شعار سال: این چارچوب فکری ترامپ بارها در مدت دو سال گذشته مشکلآفرین شده و منتهی به استعفای بسیاری از دولتمردان و مشاوران او شده که آخرین آنها جیمز متیس، وزیر دفاع و برک مکگورگ، نماینده ویژه آمریکا در ائتلاف بینالمللی مبارزه با داعش، هستند که در چند روز گذشته از مقام خود استعفا دادهاند. این روش و چارچوب فکری ترامپ و واکنش دولتمردان آمریکا که تلاش میکنند ترامپ را متوجه اهمیت دلایل سیاسی بینالمللی یا امنیتی نظامی کنند و موفق نمیشوند، بهخوبی در کتاب «ترس و وحشت در سایه حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید» تشریح شده است.
بیشک میتوان استعفای دو نفر اخیر را نیز در این راستا تفسیر کرد. اگر همکاریهای ترامپ با عربستان را بتوان با دلایل تجاری و اقتصادی توجیه کرد؛ ولی قطعا انتقال پایتخت اسرائیل به بیتالمقدس و نابودکردن احتمال تشکیل دولت فلسطینی یا احداث دیوار 5.7 میلیارد دلاری بین آمریکا و مکزیک که طبق برآورد اغلب متخصصان اقتصادی آمریکا دارای توجیه اقتصادی نیست، بیانکننده دلایل دیگری هستند. دشمنی دیوانهوار دونالد ترامپ با ایران یقینا دلایلی غیر از تجاری و اقتصادی دارد. ترامپ میتوانست فروش بیش از 115 فروند بویینگ به ایران و سرمایهگذاری کارخانجات اتومبیلسازی آمریکا در ایران را مقدمهای برای بهرهبرداریهای تجاری-اقتصادی خود قرار دهد؛ ولی برخلاف انتظار، همه دستاوردهای تجاری- اقتصادی اوباما را متوقف کرد. از این نظر آنان که فقط تفسیرتجاری و اقتصادی از سیاستهای ترامپ و خصومت دیوانهوار او با ایران دارند، باید مطلقبودن این دیدگاه را منتفی بدانند. شاهد گفتار اینکه ترامپ نتوانست در اجلاس هفت کشور صنعتی با متحدان خود در مسائل اقتصادی کنار بیاید. دلیل دیگری که خود دونالد ترامپ بر آن تأکید میکند «اولشدن آمریکا در جهان» و «برآوردهکردن قولهای انتخاباتی» است. به عبارت دیگر در جایی که منافع آمریکا مطرح نباشد یا آمریکا نتواند فرمانده و اول باشد؛ یا آنجا را ترک میکند یا آنجا را به هم میریزد. پس میتوان تحلیل کرد که آمریکا احساس کرد در سوریه ازاینپس ابتکاری مهم در دست ندارد و کلاف بیشتر در دست روسیه، ایران و ترکیه است که قرار است قانون اساسی سوریه را با کمک سازمان ملل متحد تدوین و به استقرار قانون و دموکراسی کمک کنند و شرایط برای بازگشت آوارگان فراهم شود. ادامه حضور آمریکا در سوریه میتواند در انتخابات سال آینده سؤالبرانگیز باشد؛ اما دیدگاه بعدی که خصومتی شدید با ایران به شمار میرود، قدری جای تردید باقی میگذارد که آمریکا صحنه سوریه را برای ایران خالی بگذارد. به عبارت دیگر این خالیکردن صحنه سوریه باید با یک اقدام دیگر، سیاست خصومتآمیز آمریکا درباره ایران و تبلور «تابستان داغ» را توجیه کند.
اگر ناو هواپیمابر آمریکایی به خلیج فارس اعزام نشده بود، شاید میتوانستیم خروج نیروهای آمریکایی از سوریه و افغانستان را صرفا صرفهجویی در هزینهها و جلوگیری از سرزنش ترامپ در مبارزات انتخاباتی تفسیر کنیم؛ ولی حضور این ناو در خلیج فارس و بهانهگیریهای اسرائیل درباره حزبالله و ایران و نیت آشکار دولت ترامپ درمورد ایران و دلایل دیگر نشان میدهد دونالد ترامپ، اسرائیل و عربستان بههیچوجه نیت دوستانه و صادقانهای در منطقه درباره ایران ندارند. البته ایران میتواند دولت ترامپ را برای انگیزههای اقتصادی آزمایش کند و اجازه ندهد طرحهای این سه کشور آنقدر عملیاتی شود که امکان توقف آن وجود نداشته باشد. از سوی دیگر بهانهندادن به این مثلث شوم باید در سیاست عملی کشور شامل سیاست داخلی و سیاست خارجی کاملا اعمال شود. از سوی سوم، گرمکردن روابط با دوستان و آنها که با آمریکا همراه نیستند، نظیر اروپا باید به طور جدی در دستور کار سیاست خارجی ما قرار بگیرد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته روزنامه شرق، تاریخ انتشار 3 دی 97، کد مطلب: 3324