شعار سال: با وجود مواجه کشور با بحران کاهش جمعیت، طرح جدید حمایتی دولت در تضاد کامل با سیاست‌های افزایش جمعیت و خانواده محوری است.

این روز‌ها تیتر‌هایی از عمیق‌تر شدن بحران کاهش جمعیت حکایت دارد، بیش از هر زمان دیگری در فضای رسانه‌ای کشور دیده می‌شود. مطالبی که از هشدار‌های مکرر کارشناسان جمعیتی درباره خطر کاهش فرزندآوری خبر می‌دهد و صحبت‌های اخیر رهبر معظم انقلاب درباره این موضوع و خطاب ایشان به مسئولین درباره توجه به سیاست‌های افزایش جمعیت نیز به آمار و ارقام جمعیتی کشور قوت بخشید.

از سال ۹۳ و همزمان با ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت از سوی مقام معظم رهبری، قصه پر غصه کاهش جمعیت جوان کشور بیش از پیش شنیده شد. کارشناسان حوزه جمعیت نیز به صورت مکرر از کاهش نرخ فرزند آوری کشور و نزدیک شدن جامعه به بحران سالمندی خبر می‌دادند هرچند که با وجود گذشت بیش از ۵ سال از زمان ابلاغ این سیاست ها، مسئولین دولتی هیچ توجهی به این موضوع نداشته و برای اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت نیز قدمی برنداشته اند. این در حالی است که به عقیده کارشناسان تا ۳۰ سال آینده ایران جزو پنج کشور سالمند جهان خواهد بود و باید منتظر عواقب کمبود نیروی جوان در کشور بود.

طی روز‌های اخیر نیز انتشار یکی از مهم‌ترین و جنجالی‌ترین اخبار کشور و ارتباط آن با معیشت خانواده ها، بار دیگر عدم توجه دولت به مسئله کاهش جمعیت را تایید کرد. پس از اعلام گران شدن بهای بنزین و بروز واکنش‌های عمومی نسبت به سنگین‌تر شدن فشار زندگی بر دوش مردم، خبری به منظور آرام کردن موج نگرانی‌های عمومی از سوی دولت منتشر شد.

خبری با عنوان پرداخت کمک معیشتی به مردم که از سوی محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه مطرح شد تا درد افزایش نرخ بنزین را از خاطر مردم پاک کند.

به همین منظور نوبخت در تایید گفته‌های اخیر رئیس جمهور مبنی بر اینکه افزایش نرخ بنزین به نفع مردم است، در پشت قاب دوربین رسانه ملی حاضر شد و گفت: جامعه هدف دریافت کنندگان کمک معیشتی بیش از ۱۸ میلیون خانوار (بیش از ۶۰ میلیون نفر) هستند، شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی موظف شد همه منابع حاصل از این برنامه را در یک حساب مشخص که به همین عنوان نزد خزانه افتتاح خواهد شد واریز کند.

نوبخت ادامه داد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز موظف شد با ضوابطی که دارد (توضیحات بیشتر آن در روز‌های آینده اعلام خواهد شد)، فهرستی از این ۱۸ میلیون خانوار یا همان ۶۰ میلیون نفر مورد نظر را آماده کند.

وی با اشاره بر جزئیات مبلغ پرداختی کمک معیشت به خانوارها، اظهار داشت: سازمان برنامه و بودجه نیز موظف شد همه مبالغی که به حساب واریز می‌شود بین این خانوار‌ها که از یک نفر تا پنج نفر هستند به صورت ماهانه در قالب مبالغی بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان پرداخت کند.

بر اساس طرح حمایتی دولت، قرار است ماهانه به خانوار‌های یک نفره مبلغ ۵۵، دو نفره ۱۰۳، ۳ نفره ۱۳۸، ۴ نفره ۱۷۲ و به خانوار‌های ۵ نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان کمک معیشت پرداخت شود.

تفاوت داستان جدید پرداخت دوباره کمک معیشت به خانوار‌ها با طرح‌های پیشین، وجود خلایی اساسی در رابطه با تعداد خانوار‌ها و تضاد طرح با موضوع خانواده محوری است.

با وجود بروز بحران کاهش جمعیت در کشور، تاکیدات مکرر و اخیر رهبر معظم انقلاب نسبت به لزوم اقدام جدی مسئولین برای مقابله با کاهش جمعیت و هشدار‌های کارشناسان درباره بحران کاهش جمعیت و لزوم اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت، دولت طبق عادت همیشگی خود مبنی بر نادیده گرفتن این موضوع بار دیگر در طرح اخیر خود سیاست‌های جمعیتی را به فراموشی سپرده است.

با توجه به نرخ مبالغ پرداختی در این طرح، انتظار می‌رود با افزایش شمار خانوار‌ها و تعدد فرزندان رقم پرداختی دولت نیز به منظور کمک به وضع معیشتی خانواده‌ها افزایش یابد این در حالی است که دولت در طرح جدید خود اقدامی خلاف تمامی انتظارات عمومی را رقم زده است.

بررسی جزئیات طرح حمایتی دولت نشان می‌دهد، با افزایش شمار خانوار‌ها و بیش‌تر شدن تعداد فرزندان، میزان کمک معیشتی کاهش می‌یابد به طوری که در خانواده‌های پنج نفره، به هر فرد مبلغی برابر با ۴۱ هزار تومان تعلق می‌گیرد.

به علاوه طرح حمایتی دولت خانواده‌های دارای بیش از ۵ عضو یا دارای بیش از ۳ فرزند را فاکتور گرفته است و به تمامی اقشار این گروه همان مبلغ معادل خانواده‌های پنج نفره پرداخت می‌شود.

این در حالی است که نحوه برنامه ریزی دولت در طرح حمایتی خود کاملا با سیاست‌های جمعیتی کشور در تضاد است و هیچ توجهی به کمک به خانواده‌های پر جمعیت نشده است.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس: تضاد طرح حمایتی دولت با سیاست‌های جمعیتی، در مجلس پیگیری می‌شود

در این باره سمیه محمودی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز، گفت: در طرح حمایتی دولت از خانوار‌ها که قرار است به دلیل گران شدن قیمت بنزین اجرا شود، شاهد وجود تعارض با سیاست‌های جمعیتی هستیم و با افزایش شمار خانوار‌ها مبلغ پرداختی کاهش می‌یابد.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس اظهار داشت: این طرح در صحن مجلس بررسی خواهد شد و نمایندگان حتما به تعارض این طرح با سیاست‌های افزایش جمعیت خواهند پرداخت.

قاسمی: طرح حمایتی دولت در حال تشویق افراد به تجرد است

صالح قاسمی پژوهشگر حوزه جمعیت نیز ، تقابل طرح حمایتی دولت با سیاست‌های افزایش جمعیت را خلاف منافع ملی خواند و گفت: در تمامی کشور‌هایی که در حال مقابله با خطر کاهش جمعیت هستند، خانواده‌های بدون فرزند یا دارای یک فرزند به نسبت محدودی حق استفاده از خدمات اجتماعی را دارند و خانوار‌های دارای فرزندان بیشتر نیز از خدماتی بیشتری بهره مند می‌شوند.

قاسمی افزود: این در حالی است که طرح حمایتی دولت به جای تلاش برای مقابله با کاهش جمعیت، در حال تشویق به تجرد و کاهش فرزند آوری است. به طوری که هرچه تعداد فرزندان افزایش می‌یابد، شاهد کاهش نسبت دریافتی کمک معیشت هستیم.

وی با تاکید بر اینکه این طرح خانواده‌های دارای بیش از سه فرزند را به رسمیت نمی‌شناسد، اظهار داشت: قرار است در این طرح به خانواده‌های بیش از پنج نفر مبلغی معادل خانواده‌های پنج نفره پرداخت شود و این موضوع عملا بیان می‌کند که خانواده‌ها نباید بیش از سه فرزند داشته باشند.

این کارشناس حوزه جمعیت با بیان اینکه سازمان برنامه و بودجه طی ۶ سال گذشته با تمامی سیاست‌های جمعیتی مقابله کرده است، عنوان کرد: این سازمان ۶ سال است که مانع تصویب طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده در مجلس شده است و علی رغم برگزاری جلسات متعدد، شاهد عدم همکاری مسئولین مربوطه هستیم.

قاسمی با اشاره بر حذف مواد جمعیتی قانون برنامه ششم توسعه توسط سازمان برنامه و بودجه، تصریح کرد: متاسفانه به دلیل این اقدام، برنامه ششم توسعه فاقد رویکرد‌های جمعیتی شد و به جای آن مواد ۱۰۱، ۱۰۲ و ۱۰۳ در آن گنجانده شد.

وی درخصوص دستکاری سازمان برنامه بودجه در ارائه آمار‌های اخیر جمعیتی، ابراز داشت: اخیرا این سازمان اطلاعاتی درباره تعداد خانوار‌های ۱، ۲ و ۳ نفره منتشر کرد، اما این آمار کاملا دستکاری شده بود و علیرغم وجود اعتراضات به این موضوع، آمار اصلاح نشد.

نادیده گرفتن شده سیاست‌های افزایش جمعیت از سوی دولت، رخدادی تکراری است که در طول ۶ سال گذشته به عادت مسئولین تبدیل شده است. این در حالی است که اخیرا رهبر معظم انقلاب نیز بحران کاهش جمعیت جوان را بار دیگر به مسئولین گوشزد کردند، اما باز هم شاهد اقدامات دولت برای ممانعت از افزایش فرزندآوری هستیم. بهتر است دولت یازدهم در طول عمر باقی مانده خود اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت را در دستور کار خود قرار دهد و برای ایجاد مشوق‌های فرزندآوری نیز اقدامی کند.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: 26 آبان 1398، کدخبر: 4773661 ، www.mehrnews.com