شعار سال: استفاده از وایتکس در شیر تولیدی بعضی گاوداری‌ها، ریختن نیتریک اسید با بیل در شیر فاسد به عنوان ماده‌ای نگهدارنده برای تهیه دوغ، تولید پنیر پیتزا با فضولات دامی، و... از جمله موارد هشدار فردی است که بدون ذکر نامی مشخص، خود را کارشناس ارشد صنایع غذایی و عضو نظام غذا و دارو و دامپزشکی اصفهان معرفی کرده و یکی دو روز است که این نامه در شبکه‌های اجتماعی بسرعت در حال بازانتشار و دست به دست شدن است. صحت و سقم این موارد نگران‌کننده را از کارشناسان جویا شدیم.

چندی پیش در شبکه های اجتماعی، نامه تکان دهنده فردی منتشر شد که بدون ذکر نام، خود را یک کارشناس ارشد صنایع غذایی و عضو نظام غذا و دارو و دامپزشکی استان اصفهان معرفی کرده و ادعاهای زیادی درباره میزان بالای آلودگی و سطح پایین بهداشت در تهیه و تولید غذاهای کارخانه‌ای و صنایع غذایی ایران مطرح کرده بود.

ریختن نیتریک اسید به عنوان نگهدارنده با بیل در شیر فاسد برای تهیه دوغ، استفاده از لاشه گاو مبتلا به بروسلوز با تاول های خیلی بزرگ در تولید سوسیس و کالباس، پنیر پیتزایی که در تولید آن از فضولات دامی استفاده شده، تولید رب که حداقل۷۰ درصد گوجه مصرفی آن گندیده و کپک زده همراه با سوسک و مارمولک و موش است، استفاده از وایتکس در شیر بعضی ازگاوداری ها، شیوع سرطان کبد در اثر مصرف بی رویه محصولات کنسرو شده و.... از جمله ادعاهای این فرد بود.

در گفت‌وگو با دکتر آراسب دباغ مقدم، متخصص علوم و صنایع غذایی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی، این ادعاها را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است:

این متخصص با اشاره به ضعیف و غیرعلمی بودن متن یاد شده، ایرادهای فنی و تخصصی متعددی را بر این هشدارنامه وارد دانست و گفت: کارخانه های کشور همه در یک سطح نیستند و رعایت بهداشت در هر کدام متفاوت است و نباید همه آن ها را به یک چوب راند.

به گفته وی آنچه به عنوان نگهدارنده مجاز در برخی فراورده ها از جمله سوسیس و کالباس استفاده می شود، «نیتریت سدیم» نام دارد، نه «نیتریک اسید» که عناصری کاملا متفاوتند و حد مجاز آن هم ۱۲۰ پی.پی.ام است. علاو بر این، چنین نگهدارنده‌ای مربوط به فراورده های گوشتی است و استفاده از آن در شیر آن هم با بیل برای تهیه دوغ، کاملا بی معنی و غیر علمی است و گزارشی مستند و مبرهن از انجام چنین عملی در دست نیست.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به اینکه «تاول» یک پدیده سطحی روی پوست است و در لاشه حیوانات معمولا «کیست» دیده می شود نه تاول، مهمترین مشکل بهداشتی در تشخیص لاشه های بروسلوزی (مبتلا به تب مالت) را نداشتن علامتی خاص روی لاشه برای تفریق آن از لاشه دام سالم دانست و گفت: باکتری عامل بروسلوز (تب مالت) بسیار ضعیف بوده و ۲۴ ساعت بعد از کشتار و ایجاد گلیکولیز در لاشه و کاهش PH هم از بین می رود. این باکتری به دمای پخت نیز بسیار حساس است، بنابر این چه در ایران و چه سایر نقاط دنیا، لاشه آلوده به بروسلا، فقط اندام‌های شدیدا آلوده اش مانند پستان یا بیضه در همان مراحل کشتار حذف شده و به بقیه لاشه پس از سالم سازی به روش‌های مرسوم و مطمئن اجازه مصرف صنعتی پیدا می‌کند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر عمده گوشت مصرفی در صنایع سوسیس و کالباس از گوشت برزیلی وارداتی منجمد تامین می شود.

دکتر دباغ مقدم در خصوص استفاده از فضولات دامی در پنیر پیتزا نیز به خبرنگار سلامت‌آنلاین گفت: اگر فردی یک بار پنیر پیتزا خورده باشد و رنگ و بو و طعم آن را با فضولات دامی مقایسه کرده باشد، نیازی به توضیح اضافه درباره صحت و سقم چنین ادعای مخدوشی ندارد. با این حال تاکنون هیچ گزارش رسمی از مسمومیت افراد به دنبال خوردن پنیر پیتزا در کشور وجود نداشته است.

این متخصص صنایع غذایی همچنین اظهار کرد: برخی از کارخانه های کوچک و غیر معتبر در ایران ممکن است از گوجه های نامرغوب و کپک زده ارزان برای تولید رب گوجه استفاده کنند و وجود سوسک و مارمولک و بسیار بندرت هم موش ممکن است در فضای تولیدی این کارخانه های غیر معتبر یا تولیدی‌های غیر مجاز دیده شود اما باید توجه داشت که کارخانه های معتبر، امروزه برای کنترل چنین آنواع آلودگی از ده ها نوع روش و ابزار استفاده می‌کنند که از کنترل چشمی توسط مسئولان فنی گرفته تا کنترل با لیزر و ربات را برای تولیدکنندگان محصولات فراهم می‌آورد و به همین دلایل است که هم متخصصان و هم مسئولان بهداشتی همواره خرید رب گوجه فرنگی را از میان برندهای خوشنام و معتبر، توصیه می‌کنند.

دکتر دباغ مقدم با اشاره به اینکه شاید برخی از دامداری های نیمه صنعتی به منظور کاهش بار میکروبی، به میزان اندکی از مواد بازدارنده همچون وایتکس استفاده کنند گفت: این موضوع بر خلاف آنچه در این نامه باصطلاح هشداردهنده نامشخص تاکید شده، به هیچ وجه قابل تعمیم به همه دامداری ها نیست و در کارخانه های معتبر صنایع شیر، مهمترین آزمایش ها برای دریافت شیر، جستجوی نوع بازدارنده ها در شیر است. شیری که در آن از بازدارنده‌هایی همچون وایتکس دیده شود به ماست، دوغ و سایر فراورده های تخمیری تبدیل نمی شود و در صورت مشاهده چنین مواردی نه تنها شیر دامداران متخلف توسط کارخانه تحویل گرفته نمی شود، بلکه این تولیدکنندگان جریمه شده و نامشان در «فهرست سیاه» کارخانه درج می شود. به همین دلیل اصولا تولیدکنندگان سراغ تولید و فروش شیرهایی نمی‌روند که در آنها از وایتکس به عنوان نگهدارنده استفاده شده باشد.

این عضو هیئت علمی ضمن اشاره به اینکه هیچ ارتباطی بین مصرف غذاهای کنسروی و سرطان کبد در کتب معتبر و علمی مرتبط با مواد غذایی قید نشده گفت: اغلب تولیدکنندگان نه تنها خودشان و خانواده هایشان محصولات تولیدی خود را مصرف می کنند، بلکه برای کارکنان کارخانه و گاهی اقوام و خویشان نزدیک و همسایگان کارخانه نیز سهمیه هایی را در نظر می‌گیرند که اگر ادعای مطرح شده در این دروغ شبکه‌های مجازی صحت داشته باشد اولین مبتلایان هم خودشان هستند.

دباغ مقدم با تاکید بر اینکه نوشته یاد شده، توسط فردی غیر متخصص اما با جعل تخصص و احتمالا بر اساس اغراض خاصی مطرح شده و از سوی ناآگاهان هم در شبکه‌های مجازی دست به دست می‌شود گفت: مسئول فنی در صنایع غذایی علاوه بر آن که هنگام کسب دانش‌آموختگی برای حفظ بهداشت عمومی سوگند یاد می کند، یک بار دیگر نیز «تعهد محضری» می دهد که در کارخانه، سلامت تولید را زیر نظر داشته باشد. چنین فردی حتی اگر سوگند و تعهد محضری خود را فراموش کند و فقط وجدان کاری داشته باشد، کوچک‌ترین تخلفی را به مقامات مسئول گزارش کرده و در صورت بی‌توجهی آنها نهایت همکاری خود را با کارخانه متخلف قطع می‌کند. از این رو به نظر می‌رسد فردی که ادعاشده متخصص صنایع غذایی و عضو غذا و داروست و از دهها تخلف و تقلب نگران‌کننده در صنایع غذایی ایران با اتهام کشتار آن‌هم فقط به شکل یک پیام تلگرامی بدون قید نام و نشانی خود یا کارخانه‌های متخلف یاد کرده، نه تنها چنین تخصصی ندارد بل‌که به جای توجه به سلامت مردم قصد بر هم زدن سلامت روان آنها را داشته است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت سلامت آنلاین، تاریخ انتشار 7 اسفند 95، کدمطلب:- :www. salamatonline.ir