شعار سال: دکتر رضا منصوری، استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف در یادداشتی با عنوان حباب آموزش عالی آورده است: «حدود یک ماه و نیم پیش این خبر از NSF (بنیاد ملی علم آمریکا) توجهم را جلب کرد. تعداد درجه‌های دکتری اعطا شده در ایالات متحده آمریکا در سال ۱۳۹۶/ ۲۰۱۷ نسبت به سال قبلش کمی کاهش پیدا کرده و به ۵۴ هزار و ۶۶۴ نفر رسیده است. به تقریب مورد بحث من این عدد را ۶۰ هزار بگیرید. در سال‌های جاری در ایران سالانه ۳۰ هزار درجهٔ دکتری اعطا می‌شود.

جمعیت آمریکا به تقریب چهار برابر ایران است. به این ترتیب، مراکز دانشگاهی ما در ایران به نسبت جمعیت، سالانه دو برابر امریکا درجهٔ دکتری اعطا می‌کنند.

می‌دانیم که مراکز آموزش عالی و پژوهشی ما کمتر از ۱۰ در صد این تعداد دانش‌آموختهٔ دکتری را استخدام می‌کنند و ۹۰ درصد جویای کار می‌مانند. این حباب ترکیده است.

همین هفته هم تعداد شاغلان دانشگر و مهندس در ایالات متحده با درجهٔ دکتری در سال ۱۳۹۶/ ۲۰۱۷ اعلام شد: ۹۶۷.۵۰۰.

مشابه این رقم برای ایران مشخص نیست اما اگر تعداد حدود ۵۰ هزار نفر هیات علمی دانشگاه‌ها را با درجه دکتری در ایران دو برابر کنیم، یعنی ۱۰۰ هزار حد بالای این رقم خواهد بود و چهار برابر آن که نسبت جمعیت را هم منظور کند می‌شود ۴۰۰ هزار که کمتر از نصف عدد متناظر در ایالات متحده است.

همچنین مقایسه کنید با تعداد پسادکتری‌هایی که در سال ۱۳۹۶/ ۲۰۱۷ پژوهانه‌گیر سازمان‌های فدرال ایالات متحده بوده‌اند: دو هزار و ۹۷۵.

نظر: یاد این گفتهٔ دبیر پیشین شورای انقلاب فرهنگی افتادم که «سرعت رشد علم ما در ایران به قدری است که نگران کشورهای صنعتی هستیم.»

سوال: این چه سیاستی بوده که منجر به این حباب شده است؟ چه سیاستی در شورای انقلاب فرهنگی اتخاذ شده که منجر به این حباب و منجر به این گزاره از دبیرش شده است؟ چرا کمیسیون آموزش مجلس اعتراضی به سیاست‌های جاری و اعتراضی به نتیجهٔ این سیاست‌ها نداشته است؟

چرا ما دانشگاهیان در عمل از این سیاستِ گرفتن دانشجوی تحصیلات تکمیلی حمایت کرده‌ایم؟ چرا وزارت عتف موفق نمی‌شود این حباب ترکیده را مدیریت کند؟ اصلا چرا دانشجوی تحصیلات تکمیلی می‌گیریم؟ این مقاطع تحصیلی چه ارتباطی با توسعهٔ کشور دارد؟»

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت دیده بان علم ایران، تاریخ 9 اسفند 97، کد مطلب: 43543: www.isw.ir