شعار سال: حتما آنها را دیدهاید، زنان خانهبهدوش پایتخت را میگوییم. زنانی که هیچ مکانی برای زندگی کردن ندارند و بدون آنکه بخواهند روز و شبشان را در خیابان سپری میکنند. تعداد این زنها کم نیست. دستکم هر پهنه تهران باید یک گرمخانه داشته باشد تا بتوان آنها را سرپناه داد. کاری که شهرداری تهران باید انجام دهد، اما اینکه شهرداری در مسأله جمعآوری زنان بیسرپناه از سطح شهر تا چه اندازه موفق بوده است سوالی است که باید از مدیران شهرداری پرسید. آنطور که معلوم است در بین زنان بیسرپناه تعداد محدودی هیچ رغبتی برای رفتن به گرمخانه از خود نشان نمیدهند.
خیال نکنید همه آنها ظاهر آشفته با لباسهای زهوار در رفته دارند. بعضیهایشان اصلاً بعید است که یکی از هزاران زن بیسرپرست پایتخت باشند. همهشان معتاد و بیخانواده نیستند. در بین آنها زنان تحصیلکرده و حتی ورزشکار هم پیدا میشود. باید به زندگی شخصی هر کدامشان سرک کشید تا فهمید چطور سر از بیخانمانی در آوردهاند. آنها فقط مکانی برای زندگی ندارند و گرمخانههای شهرداری شرایط خوبی برای آنها فراهم کرده است تا بتوانند شبها را به دور از ترس و سرما و روزها را بدون بغض و نگاههای آزاردهنده سپری کنند.
برای اینکه از، چون و چرای گرمخانه زنان در تهران بدانیم سراغ آقای «سیدمالک حسینی» سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری میرویم. او در رابطه با تعداد گرمخانههای بانوان در تهران به خبرنگار «صبحنو» میگوید: «در حال حاضر در چهار پهنه تهران چهار گرمخانه برای بانوان در نظر گرفته شده است. منطقه۱۲ برای جنوب تهران، منطقه۸ که شرق تهران است، گرمخانه غرب تهران در منطقه۲۲ و به تازگی گرمخانهای در منطقه۵ در دل دره فرحزاد تأسیس شده است.» او ادامه میدهد: «سال گذشته ۲گرمخانه مختص بانوان در تهران داشتیم.» حسینی میگوید: «در منطقه۲ گرمخانهای برای زنان شناسایی و تجهیز کردیم که با مقاومت مردم مواجه شدیم و نتوانستیم آن را راهاندازی کنیم. با توجه به افرادی که در دره فرحزاد مصرفکننده هستند، تلاش داشتیم در نزدیکی این مکان گرمخانهای تأسیس کنیم و در نهایت این مکان را شناسایی کردیم. با افتتاح این گرمخانه هماکنون ۵۵۰تخت برای زنان بیخانمان داریم که با احتساب کفخوابی ظرفیت ۱۰۰۰نفر را داریم.» او تاکید میکند: «آمار دقیقی از زنان مراجعهکننده به گرمخانه در دسترس نیست چراکه این تعداد متغیر هستند و حدود ۷۰درصد آنها بهطور ثابت به گرمخانه مراجعه میکنند.»
شایعات ضد و نقیض و خودداری از آمدن به گرمخانه
تعداد محدودی از زنان بیسرپناه برای رفتن به گرمخانهها از خود تمایلی نشان نمیدهند. آنها نمیخواهند تحت هیچ شرایطی به گرمخانههای شهرداری بروند. اینکه چه اتفاقی افتاده که آنها سرما را به حضور در گرمخانه ترجیح میدهند سوالی است که از حسینی میپرسیم، او میگوید: «این موضوع از ضعف ما نیست بلکه این افراد نمیتوانند خودشان را با مقررات گرمخانهها هماهنگ کنند. مثلاً اینکه در گرمخانهها به هیچ عنوان اجازه مصرف موادمخدر داده نمیشود و، چون اکثر این افراد از مصرفکنندگان حرفهای مواد مخدر هستند نمیتوانند با شرایط کنار بیایند. به علاوه اینکه بعضی از این افراد به مدل زندگیهای خیابانی عادت و این سبک زندگی را برای خود انتخاب کردهاند.» او ادامه میدهد: «البته شاید در گذشته با آنها رفتار نامناسبی شده و اخبار ضد و نقیضی منتشر شده باشد، اما تعداد بسیار انگشتشماری از آنها تنها به این دلیل به گرمخانهها نمیآیند. حسینی ادامه میدهد: «با توجه به اینکه ظرفیتهای لازم برای حضور تمام این افراد در گرمخانهها مهیا شده است، اما برخی از آنها از حضور در گرمخانهها امتناع میکنند و ما نگرانیم با کاهش شدید دما با مشکل و خطر جانی مواجه شوند.»
بهزیستی، شانه خالی کرده است
براساس ماده۶ قانون ساماندهی متکدیان، سازمان بهزیستی موظف است افراد بیسرپرست، ناتوان، معلول و سالمندان نیازمند را در اماکن مناسب نگهداری کند و تحت آموزش قرار دهد. این سازمان همچنین باید پوششهای حمایتی لازم را تا ایجاد شرایط و زمینه مناسب برای بازگشت آنان به زندگی عادی ایجاد کند. اما اینطور که معلوم است بهزیستی دسترویدست گذاشته و تنها در بعضی موارد وارد گود میشود. اینکه تنها شهرداری برای جمعآوری افراد بیسرپناه دست بهکار شود کافی نیست. شهرداری ممکن است با بهانههای مختلف در خدمات خود کوتاهی کند و کسی هم نمیتواند آنها را مقصر این امر بداند. شاید اگر بهزیستی به وظیفه خود بهتر و درست عمل کند هم وظایف از شانه شهرداری برداشته میشود و هم اینکه میتوانستیم نگاه منتقدانهتری نسبت به اقدامات بهزیستی داشته باشیم.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه صبح نو، تاریخ انتشار: 23 دی 1398، کدخبر: 34882 ، www.sobhe-no.ir