گفته می‌شود بیشترین بودجه در سال 96 و 97 به خوزستان تعلق گرفت نظر شما در این خصوص چیست؟

بختیارپور: خوزستان دولتی‌ترین استان کشور است و سهم قابل‌توجهی از درآمدهای ایران در حوزه‌های مختلف ازجمله برق هیدرولیک، آب‌های سطحی، شکر، نفت، پتروشیمی، گاز، بنادر، صنایع فلزی، گندم و... درخوزستان تأمین می‌شود و این‌ها نهادهایی هستند که کارکرد ملی دارند.

به‌طور مثال کشت نیشکری که در خوزستان انجام می‌شود در استان‌های دیگر وجود ندارد بنابراین دولت هم تمایل دارد و هم وظیفه‌اش این است که نگذارد این روند تولید نیشکر، گندم، آب، نفت، گاز و... از بین برود.

فعالیت دولت در خوزستان با رویکرد ملی است؛ در بررسی بودجه استان‌ها این شبهه به وجود می‌آید که ممکن است 100 برابر استان سمنان بودجه وارد خوزستان شود؛ اشتباه نکنیم واقعیت این است که این بودجه الزاماً ارتباطی به مردم خوزستان ندارد و این مسئله برمی‌گردد به اقتصاد ملی و نهادهای ملی به این معنا که این بودجه وارد استان می‌شود تا تولید درآمد کرد و تمام مردم ایران از نتایج آن استفاده کنند.

 اگر خوش‌بین باشیم و بگوییم خوزستانی‌ها نیز به همان میزان از بودجه استفاده می‌کند به نظر شما ورود این حجم از بودجه به خوزستان با توجه به مسیری که برای بودجه مشخص کردید می‌توان گفت به نفع استان است؟

بختیارپور: قطعاً ورود این حجم از این نقدینگی به استان خوزستان مضرات خاص خود را دارد که عمده آن مضرات محلی است، اول اینکه سطح نقدینگی بالا می‌رود و به‌اصطلاح حجم عظیمی از پول در داخل استان و پروژه‌های ملی اجرا می‌شود بنابراین طبیعی است که جذب نیروی کار بیش از سایر استان‌ها خواهد بود اما حوزه جذب این نیروها ملی است.

به‌طور مثال جاذبه پتروشیمی در سطح کشور عمل می‌کند و شما نیروی انسانی از بیرجند گرفته تا درگز قوچان هم در آن مشاهده می‌کنید، چرا؟ چون وسعت آن بسیار بزرگ است.

اما احداث کارخانه کود کمپوست در استان سمنان حوزه عملکردی آن حداکثر در استان سمنان است و کسی از مشهد نمی‌آید در آن کار کند؛ چرا؟ چون هرکدام از آن‌ها حوزه عملکردی دارند.

 نیروی کاری که از مناطق مختلف کشور در صنایع بزرگ به کار گرفته می‌شود چگونه تأثیر خود را بر بودجه و درآمد استان می‌گذارد؟

بختیارپور: نیروی کاری که از سراسر کشور وارد استان می‌شود قطعاً عمده این نیرو متخصص است چراکه این‌ها «های تک» هستند که می‌توانند درآمدهای بالایی برای دولت ایجاد کنند.

از طرفی با توجه به هزینه‌های هنگفتی که برای امرارمعاش و تأمین خواسته‌های این نیرو (غذا، بهداشت، خانه، و...) در پروژه‌های بزرگ مانند: سد فلان و نیروگاه فلان تدارک می‌بینند؛ بخشی از پول پروژه‌ها برای پرسنل هزینه می‌شود و همین عامل سبب بالا رفتن میزان تقاضا در بخش مسکن، مواد غذایی، پوشاک و... شده و سبب گرانی استان ما می‌شود این در حالی است که مردم خوزستان بهره‌ای از این پروژه‌ها نبرده‌اند.

این گرانی چگونه خود را در زندگی مردم نشان می‌دهد؟

بختیارپور: شما یک معلم اهوازی را در نظر بگیرید که زمانی می‌توانست در منطقه کوی رمضان خانه‌ای اجاره کند، اما وقتی پروژه‌های بزرگ در استان تعریف شود و هزاران میلیارد پول با پروژه وارد استان می‌شود، نیروی کاری که در پروژه کار می‌کند می‌آید و در کوی رمضان به هر قیمتی خانه اجاره می‌کند در این شرایط هزینه‌ها بالا رفته و معلم اهوازی مجبور به اجاره خانه در منطقه منبع آب و مناطق حاشیه دیگر می‌شود.

 اختصاص بودجه بالا به استان، فرصت است یا تهدید؟

بختیارپور: به‌هیچ‌وجه برای ما فرصت نیست چراکه به دلیل بالا بردن تقاضا سبب بالا رفتن گرانی و تورم محلی در استان می‌شود؛ این بودجه‌ها صرفاً برای تولید درآمدهای ملی اختصاص داده می‌شود که بعد به تهران منتقل‌شده و تهران قصد دارد با خوش‌بینی با این بودجه به همه استان‌ها رسیدگی کند.

بنابراین شهروند خوزستانی در گام اول فشار نقدینگی را حس می‌کند و در گام دوم تبعات زیست‌محیطی مانند سرطان و... را تجربه می‌کند.

در زمان مقتدایی (استاندار سابق) پیشنهاد دادم در حوزه آب، خاک و هوا یک بررسی انجام شود و میزان آلاینده‌ها و آلودگی‌هایی که در استان ایجاد می‌شود سنجیده شود و مشخص شود آلودگی‌های موجود چه نسبتی با بیماری‌های شایع در استان دارند؟ منشاء آن‌ها کجاست؟ چه میزان از مردم گرفتار این قضیه هستند؟ و چه میزان پول خرج درمان این بیماری‌ها شده است؟ این می‌شود اقتصاد آلایندگی و مشخص می‌شود ما از این قضیه چقدر ضرر می‌کنیم.

 راه‌حل تبدیل بودجه به فرصت در استان خوزستان چیست؟

بختیارپور: در ابتدا باید گفت در استان ما نگرشی که به مسئله توسعه وجود دارد یک نگرش مهندسی است؛ مثلاً می‌گویند: اینجا نفت است، این‌قدر پول و صنایع نیاز دارد هیچ برنامه برای آلایندگی و.. ندارند؛ هزینه بیماری‌های مردم، مسئله تورم و شکاف‌های اجتماعی ایجادشده را حساب نمی‌کنند؛ بنابراین این مسئله پیش از هر چیزی مشکل تئوری دارد.

 اگر فرض کنیم که دولت در تخصیص بودجه نگاه ملی دارد سهم استان خوزستان در برخورد ملی دولت با منابع کجاست؟

بختیارپور: قطعاً نفت، کارون، خلیج‌فارس متعلق به همه مردم ایران است همان‌طور که جنگل‌های مازندران متعلق به همه مردم کشور است اما مسئله این است که یک‌بار نگاه ملی داریم یک‌بار نگاه دولتی؛ فرق بین نگاه ملی و دولتی در چیست؟ در نگاه ملی با یک هویت مواجه هستیم که رابطه متوازنی بین تکالیف و حقوق را معین کرده و شاکله‌ای از شما را حاصل می‌کند.

اما در نگاه دولتی با ساختار و سازمان مواجه هستیم؛ در ساختار مکانیزم وجود دارد و در اینجا نگاه دولتی نگاه کاملاً بهره‌کشی است؛ آنجایی هم که توجه‌اش بیشتر می‌شود به این دلیل است که این موجود دیرتر بمیرد مانند گاوی که مراقب آن هستیم که بیشتر بماند تا بیشتر شیر بدهد.

بنابراین اگر می‌بینید دولت اقدامی برای ریزگردها و.. انجام می‌دهد فکر نکید این نگاه تغییر کرده خیر! بلکه این نگاه، همان نگاه مهندسی‌شده است.

نگاه ملی وقتی بود که خرمشهر تهدید شد و کل خانواده‌های ایران، اقوام و گروه‌ها پای‌کار آمدند چراکه معتقد بودند اگر خرمشهر از بین رفت سایر مناطق نیز در این جنگ نابود خواهد شد.

 نگاه ملی در توسعه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بختیارپور: در برنامه‌ریزی و توسعه باید نگاه ملی حاکم باشد، یعنی شما هر چه به ثروت نزدیک‌تر باشید باید بیشتر از آن بهره‌مند شوید، چرا؟ چون از مضرات آن دارید آسیب می‌بینید! و هر چه از کانون ثروت دورباشید باید کمتر از برخوردار شوید، چرا؟ چون مضرات را کمتر احساس می‌کنید.

اگر دیاگرامی در مورد خوزستان کشیده شود، ثروت یک اِلمان خیلی بلندی را نشان می‌دهد اما به‌اصطلاح تقسیم ثروت عکس آن اِلمان است یعنی هر چه از دایره ثروت دورتر می‌شویم توزیع ثروت بیشتر خواهد بود و هر چه نزدیک هستیم توزیع صورت نمی‌گیرد چرا؟ به خاطر همین نگاه مهندسی به بودجه است.

مردم فقیر از لالی گرفته تا قلعه چنعان چه بهره‌ای از این بودجه دارند؟ بنابراین طرح بالا بودن بودجه در استان یک شعبده‌بازی برای فریب مردم است و آن‌هایی که این را می‌دانند اما اصرار به طرح بالا بودن بودجه می‌کنند به نظرم کار آن‌ها درست نیست و آدم‌های سالمی نیستند.

سخن پایانی؟

بختیارپور: اگر میزان بودجه استان بالا است باید ببینیم چه میزان از بودجه برای مسائلی مانند: فقر، اعتیاد، نداشتن مهارت، نرخ بی‌سوادی مطلق در استان و... تدارک دیده‌شده است و این میزان نسبت به استان‌های دیگر چقدر است

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار27 دی 97، کدخبر: 13971025000618 ، khuzestan.farsnews.com