعه در مادرشهر تهران است. پایتخت پرجمعیت کشور و الگوی سایر شهرها نقش اساسی در سطح ملی، منطقهای و حتی بینالمللی برعهده دارد؛ بنابراین پیشنهاد میشود که به منظور توسعه همهجانبه بخشهای مختلف شهر و رفع نابرابری بین مناطق آن مدیریت شهری توجه بیشتری به مناطق محروم معطوف کند و اگر مسئله شکاف و توزیع نامتعادل امکانات و خدمات استمرار داشته باشد، مفهوم شهر پایدار به سرابی دستنیافتنی تبدیل میشود.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت سلامت نیوز، تاریخ 3 اردیبهشت 96، کد مطلب: 211193: www.salamatnews.com