عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی این طور نوشت: در تبدیل رمز دوم ایستای بانکی به رمز دوم پویا به حوزه فناوری تاکید کردم که دقت بیشتری بکنند و اجرای طرح برای تأمین امنیت حساب ها، نبایستی به کسب و کارهای نوپا لطمه بزند و در اجرای آن هیچ هزینهای نباید به مشتریان بانکها تحمیل شود.
این اظهار نظر خود اولین قدم را در زمینه مقابله با کلاهبرداریهای بانکی و پرداختهای اینترنتی بود، اما با توجه به اینکه در این برهه از زمان هنوز جامعه و سیستم بانکی برای اجرای این طرح آمادگی لازم را نداشت، بانک مرکزی آن را شروعی برای آمادگی بانکها تلقی کرد.
این روند تا حدودی با پویایی و فعالیت مستمر بانکها بویژه دولتیها ادامه پیدا کرد تا اینکه در روزهای گذشته، مجدد رئیس کل بانک مرکزی از آمادگی زیرساختهای راه اندازی این نظام با همکاری ۳۰ بانک در کشور خبر داد و اوایل دی امسال را آغاز عملیات الزام استفاده از رمز دوم یکبار مصرف (پویا) در کشور اعلام کرد.
متاسفانه آن طور که پلیس فتا اعلام کرده است ۷۵ درصد جرائم سایبری از طریق عملیات فیشینگ یعنی کلاهبری در برداشت حسابهای بانکی صورت میگیرد. همین میزان شوک آور منجر شده است که اکثر بانکهای دنیا برای کاهش قربانیان این کلاهبرداری به ارائه رمزهای خرید یکبارمصرف در فضای مجازی دست بزنند.

آمارهای نشان میدهد بیشتری حجم حسابها و ذخایر مالی کشور در دست نظام خصوصی بانکداری است که در رسته بانکداری تخصصی قرار دارند، است. در نتیجه اهمیت زیرساخت سازی این بانکها برای عموم جامعه بسیار حائز اهمیت است. بانکهایی نظیر پاسارگاد، پارسیان، تجارت، انصار و مسکن از جمله بانکهایی هستند که این روزها مورد هجمههای بسیار زیادی درخصوص کم کاری در ارائه رمز یکبار مصرف قرار میگیرند و ماجراهای جنجالی چند روز گذشته در خصوص این بانک ها، تا حد زیادی نگاه مردم را به سیستم بانکی کشور تیره و تار کرده است.
البته در بسیاری از رسانه خبر اجبار نکردن رمز از جانب این بانکها منتشر شده است که با توجه به گفته رئیس کل بانک مرکزی، استفاده از رمز دوم پویا از اول دی الزامی میشود، اما اینطور باید گفت که این بانکها برای فرهنگ سازی و ترویج استفاده از رمزهای پویا و اطلاع رسانی صحیح تا حدودی کاستی و کم کاری را در پیش گرفته اند.
نگرانیهای جامعه در خصوص رمز دوم یکبار مصرف/ رضایت عموم اولویت هر طرحی استمرتضی اکبری، مدیر عامل بانک قرض الحسنه مهر ایران در گفتگو با بورس، بانک و بیمه، در این زمینه به سختی فعالیت بانکهایی که مسئولیت اجتماعی بیشتری برعهده داشته و اکثر مشتریان آنها اقشار کم درآمد جامعه اشاره کرده و میگوید: استفاده از رمز دوم یکبار مصرف یا پویا، موضوعی است که به علت افزایش چشمگیر تقلبها در سیستم بانکی و کلاهبرداری از طریق رمزهای دوم ثابت قدم در مسیر الزام گذاشته است.
این مقام مسئول میگوید: موضوع حائز اهمیت اینجاست که تاکنون ۳۰ بانک کشور در اتصال شبکهای یا همان موبایل بانک متصل شده اند، اما خلا موجود در این مسیر، حضور افراد و اقشاری از جامعه در نظام بانکی است که تلفن همراه هوشمند ندارند و قابلیت نصب این نرم افزار بر سیستم عامل گوشی آنها محقق نخواهد شد.
اکبری بیان کرد: نظام قرض الحسنه نیز به علت اینکه بیشترین فعالیت خود را در حریم اقشار کم درآمد جامعه انجام میدهد، بیشتر با این موضوع سر و کار دارد. در نتیجه علاوه بر اینکه بانک مرکزی در جهت کاهش جرائم سایبری تمام توان خود را به کار گرفته است، باید در شبکه یکپارچه "حریم" فکری به حال افرادی که گوشی هوشمند ندارند نیز کند.
مدیرعامل بانک مهر اقتصاد تاکید کرد: اجرای طرح الزام استفاده از رمز دوم پویا، کار بسیار پیچیده و موشکافانهای است که علاوه براینکه باید از میزان تخلفات سایبری بکاهد، باید رضایت مشتریانی که به استفاده از رمز دوم ثابت عادت کرده اند را به دنبال داشته باشد.
این مقام مسئول در پایان گفت: تعداد ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در سیستم بانک قرض الحسنه مهر ایران، حساب دارای کارت دارند که ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر آن فعال هستند.
روش دریافت رمز دوم پویا از طریق گوشیهای غیرهوشمند در این باره مرتضی ترک تبریزی مدیر امور فناوری اطلاعات بانک ملت در گفتگو با بورس، بانک و بیمه، درباره زیرساختهای لازم برای راه اندازی رمز دوم پویا در سیستم بانکی کشور، میگوید: راه اندازی سیستم ارائه رمز دوم پویا نیازمند پلتفرم و یا زیرساختهایی است که بیش از راه اندازی این روند، حائز اهمیت هستند.
او ادامه داد: این روند مشمول ۲ بخش از جمله برنامه نویسی لازم جهت راه اندازی اپلیکیشن موبایلی جهت ارائه هرلحظه رمز دوم به مشتری و برنامه نویسی در حوزه USSD یا ارسال پیامک فوری برای مخاطبانی که تلفن همراه هوشمند در دست ندارند. تا حدودی سختی روند در روش دوم مشهود است چرا که باید نرم افزار به گونهای طراحی شود که ما مطمئن از ارسال پیامک حاوی رمز دوم به مخاطب باشیم.
ترک تبریزی تاکید کرد: رمز دوم باید کمتر از بازه زمانی ۱۵ ثانیه به مخاطب ارسال شود که این امر نیز مستلزم هماهنگی اپراتور سیم کارتهای تلفن همراه محقق میشود.
این مقام مسئول ابراز کرد: موضوعی که این روزها بسیاری از مشتریان بانکی را نگران کرده، نصب چندین نرم افزار بانکی بر گوشیهای تلفن همراهشان است که با توجه به اشارههای اخیر معاونت فناوری بانک مرکزی مبنی بر یکپارچه سازی ارائه خدمات رمز دوم پویا از طریق سامانه "حریم" این نگرانی هم مرتفع خواهد شد.
او گفت: این روزها مبحث فیشینگ نیز بشدت افزایش پیدا کرده است که علاوه بر جوسازی برخی از افراد این موضوع به آگاهی مخاطبان در هنگام استفاده از درگاهها نیز باز میگردد.
مدیر امور فناوری اطلاعات بانک ملت بیان کرد: بانک ملت تمام مسیرهای طراحی نرم افزارهای بانکی و USSD را طی کرده و این روزها با ایجاد پویشهای مختلف استانی در فرهنگ سازی و آموزش این روند نیز تلاش میکند.
بانکهای ادغامی رمز دوم پویا را تحت عنوان سپه ارائه میکنندعلی متخصص مدیر امور فناوری اطلاعات بانک سپه در گفتگو با بورس، بانک و بیمه، نیز در تشریح راه اندازی سامانه ارسال رمز دوم پویا به صورت پیامک به مشتریان بانکی، اظهار کرد: بانک سپه علاوه بر اینکه مانند سایر بانکها اقدام به راه اندازی نرم افزار ارائه دهنده رمز دوم پویا کرده است، سامانهای را تحت عنوان ارسال رمز دوم در قالب پیامک در درگاه USSD را انجام داده است.
این مقام مسئول بیان کرد: نرم افزارهای طراحی شده توسط بانکها تحت عنوان، موبایل بانک قابل نصب بر تلفن همراههای هوشمند اندروید و IOS است و تاکنون مشکلی از این قبیل رخ نداده است.
بانک مرکزی به منظور هماهنگ شدن تمام سیستمهای بانکی برای ارائه رمز دوم، سامانه "حریم" را راه اندازی کرده و به محض درخواست مشتری برای دریافت رمز دوم یک بار مصرف درخواست را به بانک مربوط ارسال و پاسخ را کمتر از ۳۰ ثانیه به مخاطب ارسال میکند. این نهاد ۲ بانک ملی و سپه را به عنوان مدیران همیار حریم انتخاب کرده است.
او در پاسخ به این سوال که خدمات دهی بانکهای ادغامی به ویژه در امر رمز یکبار مصرف در حیطه کدام بانک خواهد بود؟ گفت: این بانکها تحت عنوان بانک سپه برنامه ریزی و سرویس دهی خواهند شد.
در نهایت گفتنی است که طبق تبلیغاتهای گسترده برای استفاده از رمز دوم یکبار مصرف، باید دید تا ابتدای دی امسال که قانون اجبار استفاده از رمز دوم پویا، مهیا میشود، چه تعداد از جمعیت بانکی کشور به این سیستم ملحق خواهند شد.