شعار سال: براساس آخرین آمار موجود، تعداد چاه‌های موجود در استان قم برابر با شش هزار و 541 حلقه با تخلیه 555 میلیون مترمکعب بوده که شامل دو هزار و 213 حلقه با نوع مصرف کشاورزی (حدود 34 درصد)، 226 حلقه با نوع مصرف شرب (معادل سه درصد) و چهار هزار و 102 حلقه با نوع مصرف صنعت و خدمات (معادل 63 درصد) هستند. در حدود 69 درصد از چاه‌های موجود استان را چاه‌های غیرمجاز تشکیل می‌دهند که حدود پنج درصد از کل تخلیه از منابع آب زیرزمینی را به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به کسری مخازن آب زیرزمینی استان به میزان 5/35 میلیون مترمکعب و افت متوسط سالانه آب‌های زیرزمینی برابر با 74 سانتی‌متر، تمامی محدوده‌های مطالعاتی استان قم به‌لحاظ توسعه بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی در وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارند. با درنظرگرفتن وضعیت منابع آب زیرزمینی استان قم، یکی از سیاست‌های وزارت نیرو برای محافظت و بهبود وضعیت منابع آبی استان، اجرای پروژه‌های مختلف طرح ملی احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی است. حجم آب قابل برنامه‌ریزی کشاورزی برای دشت قم-کهک با کسری مخزن متوسط سالانه 75/17 میلیون مترمکعب برابر با 8/101میلیون مترمکعب است و به‌منظور رسیدن به این حجم باید 7/42درصد از برداشت فعلی چاه‌های کشاورزی دشت مذکور کاهش یابد. در دشت پایلوت شریف‌آباد نیز کسری مخزن سالانه، حجم آب قابل برنامه‌ریزی کشاورزی و درصد کاهش از برداشت چاه‌های کشاورزی به‌ترتیب برابر با 13/11 و 2/63 میلیون مترمکعب و 2/32 درصد است. در راستای اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی، آب منطقه‌ای قم در سال جاری اقدام به برگزاری جلسات شورای حفاظت منابع آب به‌منظور هماهنگی دستگاه‌های اجرائی استان در اجرای بهتر طرح احیا و تعادل‌بخشی کرده است. همچنین تصویب کاهش 30درصدی مصرف آب فضای سبز و خدمات شهری از طریق جایگزینی با محصولات کم‌آب‌خواه با ارزش‌افزوده بالا در جلسات شورای حفاظت منابع آب، بازدید از تعداد 230حلقه چاه‌های مجاز کشاورزی به‌منظور کنترل منصوبات و وضعیت بهره‌برداری از سوی تعداد 10 گروه گشت و بازرسی فعال در استان، نصب تعداد 621 دستگاه کنتور هوشمند آب‌وبرق روی چاه‌های مجاز از ابتدای آغاز طرح تاکنون و پایش مستمر آنها، انسداد تعداد 38 حلقه چاه غیرمجاز در سال جاری تاکنون از دیگر اقدامات این وزارتخانه است. همچنین وزارت نیرو در سال‌های گذشته اقدامات ارزشمندی را برای تأمین آب سالم و مطمئن استان قم به‌عمل آورده است که اجرای طرح بزرگ انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم‌رود یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های انتقال آب در خاورمیانه ازجمله این اقدامات است. طرح انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم‌رود به‌لحاظ گستردگی طرح بالغ بر 270 کیلومتر است که از دو حوضه‌ سرشاخه‌های دز در استان لرستان و حوزه‌ آبریز قم‌رود در استان‌های اصفهان، مرکزی و قم تشکیل شده است. پروژه انتقال آب به قم با هدف انتقال 250 میلیون مترمکعب آب در سال برای تأمین آب شرب شهرهای خوانسار، گلپایگان، خمین، محلات، سلفچگان، ساوه و شهر مقدس قم از سرشاخه‌های رودخانه دز در محدوده شهرستان الیگودرز به حوضه رودخانه قم‌رود است. به‌طور‌کلی، این طرح شامل چهار بند انحرافی، تونل‌های انتقال آب به طول بیش از 55 کیلومتر، کانال انتقال آب سرپوشیده به طول هفت کیلومتر، سد مخزنی کوچری با حجم 207 مخزن میلیون مترمکعب که آب ذخیره‌شده را با خط لوله 108کیلومتری به تصفیه‌خانه دو دهک و سپس به‌وسیله خط لوله‌ای دیگر به طول 78 کیلومتر به شهر مقدس قم می‌رسد. این طرح را می‌توان بزرگ‌ترین کار عمرانی تاریخ قم دانست که به آرزوی دیرینه مردم این استان برای شیرین‌شدن آب، جامه عمل پوشانده است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق تاریخ انتشار 29مهر 97، کدمطلب: 197997، www.sharghdaily.ir