شعار سال: البته اين را عدهاي ميگويند و عدهاي
ديگر از انتزاعيبودن سند و آرمانگرايي آن ميگويند. هر چه هست اين روزها تغيير
جاي صندلي کلاس را نيز به اين سند پيوند ميزنند. برنامه درسي ملي يکي از زيرنظامهاي
اين سند است. يکي از معدود بخشهاي سند تحول بنيادين که زودتر از ساير بخشهاي آن وارد
فاز اجرائي شد و تغيير کتب درسي را در پي داشت. تغييراتي که خود نيز حرف و حديثهاي
فراواني به همراه داشت اما هر چه بود برخي دروس و کتابها تغييرات قابل توجهي را
به خود ديد. مبناي تأليف کتب جديد دوري از حافظهمحوري، توجه به پژوهشگري و فراهمکردن
محيطي بانشاط در مدرسه بود.
قرار بود بچهها اين بار خود دست به پژوهش بزنند و در عمل روش پژوهش را
فرا گيرند، مهارتهاي فني و اجتماعي را در کارگاه و کلاس مدرسه تمرين كنند و زير
نظر دبيري که خود متخصص در فناوري اطلاعات است، شيوه صحيح استفاده از اين فناوري
را بياموزند، روزهايي در مدرسه را فارغ از کتاب و درس و مشق باشند و حاصل فعاليتها
و دستساختههايشان را به دوستان و خانوادهها عرضه كنند... . زيرساختهاي سختافزاري
فراهم نشد، کارگاهي تجهيز نشد، معلمان مجهز به تخصص کافي نشدند اما آنچه بيشتر
رسيدن به مقصد را دستنيافتني کرد تداوم نگاه سنتي و مطرود به آموزش و حتي کتابهاي
جديد بود. همان نگاهي که سعي دارد هر چيز را به مسابقه بکشاند و با ديدن هر طرح و
فعاليت جديدي بيدرنگ زمين بازي آن را طراحي ميکند تا برنده و بازنده را معرفي
كند. قرار بود دبستانيها با معلم خود
به کتابخانه بروند، موزه را ببينند، خاک باغچه را زيرورو کنند، کتابها را از قفسهها
بيرون بياورند و ياد بگيرند چگونه پاسخ پرسشهايي که در ذهن دارند را بيابند...
اتفاق زيبايي بود. پس اين اتفاق زيبا را به مسابقه گذاشتند و نام دانشمند
بلندآوازه ايراني، جابر بنحيان را بر آن نهادند تا بچهها در پژوهشگري با يکديگر
رقابت کنند. به متوسطه اول که رسيدند، مؤلفان کتابهايي را به فعاليتهاي عملي
اختصاص دادند تا محيطي براي بروز و ظهور استعدادها و تواناييها فراهم كنند. پيشنهاد روز شاد و عرضه دستسازههاي بچهها در
کتابشان آمده بود و بدون اغراق با تمام کاستيهاي موجود باز هم روزي شاد را
برايشان رقم ميزد اما دوباره عدهاي براي اين روز زيبا هم قوانين مسابقه را
نوشتند تا اصل عمل را به حاشيه ببرند. تا معلم و دانشآموز را درگير عکس، فيلم و
سناريونويسي كنند. بچههاي دبستان را در مقابل داوران به صف کردند تا از پژوهشهايي
که خود نکردهاند و حاصل کار ديگران است به نام خود بگويند، جشنوارههاي پرزرقوبرقي
در دبستان و دبيرستان به راه انداختند و دانشآموز را مانند طوطي سخنگو آموزش
دادند تا بگويد از انگيزههايي که خود از آن غافل بوده و راههاي رفتهاي که
ديگران برايش رفتهاند و موفقيتها و دستاوردهايي که ظاهرا حاصل زحمات اوست.
اندکي درنگ لازم است؛ به کجا ميخواهيم برويم، هدف ما از آموزش و مدرسه چيست؟ چرا
مدرسه را با پيست مسابقه اشتباه گرفتهايم. براي
درصد اندکي که پيروز رقابت نابرابر شدهاند، چه برنامهاي داريم و براي اکثريتي
که ناکام اين بازياند چه فکري کردهايم. کمي درنگ لازم است؛ در معناي واژه تحول
تأمل کنيم.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 12 اسفند 97، شماره: 3380