اخذ مالیات از خانه های خالی طرحی که نیمه کاره رها شد

قانون مالیات بر خانه‌های خالی راه حلی برای رونق مسکن بود که به اجرا نرسید.

شعار سال: آخرین روزهای سال 92 نمایندگان مجلس در جریان بررسی لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، به چندین سال بلاتکلیفی در قضیه خانه‌های‌ خالی پایان دادند و اخذ مالیات از خانه‌های خالی را تصویب کردند اما ضعف اطلاعاتی و در دسترس نبودن داده‌های کافی و کامل مربوط به خانه‌های خالی اجرای این قانون را در سال‌های گذشته به تعویق انداخت اما اکنون وزیر راه و شهرسازی و معاون مسکن و ساختمان او از پیگیری برای اجرای قانون دریافت مالیات از خانه‌های خالی خبر دادند اما اجرای آن را زمان بر عنوان کردند.
وجود بیش از دو و نیم میلیون خانه خالی بر اساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن متولیان بخش مسکن را بر آن داشت تا برای ورود این خانه‌ها به چرخه بازار مسکن چاره‌اندیشی کنند. موضوع مالیات بر خانه‌های خالی از سال‌های قبل به‌عنوان مهم‌ترین راهکار برای ترغیب مالکان به اجاره یا فروش ملک خود ارزیابی شده بود به همین منظور در اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم در اواخر سال 92 مجلس دریافت مالیات از این خانه ها را تصویب کرد اما همان زمان وزارت راه و شهرسازی به‌عنوان متولی بخش مسکن نسبت به اجرای آن ایرادهایی گرفت و علت آن آماده نبودن زیرساخت‌ها برای قابلیت اجرایی آن نام برده شد. علی چگینی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن علت بروز گره مالیاتی در بازار خانه‌های خالی را ضعف اطلاعاتی و در دسترس نبودن داده‌های کافی و کامل مربوط به خانه‌های خالی عنوان کرد.
قانون مالیات بر خانه‌های خالی، پیش‌تر و قبل از سال ۱۳۸۰ نیز وجود داشت. اما از آنجا که از یک سو از کارآمدی لازم برخوردار نبود و از سوی دیگر خانه‌های خالی نیز با شفافیت قابل شناسایی نبودند، در اصلاحیه قانون در اسفندماه ۱۳۸۰ حذف شد. تا اینکه بار دیگر در اصلاحیه سال ۱۳۹۴ این ماده قانونی با شرایط جدید احیا شد. راه‌اندازی سامانه شناسایی خانه‌های خالی یکی از ابزارهای اجرای این قانون بود اما مسئولان وزارت راه و شهرسازی اظهار می‌کردند که راه‌اندازی این سامانه فعالیتی فرا وزارتخانه‌ای و خارج از حیطه فعالیت‌ها و اختیارات یک وزارتخانه است. به همین دلیل انتظار داشتند همه دستگاه‌ها، بویژه سازمان‌های ثبت اسناد و املاک کشور و همچنین ثبت احوال کشور در راه‌اندازی سامانه، وارد شوند.
همچنین مقرر شده بود که قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی سال 95 به اجرا برسد. معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی سال گذشته بود که از راه‌اندازی سامانه املاک خبر داد. مظاهریان اظهار کرده بود که اجرای مالیات بر خانه‌های خالی نیاز به یک سامانه‌ای دارد که ما در حال طراحی این سامانه هستیم که بزودی آماده می‌شود. اما این قانون هنوز به اجرا در نیامده است.
اکنون عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و مظاهریان معاون وی تصحیح نظام مالیات در بخش مسکن را یکی از برنامه‌های یک سال آینده وزارت راه و شهرسازی اعلام می‌کنند. به گفته آخوندی وزارت راه و شهرسازی در حال تعقیب دریافت مالیات از واحدهای خالی از سکنه است؛ اما اجرای این برنامه مستلزم فراهم شدن برخی زیرساخت‌ها است که این سیاست را به برنامه‌ای زمانبر تبدیل کرده است. آخوندی ادامه داد: به هر حال این موضوع از وزارت امور اقتصادی و دارایی در حال پیگیری است و اقدامات آن در حال انجام است تا به محض فراهم شدن امکانات و زیرساخت‌های مورد نیاز عملیاتی شود. حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی نیز در تازه‌ترین اظهارنظر خود درباره واحدهای مسکونی خالی از سکنه اعلام کرد:حدود دو و نیم میلیون خانه خالی در کشور وجود دارد که سهم شهر تهران حدود ۴۹۰ هزار واحد است و این پدیده حاکی از این واقعیت است که قیمت این واحدها بالاتر از توان خرید مردم است.
معاون مسکن وزارت راه و شهرسازی گفت: خانه‌های خالی از سکنه امسال مشمول مالیات می‌شود تا مردم تشویق شوند خانه‌ها را به بازار فروش و اجاره عرضه کنند.
هر چند کارشناسان بخش مسکن ایرادهایی نسبت به قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی گرفته‌اند اما در عین حال اجرای آن را بهتر از اجرا نشدن آن می‌دانند و احتمال می‌دهند با اجرای قانون حداقل بخشی از خانه‌های خالی، نیاز متقاضیان را پاسخ دهد.