شرکت هواپیمایی کاسپین (سهامی خاص) به عنوان اولین شرکت خصوصی در صنعت حمل و نقل هوایی کشور در سال 1372 تاسیس و فعالیت خود را در عرصه ارائه خدمات مسافری با چهار فروند هواپیما از نوع یاک 42 آغاز کرد. از سال 1379 نیز پنج فروند هواپیمای ملکی از نوع توپولوف 154 به ناوگان این شرکت اضافه شد. در حال حاضر کاسپین با برخورداری از ناوگان هواپیمایی بوئینگ MDو 737 در مسیرهای پروازی داخلی و بین المللی به ارائه خدمت میپردازد.
ایرلاینها، برای ارتباط موثرتر با مشتریان و سایر ذینفعان و ذی مدخلان، نیازمند وبسایتی تخصصی هستند. اهمیت این وبسایتها، تا اندازهای است که حتی بعضی از صاحب نظران؛ وبسایت شرکتهای هواپیمایی را به نوعی پیشانی آن شرکت دانسته و معتقدند که میتوان با تحلیل شرایط وبسایت یک ایرلاین، تا حد زیادی در خصوص کارآمدی آن اظهار نظر کرد. با بررسیهای قبلی صورت گرفته و تشریح استانداردهای لازم در وبسایت ایرلاینهای داخلی، گزارش حاضر قصد نقد و بررسی وبسایت شركت هواپیمایی کاسپین را با توجه به داده های مورد اشاره دارد.
1) برنامه و مسیرهای پروازی:
یک شرکت هواپیمایی با توجه به توانمندیهای خود (ناوگان در اختیار، پایگاه اصلی ایرلاین،انطباق با استانداردها و مقررات و ...) و شرایط فعالیتی حاکم بر حوزه تخصصی (فعالیت سایر رقبا، جذابیت و کشش بازار ، قوانین و مقررات موجود، محدودیت ها و چالش ها و ...) اقدام به تدوین برنامهها و مسیرهای پروازی میکند. به هر میزان، برنامه پروازی یک ایرلاین از نظم بیشتری برخوردار باشد، از جذابیت بالاتری نزد مشتریان بهرهمند میشود. بنابراین وجود این قسمت در درون وبسایتهای هواپیمایی یک نیاز واقعی به شمار میآید. اطلاعات مربوط به پرواز شامل برنامه پروازهای داخلی، برنامه پروازهای بینالمللی و مسیرهای پروازی ميشود. بررسی وبسايت هواپيمايي کاسپین نشان میدهد که این وبسایت، فاقد برنامه پروازی مشخص بوده و تنها در بخشی از این وبسایت ،به مسیرهای پروازی اشاره شده است.
2) فروش سيستمي بلیت :
امروزه بدلیل افزایش مشغلههای کاری افراد و کمبود زمان در اختیار، همچنین توسعه مهارتها و افزایش سطح دسترسی به اینترنت، گرایش به خرید اینترنتی (نظیر خرید و رزرو بلیت هواپیما) کالا و خدمات افزایش یافته است. برخی ایرلاینها به این موضوع اهمیت داده و با ایجاد سهولت در این بخش سعی دارند که مشتریان از طریق وبسایت ایرلاین مربوطه اقدام به خرید بلیت کنند. از سوی دیگر ایرلاینهایی هستند که بدلیل جذابیت فروش چارتری یا حساسیت پایین به خرید و فروش اینترنتی بلیت، تمایل چندانی به خدماترسانی غیرحضوری به مشتریان ندارند. در چنین شرایطی، خرید یا رزرو بلیت در وبسایت اینگونه ایرلاینها امکان پذیر نیست یا با مشکل مواجه است. با این حال، در صورت ارایه خدمات فروش اینترنتی بلیت در وبسایت ایرلاینها ضروری است تا بخشها و یا بستههای اطلاعاتی در خصوص شرایط فروش سیستمی و رزرواسیون، شرایط ابطال و استرداد بلیت، اعتبار سنجی و اصالت بلیت، نرخ پرواز(با توجه به شرایط مسافران...)، نماد اعتماد الکترونیک، اطلاعات بار و تخفیفات بلیت برای مشتریان (خرید از سایت) در وبسایت قرار گیرد. در وبسايت هواپيمايي کاسپین، امکان خرید بلیت به شکل الکترونیکی وجود دارد و قوانین مربوط به آن نیز تشریح شده است، اما در خصوص اطلاعات بار و تخفیفات،توضیحی ارایه نشده است.
3) مراکز فروش:
در فروش سیستمی بلیت، شرکتهای هواپیمایی میتوانند خدمات خود را از طریق، وبسایت اختصاصی خود و یا از طریق، نمایندگیها و دفاتر فروش، ارایه کنند. خدمات ارایه شده در نمایندگیها و دفاتر فروش از طریق سیستمهای یکپارچهای فروش بلیت پرواز، صورت میپذیرد. براین اساس لازم است در وبسایت شرکت هواپیمایی لیست و آدرس نمایندگیها و دفاتر فروش به شکل کاربردی ارایه شود. بررسیهای صورت گرفته نشان میدهد که وبسايت هواپيمايي کاسپین، جزو وبسایتهایی است که دفاتر و نمایندگی فروش خود را معرفی نکرده است.
4)درج قوانین ، مقررات و دستورالعمل ها:
درج قوانین، مقررات و دستورالعملها در وبسایت یک شرکت هواپیمایی، یکی از مولفههای قابل تاکید در کارآمدی وبسایت و کاربردی ساختن روند استفاده از آن، توسط مخاطبان است. قوانین و مقررات میتواند مربوط به شرایط خاص یک شرکت هواپیمایی باشد یا جزو موارد الزامی و فراگیر، در تمامی ایرلاینها محسوب شود. بررسیها نشان میدهد، برخی از مهمترین قوانین و مقرراتی که لازم است در وبسایت یک ايرلاين منعکس شود، شامل مقررات و ملاحظات مربوط به معلولان، جانبازان و بیماران(مسافران ویژه)، مقررات حمل بار و کالا، مقررات حمل حیوان خانگی، مقررات پزشکی، رویه و مقررات مسافر و حقوق آنان و مواردی همانند، ميشود. در وبسايت هواپیمایی کاسپین رویه و مقررات مسافر، مقررات حمل بار و کالا وجود دارد. در خصوص مجموعه مقررات پزشکی و حقوق مسافر نیز صرفا به ذکر عنوان بسنده شده و مطلبی در خصوص آن ارایه نشده است. همچنین، مقررات و ملاحظات مربوط به معلولان، جانبازان و بیماران(مسافران ویژه) و مقررات حمل حیوان خانگی در این وبسایت وجود ندارد.
5)خدمات جذاب برای مشتریان :
وجود برخی خدمات جذاب در وبسایت شرکتهای هواپیمایی موجب خوشایندی، رضایت و حفظ مشتری میشود. از جمله این خدمات میتوان به نقشه صندلیها (انتخاب جایگاه نشستن توسط مشتری)، باشگاه مشتریان، خدمات اشیاء گمشده، تخفیفات و ارایه خدمات فرودگاهی(حمل و نقل، تشریفات...) اشاره کرد. مشتریان گاهی تنها بخاطر وجود چنین خدماتی یک ایرلاین را برای سفر انتخاب کرده و حتی حاضر نیستند هیچگاه با ایرلاین دیگری سفر کنند. در وبسایت ایرلاین کاسپین بخشی باعنوان اشیاء گمشده، نقشه صندلیها، باشگاه مشتریان یافت نمیشود اما در این وبسایت قسمتی به خدمات فرودگاهی اختصاص داده شده است.
6)مشخصات ایرلاین:
برخی از مهمترین مولفههای تبیین کننده مشخصات ایرلاین شامل سخن مدیرعامل، سوالات متداول، منشور خدمات رسانی، تاریخچه ایرلاین(درباره ایرلاین)، ناوگان و تجهیزات، معرفی پیشینه مدیریتی ایرلاین (مدیرعاملان از ابتدا تاکنون)، جوایز و افتخارات و مواردی نظیر آنها میشود. از میان این مولفهها هیچ کدام در وبسایت هواپیمایی کاسپین انعکاس داده نشده و هیچ متنی در بخش تاریخچه ایرلاین نوشته نشده است. از طرفی بخش سوالات متداول مطرح در وب سایت این ایرلاین مربوط به آژانسهای مسافرتی میشود.
7)ارتباط با ایرلاین:
ارتباط با ایرلاین می تواند در طیفی از آدرسها، شماره تماسها، نظرسنجیها، دعوت به همکاری و غیره، تعریف شود. برای ارتباط مسافر با ایرلاینها، معمولا بخشهایی همانند تماس با ما(آدرسهای پستی، الکترونیک، شماره تلفنها و بخش ارسال درخواست و پیام)، نظرسنجی(در رابطه باعملكرد ايرلاين،عملکرد وب سایت و سایر موضوعات) و دعوت به همكاري (جذب نیروی انسانی و فرصت شغلی) درنظر گرفته میشود. بررسیها نشان میدهد وبسايت هواپيمايي کاسپین، تنها بخشی با عنوان تماس با ما دارد و قسمت نظرخواهی طراحی شده در سایت، در حد یک پوسته است به این معنا که تنها عنوان این مولفه آمده است و هیچ کاربردی ندارد.
8)انتقادات و پيشنهادات:
امکان ندارد که مسافران و مشتریان یک شرکت هواپیمایی هیچ انتقاد، پیشنهاد و اعتراضی در خصوص خدمات ارایه شده و حواشی خدمات رسانی و حتی بهبود آن نداشته باشند. پاسخگویی به انتقادات و رفع شکایات، از اصول مسلم رویههای جذب مشتری و کاهش هزینههای احتمالی تعامل نادرست با آنهاست. بنابراین فقدان بخش انتقادات و پیشنهادات و ثبت و پیگیری شکایات در وبسایتهای ایرلاین ها، یک ضعف بزرگ به شمار میآید. وبسایت هواپیمایی کاسپین اگرچه بخشی با عنوان انتقادات و پیشنهادات دارد اما در این وبسایت، جایگاهی برای ثبت شکایات و پیگیری آن دیده نمیشود.
9) امنيت پرواز و مطلوبیت خدمات رسانی :
بحث مخاطرات ایمنی و امنیت پرواز در حوزههایی نظیر ناوگان و تجهیزات، فرآیند خدماترسانی و مدیریت پرواز، فرودگاه و موارد مشابه قابل توجه و تاکید است. امنیت و برقراری آن از چند بعد آشکار و پنهان و همچنین مستند و قابل تحلیل، میتواند رصد شود. معمولا اکثریت مسافران دسترسی و اشرافیت چندانی درباره ابعاد پنهان و مستندات تضمین کننده امنیت پرواز ندارند. اما از قابلیتهای کافی جهت مشاهده ابعاد آشکار و قابل تحلیل امنیت، برخوردارند. برای القا حس امنیت پرواز و دادن اطمینان و اعتماد به مشتری، لازم است او را نسبت به وجود امنیت مطمئن کرده و به همین خاطر بخشی از وبسایت شرکتهای هواپیمایی به این موضوع اختصاص پیدا میکند، به طوریکه مسافران میتوانند در صورت مشاهده اختلالات و مشکلات، آن را در این بخش از وبسایت گزارش دهند.
به این ترتیب از اطلاعات در خصوص ناوگان هوایی ایرلاین گرفته تا مطالبی در خصوص گواهینامهها، استانداردها، مجوزها، برنامهریزی راهبردی(چشمانداز، بیانیه ماموریت، رسالت، ارزشها و...) و بخشنامهها، باید در وبسایت آورده شود. با نگاهی دقیق به وبسايت هواپيمايي کاسپین میبینیم که به جز بخش برنامهریزی راهبردی(چشمانداز، بیانیه ماموریت، رسالت، ارزشهاو...) به هیچکدام از مولفههای دیگر پرداخته نشده است و حتی بخش گزارش مخاطرات ایمنی به عنوان یک الزام قانونی، در سایت قرار نگرفته است.
10)اخبار، نشریات و اطلاع رسانی :
از جمله قابلیتها و بخشهای ضروری در یک وبسایت هواپیمایی وجود بخش مربوط به ارایه اخبار روزآمد، آرشیو نشریات تخصصی ایرلاین(توزیع شده در پروازها)، قرار دادن ابزارکهای گوشی همراه، آیکونهای شبکههای اجتماعی (تلگرام،اینستاگرام،گوگل پلاس،تویتر و ...) است. اخبار روزآمد معمولا باید در خصوص شرایط و خدمات پرواز، مسائل ایرلاین، مسائل بسیار مهم برون سازمانی موثر بر ارایه خدمات پرواز و مدیریت آن و مواردی از این جنس باشد. نشریات توزیع شده در پرواز نیز عموما کارکرد تبلیغاتی و سرگرمی دارند. با این حال ایرلاین کاسپین در وبسایت خود قسمتی را برای اخبار ایرلاین در نظر گرفته اما از بخش آرشیو خبرنامه و مجلات داخلی پرواز بیبهره است. در این وبسایت بخشی برای عضویت در شبكههای اجتماعي وجود ندارد، اما اپليكيشن گوشي برای این وبسایت در نظر گرفته شده است.
11)جاذبههای دیدنی سایت:
استفاده از تصاویر زیبا برای جذب مشتری بسيار موثر است. حتی در برخی موارد، وبسایت ایرلاینها از طریق اطلاع رسانی و معرفی جاذبههای گردشگری، به محبوبیت و شهرت خود می افزایند. اگرچه ایران پتانسیل تبدیل شدن به یک قطب گردشگری را دارد و بسیاری از وبسایتها و رسانهها میتوانند با عملکرد و طراحی خود در این راستا گامهای موثری بردارند اما به طور معمول میبینیم که بهرهگیری از تصاویر جاذبههای دیدنی و گرافیک جذاب، در بسیاری از ایرلاینها مورد بیتوجهی قرار میگیرد. به طوری که بعد از باز کردن صفحه نخست و رفع نیاز اصلی(مثلا خرید بلیت) دیگر علاقهای برای دنباله گیری مطالب ایجاد نمیشود و حتی در برخی موارد، مخاطب را خسته کرده و باعث میشود که فرد به سرعت از سایت خارج شود. وبسايت هواپيمايي کاسپین با وجود مرتب بودن، در حوزه طراحی و استفاده از عکسهای زیبا در حد ضعیفی قرار گرفته است.
12)وضعیت جانبی سایت:
وضعیت جانبی سایت شامل برند و لوگوی سایت، شعار هواپیمایی، سهولت درک ساختار سایت توسط مشتری(دسترسی سریع و آسان)، وضعيت آب و هوا، اوقات شرعی و پیوندها میشود. شعار هواپیمایی کاسپین «با کاسپین در اوج آسمان دیده شوید» است که با جستجوی زیاد در این وبسایت متوجه آن خواهید شد. این در حالیست که در سایر وبسایتها شعار در صفحه اول و در معرض دید قرار گرفته است. بخش پیوندهای سایت فعال است. این وبسایت قسمتی با عنوان اوقات شرعی ندارد؛ همچنین وضعیت آب و هوا جانمایی شده، اما فعال نیست.
13)تور مجازی:
تور مجازي نیز شامل دو بخش گالری تصاویر و ویدئو کلیپ میشود که وبسایت کاسپین از هیچکدام از این مولفهها برخوردار نیست. گالری تصاویر و ویدئو کلیپ برای مشتریان جذابیت دارد و موجب میشود که افراد اوقات بیشتری را در سایت سپری کنند. وجود عکسها و ویدئوهای جذاب نیز میتواند عملکرد مناسبتری را در خصوص ایرلاین به مسافر اطلاع رسانی و همچون یک ویترین نقشآفرینی کند.
14)زبانهای سایت :
در خصوص ایرلاینهایی که دارای پروازهای برون مرزی هستند، دو زبانه بودن وبسایت(حداقل زبان انگلیسی)، نوعی الزام اساسی محسوب میشود. رعایت این موضوع همچنین میتواند دستاوردهای غیرمستقیمی نیز برای وبسایت داشته باشد که از جمله آن افزایش بازدید از سایت است. کاسپین با وجود داشتن پروازهای خارجی، متاسفانه دارای وبسایت تک زبانه(زبان فارسی) است.
كلام آخر
ایرلاین کاسپین یک نام ایرانی را با خود یدک میکشد. کاسی ها یا کاسپیان، تیرهای سفید پوست بودند که همزمان با مادها و قبل از پارسها در شمال باختر دریای هیرکان زندگی کشاورزی داشتند. این قوم به عنوان ساکنان اولیه گیلان معرفی شدهاند و در کرانههای دریای خزر زندگی می کردند. زبان شناسان بر این باورند که نام شهر قزوین نیز برگرفته از همین ریشه است، زیرا شهر مذکور دروازه قلمرو کاسپیها بوده است. نامهای بازمانده از کاسپی ها در اسما آرامی در مصر به زبان ایرانی است. بنابراین کاسپیها باید ایرانی باشند و واژه کاسپین نه تنها ریشه انگلیسی ندارد بلکه احتمالا نامی کاملا پارسی است. به همین خاطر نقطه قوت این ایرلاین ابتدا نام آن است اما در خصوص وبسایت این ایرلاین شاید بتوان گفت که با وجود سهولت درک ساختار آن توسط مخاطب، نقطه قوتی دیگری در آن به چشم نمیخورد.
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، آمادگی لازم برای انعکاس هرگونه اصلاحیه احتمالی یا توضیحات تکمیلی از جانب ایرلاین معظم کاسپین را دارد.
خبر اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال
ا.ف75
با سپاس
ا.ح75
ا.ف75
فکر نمیکردم از این همه منظر بشه بهش نگاه کرد
ا.ف75