«بلای بیتاریخی و جهان بیآینده»؛
دکتر رضا داوریاردکانی باور دارد متفکری که در رؤیای پدیدآمدن عهد و عصری دیگر باشد، چهبسا با عصر و عهد خود مخالفت کند. بسیاری از متفکران تنها دغدغهشان خلق مفاهیمی بوده است تا از عهد و عصر خود فراتر رفته و به انکار وضع موجود دست بزنند. همانگونه که دلوز میگوید کار فلسفه خلقِ مفاهیم است.
کد خبر: ۳۹۳۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
میزگرد رسانه با کیوان کثیریان ، شهرام مکری و حسام سلامت:
به اعتقاد مکری برای درک بهتر سانسور باید در جای سانسورچی نشست و از نگاه او و بر اساس ماموریت های او به مسئله نگاه کرد. اما بطور خلاصه می توانیم سانسور را به سه دوره تقسیم کنیم. مبنا بر این است که یک نظام حاکم داریم، یک نظام قدرت داریم و در سانسور به نظرم یکی از اتفاقات مهم این است که سازوکار رسیدن به این قدرت و رسیدن به این حاکمیت خیلی باید مورد توجه قرار بگیرد. وقتی میگوییم سانسور نمایندگی میکند یا گیت است یا پاکسازی میکند برای نظام قدرت [آنهم] در راستای نظام قدرت، اول باید ببینیم آن نظام قدرتی که از آن حرف میزنیم چقدر از مشروعیت، قدرت یا سازوکارش مورد توجه آن مجموعه یا مورد قبول مجموعهای است که پاکسازی را به خاطرش انجام میدهد. در واقع، سانسورچی رابطهاش با اطلاعات و با نظام اطلاعاتی است. برای همین من وضعیت سانسور را به سه دوره مختلف تقسیم میکنم که فکر میکنم ما در دوره میانی هستیم و البته توجه من بیشتر به دوره سوم است. در دوره اول یک داستان بزرگ داریم که اکثریت جوامع آن داستان بزرگ را قبول میکنند. داستان بزرگ به دوران قبل از پرسشگری و به دوران قبل از تکثیر تفکر مربوط میشود. به محض اینکه ما میفهمیم هر کدام از آدمها میتوانند نظر خودشان را داشته باشند و نظر خودشان را برخلاف داستان بزرگ ابراز کنند، اینجاست که سانسور شروع میکند به رفتار کردن و حذف کردن. با توصعه جوامع و ایجاد جامعه چند صدایی و بوجود آمدن اطلاعات فراگیر و اگاهی عمومی، این نظام دیگر کاربرد نداشته و جز هزینه، فایده ای برای حاکمیت هم ندارد.
کد خبر: ۳۹۳۳۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۳
فرهاد فخرآبادی در نظریهپرداز جمهور ناب :
تحلیل شخصیت مصباح یزدی با طیفی کاملا دو قطبی از موافقان و مخالفان همراه است. محور تمامی انتقادات نیز بر شیوه ارتباط سه گانه جمهوریت مبتنی بر قانون اساسی، اسلامیت مبتنی بر دین مبین و انقلابی گری مبتنی بر آرای امامین انقلاب ، قرار دارد. موافقان مصباح یزدی ، تندروی ها و مقدم دانستن بعد انقلابی بر بعد دینی و جمهوریت را ، ناشی از محقق بودگی این دو بعد و نیازمندی به پشتیبانی بعد انقلابی گری می دانند و مخالفان مصباح یزدی، او را محکوم به منفعت گرایی و خروج از عدالت و حتی بعضا متهم به نفاق می کنند. متاسفانه باید اعتراف نمود که ورای تمرکز بر تحلیل و نقد مصباح یزدی، منظومه فکری او با برداشت های درست و نادرست ، کج کارکردی هایی را در حوزه های سیاسی و امنیتی کشور سبب شده که مسلما اگر بحران زایی هم نکند، هزینه زا خواهد بود. توجیه گری های منجر به عدول از بعد جمهوریت و نادیده انگاشتن حقوق اساسی و حقوق شهروندی ، قطبی سازی جامعه با خودی و غیر خودی پنداری ، محفل گرایی در مقابل شایسته سالاری و غیره، بنظر بخشی از مصدایق هزینه زایی برداشت های صورت گرفته از این منظومه فکری است.
کد خبر: ۳۹۳۳۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۲
مقصود فراستخواه پاسخ داد:
شکوفایی اخلاقی انسانها در یک «جامعه عادلانه» رخ میدهد. ایجاد انسانهای اخلاقی و شکوفایی اخلاقی انسانها در خلأ رخ نمیدهد؛ باید بستر و زمینه اجتماعی باشد تا انسانها شرایط اولیه زندگی عادلانه را تجربه کنند در این صورت است که نیازهای متعالی اخلاقی انسانها ظهور مییابد و احساس نیاز برای اخلاقی زیستن بیشتر میشود. این موضوع حالت خطی ندارد بلکه دوّار است؛ یعنی جامعه عادلانه به شکوفایی اخلاقی کمک میکند و شکوفایی اخلاقی پشتوانهای برای جامعه عادلانه است. هرچه در جامعه کنشهای اخلاقی توسعه پیدا کند میتواند سیستم را بهبود بخشد و هرچه در سیستم جایپاهای اخلاقی مانند حق و حقوق، قوانین عادلانه بیشتر شود، میتواند شرایط و زمینههای شکوفایی اخلاقی را در جامعه به وجود بیاورد.
کد خبر: ۳۹۲۱۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۵
مصاحبه امیر تاکی با دکتر بیژن عبدالکریمی؛
انسان همواره به دنبال پاسخ به چراییهای زندگی خود است. خواه این چراییها اساسی و ساختاری باشند و خواه جزئی و کمرنگ. چرایی «بودن» شاید اساسی ترینِ این چراییهاست و با پاسخ به این پرسش، «چه شدن» که همان هدف و غایت است، معنا مییابد. هدف، انگیزه و غایت حرکت انسان وابسته به دانستن و پی بردن به پاسخهایی است که برایش قانع کننده باشد. علاوه بر ایجاد هدف زندگی، این پاسخ اساسی، ارزشهای هر انسانی را تشکیل خواهد داد. در پرتو این ارزشها، چگونگی زیست او معین میشود؛ بنابراین در پرتو این پاسخ به چرایی بودن، هم سمت و سوی حرکت انسان مشخص شده و هم چگونگی و کیفیت زیست این حرکت هویدا میشود.
کد خبر: ۳۹۱۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۱۹
محقق داماد:
علم از مقوله هستی و دین از مقوله بایستی است. هستی و بایستی دو مقوله متفاوت هستند. تکنولوژی در حال حاضر به چنان شتابی رسیده است که نمیشود جلوی این شتاب را گرفت اما دانش الهیات بهرغم سابقه چندین قرنه، هنوز اندر خم یک کوچه است و هنوز سوالهایی که پیش از میلاد مسیح در یونان باستان برای سقراط و افلاطون و ارسطو مطرح بوده، حل نشده است. مسائلی مانند جبر و اختیار، اراده بشر، رابطه مغز و ذهن و ...
کد خبر: ۳۸۹۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۰
خط امام از بهشتی تا آرمان:
در نشست «خط امام از بهشتی تا آرمان» ضمن بررسی جایگاه آزادی در اندیشه شهید بهشتی و امام موسی صدر تصریح شد: اگر ما در مورد آزادی در اندیشه سخن میگوییم قاعدتا باید بحث مسئولیت انسان را هم در نظر داشته باشیم، چون وقتی آزادی در اندیشه مهم میشود که قائل به این باشیم موجود مختاری هستیم و اگر موجود مختاری باشیم موجود مسئولی هم هستیم.
کد خبر: ۳۸۹۷۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۵
دوباتن، فرزند مدرنیته؛
تاکنون سه عنوان «هفت مهارت عاطفی برای خوب زیستن»، «فرهنگ به چه کار میآید» و «رام کردن سرمایهداری» از مجموعهی «مدرسهی زندگی» در انتشارات کرگدن منتشر شده است. بدین مناسبت، نشست هفتگی شهر کتاب در روز سهشنبه ۳۰ خرداد به تحلیل و بررسی فلسفهورزی به سبک دوباتن اختصاص داشت. این نشست با حضور حمیده بحرینی و رضا بهرامی و مشارکت از راه دور ایمان فانی (استرالیا) و کاوه بهبهانی (شیراز) برگزار شد.
کد خبر: ۳۸۹۷۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۴
اهمیت نهضت مصدق؛
آیت الله طالقانی در اسفند ۱۳۵۷ بر مزار دکتر محمد مصدق حاضر شد و به سخنرانی پرداخت و گفت: همبستگیتان را حفظ کنید از خودبینیها بیرون بیایید. امیدوارم به لطف خدا بتوانیم هرچه بیشتر این نهضت را شکوفا کنیم. ما مردنی هستیم، باور کنید، میمیریم، ولی تاریخ ما، سرنوشت ما، مسئولیت ما، نسبت به نسل آینده، باقی میماند. مبادا کاری بکنید که مورد لعن و نفرت آیندگان قرار بگیرید.
کد خبر: ۳۸۷۲۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۹
دیدگاه های ملکیان درباره سیاست؛
زیدآبادی معتقد است که ما در این نقطه از تاریخ و جغرافیا بهدنیا آمدهایم و فرهنگ و زبان «هویتی ملی» ما را شکل و برای هر انسانی باید خاستگاه و ریشههایش اهمیت داشته باشد. زیدآبادی نگران آینده و مرزهای ایران است، اما ملکیان میگوید حفظ کشور بهخودیِ خود هیچ اهمیتی ندارد، بلکه «حفظ کشوری اهمیت دارد که رژیم سیاسیاش براساس عدالت و اخلاق رفتار میکند.» او همچنین معتقد است که در حوزه روشنفکری وقتی از حقیقت حرف میزنیم یعنی روشنفکر، آنچه را که ناظر به موضوعات، مسائل و مشکلات اجتماعی بهنظرش حقیقت میآید، باید با همنوعانش در میان بگذارد. در ادامهی این گفتگو بحث بر سر حقیقت و مصلحت، اخلاق در سیاست و عدم امکان گفتگو با کسانی است که «قانون»، «اخلاق» و «عقلانیت» را زیر پا میگذارند. ملکیان میگوید، اگر این سه را بهعنوان زمینه مشترک بپذیرند، حاضر است با هر کسی گفتگو کند.
کد خبر: ۳۸۶۴۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۳
ایراندخت فیاض استاد دانشگاه:
در میزگرد میزگرد معلمان و عملیاتی سازی جهاد روایت، که با همکاری مرکز مطالعات راهبردی ژرفا و خبرگزاری فارس برگزار شد، با تأکید بر یک سؤال کلیدی با عنوان «نظام تعلیم و تربیت از چه چیزی دفاع میکند؟»، آغاز شد و بر سه عنصر آموزش، پژوهش و فرهنگ تأکید شد که دائما در حال انتقال از نسل قبلی به نسل بعدی هستند و همه اینها حول سؤال اصلی هستند که دانشگاه یا مدرسه از چه چیزی دفاع میکند؟ چه چیزی را مکانمند شده در نظر خودش دارد و تلاش میکند مکانیت آن را در نسبت با سایر ساختارها حفظ کند.عدم استفاده از معلمان و دانشآموزان در تدوین سند تحول آموزش و پرورش، لزوم باور کردن نوجوانان و اینکه کنکور ضد هویت است از جمله مواردی است که مطرح شد.
کد خبر: ۳۸۵۵۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۸
نشست «فلسفه و اخلاق اجتماعی»؛
نشست «فلسفه و اخلاق اجتماعی» به مناسبت روز جهانی فلسفه، ۳۰ آبان ۱۴۰۱ در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد. سیداحمد غفاری مجری این نشست بیان کرد: موضوعی که برای این نشست در نظر گرفته شد رابطه میان فلسفه و اخلاق اجتماعی است، موضوعی مربوط به جهان زنده و با چالشها و پرسشهایی زنده. حال سوال این است فلسفه چگونه میتواند به اخلاق اجتماعی خدمت کند؟
کد خبر: ۳۸۴۸۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۰۲
زندگی فضیلت مند در عصر سکولار؛
حکومت قانون تنها راه باقیمانده پیشروی جوامع درحالتوسعه است؛ جوامعی که اشکال متفاوتی از روشهای غیردموکراتیک را تجربه کرده و طعم شکست این راههای رفته را چشیدهاند. پس دور از انتظار نیست که جوامع درحالتوسعه در تکاپوی تحقق یک زندگی فضیلتمند برای خود و آیندگان باشند. چارلز تیلور این مطالبه منطقی را حق جوامع میداند که دولتها باید به آن گردن نهند. در کتاب «زندگی فضیلتمند در عصر سکولار» مخاطبان در سه مقاله از چارلز تیلور بهخوبی با این اندیشه آشنا میشوند. این مقالات را فرهنگ رجایی ترجمه و تألیف کرده و به دلیل آشنایی نزدیک فرهنگ رجایی با تیلور و آثارش، کتابی درخور به خوانندگان ارائه داده است. با او درباره این کتاب و وضعیت ایران گفتگویی انجام شده که میخوانید.
کد خبر: ۳۸۴۷۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۵
یادداشت نرگس سوری؛
وبر تأکید میکند که جامعهشناس نه میتواند شاه-فیلسوف افلاطونی باشد و نه یک پیامبر. در نتیجه گزارههای هنجاری و اخلاقی را تنها میتوان در مذاهب ایجابی جستجو کرد. زیرا از نظر وبر اگر جایی بتوان جزمیات و اصول قطعی را یافت جز در قلمرو الهیات نخواهد بود و علم هرگز نخواهد توانست جزمیاتی برای زندگی بشر بدو ارزانی دارد. از این جهت وبر خطاب به آکادمیسینهایی که نمیتوانند سرنوشت محتوم علم مدرن را بپذیرند و آلام و اضطرابهای برآمده از چنین تعارض ارزشی را برتابند میگوید: به آغوش پر مِهر کلیسا بازگردید و بدانید که در آستانه آن برای اینکه به جزمیات و یقینیات مطلوب خود دست یابید باید در وهله اول عقل خود را قربانی کنید.
کد خبر: ۳۸۳۰۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۲
سیاست اپوزیسیون رواقی؛
رواقیگری در سالهای اخیر بهطرز چشمگیری احیا شده و به فلسفۀ زندگی محبوبی تبدیل شده است. شاید حتی بتوان آن را واکنشِ غربیها به بودیسم (که وجوه اشتراک زیادی با آن دارد) به شمار آورد، اما همچنان موضوعِ انتقادات مختلفی است که بعضی موجهاند و بعضی چندان موجه نیستند. با وجود ماجراهای متعددی نظیر آنچه از بلوسیوس ذکر شد، منتقدان مدرن رواقیگری ادعا میکنند که این فلسفه گوشهگیرانه است و از مایۀ کافی برای مشارکت سیاسیِ معنادار برخوردار نیست.
کد خبر: ۳۸۱۱۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۴
داوری اردکانی؛
رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم و چهره ماندگار فلسفه میگوید: از اهل فلسفه نباید توقع داشت و خواست که مستقیماً برای مشکلات اقتصادی- اجتماعی چارهای بجویند. فیلسوف با اینکه توجه خاص به زبان و گفتار و کردار حکومت و اخلاق مردمان دارد در مقام مصلحتبینی نیست و نمیتواند بگوید که مردم و حکومت چگونه و از چه راه باید مسائل سیاست و اقتصاد و مدیریت را حل کنند و به رفع مشکلها در شئون مختلف بپردازند.
کد خبر: ۳۷۹۵۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۲
درسگفتارهایی دربارهی سهروردی؛
خوانشهای مختلفی که دربارهی سهروردی صورت میگیرد عمدتا آمیخته با شیفتگی است. این شیفتگی باعث تقدیس اندیشهی سهروردی میشود که با ذات فلسفه همخوان نیست. با این رویکرد دو اشکال ایجاد میشود: چنانچه اندیشهی سهروردی فلسفی است باید همواره مورد نقد و تردید قرار بگیرد. همچنین این تقدیس با روش خود سهروردی هماهنگ نیست.
کد خبر: ۳۷۸۳۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۷
دنیای ذهنی کودکان؛
فیلم «افلاطون جوان» (Young Plato) مستندی است دربارۀ یک مدرسۀ ابتدایی در شهر بلفاست که آموزش فلسفه به کودکان را جزئی از برنامۀ خود قرار داده است. در این مدرسه، فلسفه قرار است راهی باشد برای پرورش آدمهایی با دید وسیعتر که بتوانند خودشان را از جنبههای تاریک جامعه و فرهنگشان آزاد کنند.
کد خبر: ۳۷۵۸۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۸
کتاب بخوانیم؛
خیلی از ما سوالهایی در ذهنمان داریم که فکر میکنیم پاسخشان را با مطالعۀ فلسفه پیدا خواهیم کرد؛ سوالهایی دربارۀ معنا و هدف زندگی و دربارۀ نسبت خودمان با جهان. اما آیا میشود در طول چند روز تعطیلی و فراغت به قلمرو فلسفه وارد شد؟ چه کتابهایی میتوانند به ما در این مسیر کمک کنند؟
کد خبر: ۳۷۵۵۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۱
بیت الله محمودی؛
تنها با ورود جدی و همه جانبه به ساحت و فضای تفکر و گفت و گوی انتقادی است که میتوان انتظار داشت سویههای منفی و مخرب سواد آکادمیک در ارتباط با مهجور ساختن سواد بومی شناسایی و مورد بازبینی قرار گیرد»
کد خبر: ۳۷۲۹۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۶