شعارسال: در این نشست، هادی مظفری با بیان اینکه دوره دوازدهم جشنواره تجسمی فجر از روز سهشنبه ۲۹ بهمنماه کار خود را در همه بخشها در مرکز صبا آغاز میکند و تا ۵ اسفند ادامه خواهد داشت، گفت: از آنجا که سال گذشته به دلیل تعدد محلهای برگزاری این جشنواره، امکان بازدید از تمامی بخشها برای بازدیدکنندگان جشنواره تجسمی فجر مهیا نبود و مخاطبان تنها از مرکز صبا بازدید کنند، امسال تمامی بخشها را در یک مکان متمرکز کردیم.
او همچنین درباره دیگر تفاوتهای این دوره از جشنواره با دورههای پیشین گفت: من در ابتدای حضورم در این سمت به این نتیجه رسیدم که جشنواره جوان تجسمی و جشنواره تجسمی فجر به صورت موازی در یک مسیر در حال فعالیت هستند، گاهی دبیران، داوران و حتی رویکردها هم بسیار به هم شباهت داشتند. باید تغییری در این مسیر اتفاق میافتاد. جشنواره هنرهای تجسمی فجر در سالهای گذشته نتوانسته بود مثل دیگر جشنوارههای هنری فجر مورد استقبال عموم قرار بگیرد. ما به این نتیجه رسیدیم که پاشنهآشیل این اتفاق موضوع اقتصاد و بازار هنرهای تجسمی است. تا پیش از دو سال گذشته، حضور آثار هنرمندان برجسته در جشنواره بسیار کم رونق و کم رنگ بود، اما سال گذشته با حضور گالریها در بخش چهارسوی هنر، آثار اساتید به جشنواره راه یافت و امسال هم این مسیر ادامه دارد.
او درباره تغییر دیگری که جشنواره تجسمی فجر را به اکسپو نزدیک میکند، گفت: امسال به تمامی هنرمندانی که آثارشان به جشنواره راه پیدا کرده است (چه مسابقه و چه بخش گالریها)، این حق داده شد که در صورت تمایل، آثارشان را برای فروش هم عرضه کنند. درصورتی که قیمت پیشنهادی هنرمند به تایید شورای هنری برسد، مخاطبان میتوانند آثار را خریداری کنند.
مظفری ادامه داد: امسال جشنواره هنرهای تجسمی فجر با ۹۰۰ اثر افتتاح خواهد شد که نسبت به سال گذشته ۱۵ درصد رشد کمی داشتیم. اختتامیه این رویداد روز ۹ اسفند در تالار وحدت برگزار خواهد شد.
ابراهیم حقیقی، دبیر این جشنواره نیز در این نشست با ارائه آماری درباره بخشهای مختلف دوازدهمین دوره جشنواره تجسمی فجر گفت: امسال ۳۳۸ هنرمند با ۴۴۰ اثر در بخشهای دهگانه جشنواره حضور دارند. در بخش چارسوی هنر نیز ۳۴۰ اثر با حضور ۳۸ گالری ارائه میشود. در بخش چارخونه که به حضور استانها در جشنواره فجر اختصاص دارد و امیدواریم در سالهای آینده پُررنگتر شود، ۱۱۵ اثر با مضامینی همچون بازسازی وقایع تاریخی و اقلیمها به نمایش گذاشته میشود. در این بخش استانهای مشهد، زاهدان، زنجان، یاسوج، شهرکرد، بیرجند و گرگان حضور دارند. همچنین در بخش عکاسی برخلاف سالهای گذشته مجموعه عکس نیز پذیرفته شده است.
او همچنین درباره بخش تقدیر از مفاخر در این دوره از جشنواره گفت: در مراسم اختتامیه از ۹ نفر از مفاخر هنرهای تجسمی تقدیر میشود. با توجه به هنرهای ۱۰گانه تجسمی و رسم تجلیل از ۱۰ هنرمند، علت اینکه امسال ۹ هنرمند مورد تجلیل قرار میگیرد این است که هنرمند مجسمهساز، در حوزه سرامیک نیز فعالیت دارد.
دبیر جشنواره تجسمی فجر محور اصلی جشنواره امسال را گفتوگوی هنرها برشمرد و افزود: تداخل هنرها اتفاقی است که سالها در جهان شاهد آن هستیم. بر همین اساس ما نیز از هنرمندان خواستیم که همسوی با جهان، نو و امروزی حرکت کنند.
ادامه این نشست به پرسش و پاسخ خبرنگاران اختصاص داشت. از آنجا که جشنواره تجسمی فجر، به دلیل انصراف تعداد زیادی از داوران بخشهای گوناگون برای همدردی با بازماندگان حادثه سقوط هواپیمای ایران-اوکراین، حواشی بسیاری را به دنبال داشت، بخش زیادی از سوالات پیرامون این حواشی مطرح شد. مظفری در پاسخ به این پرسشها گفت: اتفاقات ناگواری رخ داد و برخی دوستان این تلقی را داشتند که جای رویدادی که عبارت جشن را یدک میکشد در این زمان، چندان مناسب نیست و نهایتاً برپایی جشنواره به بعد از سوگواری موکول شد، که درست هم بود. افرادی که استعفا دادند در آن دوره با هدف سوگواری چنین رویکردی را انتخاب کردند و سپس برای تقویت هنرهای تجسمی بازگشتند. برخی هنرمندان به سهم خود در آن دوره آثار ارزشمندی خلق کردند و نباید کنش سوگواری هنرمندان را یک کنش سیاسی بدانیم. بار سنگینی روی ستاد جشنواره بود چراکه بیش از ۶ هزار اثر به جشنواره ارسال شده بود و وظیفه ما را سنگینتر میکرد. از استاد حقیقی تشکر میکنم که مسئولانه کارشان را انجام دادند تا چراغ هنرهای تجسمی خاموش و حتی کمسو نشود.
مظفری همچنین گفت: اتفاقات تلخ دیماه با شهادت سردار سلیمانی آغاز و با سانحه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی به اوج خود رسید که منجر به ایجاد اتمسفری غمگین در کشور شد. این اتفاقات روزها و هفتههای سخت و دردناکی را برای همه ما رقم زد. خبرهای ناگواری که از جان باختن هموطنانمان در سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی به گوش میرسید، منجر به این شد که برخی از دوستان به برگزار نشدن یا تعویق رویدادی که از آن با عنوان «جشنواره» یاد میشود، فکر کنند.
او ادامه داد: با گذشت از روزهای سخت دیماه، نشستهایی برگزار شد و به نتیجه رسیدیم که این جشنواره میتواند بعد از ایام سوگواری برگزار شود و همچنین میتوان به جای برگزاری افتتاحیه به سیلزدگان استان سیستان و بلوچستان کمک کرد که روز گذشته این اتفاق افتاد. جالب است بدانید که در پشت این حرکت، بسیاری از داوران جشنواره حضور داشتند.
مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی همچنین درباره بازگشت داوران و دبیران به جشنواره تجسمی امسال اظهار کرد: همه دبیران و داوران که به جشنوارههای فجر برگشتند، میان زمانها، یعنی رفتار سوگوارانه در آن دوره و تاثیر رفتارشان بر هنر کشور تفاوت ایجاد کردند. در واقع آنجایی که قرار شد سوگواری فضای هنر را به حاشیه ببرند، در تصمیمی که گرفته بودند تفاوت قائل شدند.
البته با وجود چندین بار پرسش هیچ نامی از داورانی که پس از استعفا به این جشنواره بازگشتند، ارائه نشد.
مظفری در پاسخ به این پرسش که چه تعداد از داوران از انصراف خود پشیمان نشدند، گفت: به دلیل تغییر ساختار در جشنواره و تشکیل شورای هنری، آمار مشخصی از داورانی که به جشنواره بازنگشتند وجود ندارد؛ اما میتوان گفت که دو سوم از داوران و دبیران به همکاری ادامه دادند.
رئیس جشنواره هنرهای تجسمی فجر با تاکید بر اینکه این تلقی که همه دبیران و داوران استعفا داده بودند، با واقعیت سازگار نبود، گفت: در واکنش به این انصرافها ما به عنوان برگزارکننده یا باید تصمیم میگرفتیم که جشنواره برگزار نشود یا اینکه باید همتمان را چند برابر میکردیم تا هنر آسیب نبیند. همواره پیش میآمد که رویدادهایی رخ میداد که روی جشنوارهها سایه میانداخت، اما این دوره سایه سنگینتری بود؛ بنابراین در بخش کمی تلاش شد که جشنواره دچار آسیب نشود. از شما خواهش میکنم خودتان را جای برگزارکنندگان جشنواره و هنرمندانی بگذارید که فقط یک بار فرصت دارند آثارشان را در چنین رویدادی ارائه کنند.
مظفری تاکید کرد: در تمام مدت فقط به این موضوع فکر میکردیم که اتفاقات پیرامونی نباید به هنرهای تجسمی کشور آسیب بزند و اینکه اگر این رفت و برگشتها را تبدیل به یک دو قطبی میکردیم تا سالهای سال نمیتوانستیم این دو قطبی را برطرف کنیم. جشنواره تجسمی فجر نسبت به سایر جشنوارهها بسیار جوانتر است، اما در چنین فصایی تلاش کردیم از هویت خود دفاع کنیم تا این جشنواره بتواند به مسیر خود ادامه بدهد.
او همچنین درباره برخی شایعات مبنی بر انصراف برخی از داوران و دبیرانی که حقالزحمهشان را دریافت کرده بودند، بیان کرد: به هیچ عنوان دبیر و داوری از جشنواره پول نگرفته بود و حتی برخی از دبیران اعلام کردند که به جشنواره برمیگردند و هزینهای که دریافت میکنند را به مناطق سیلزده اهدا خواهند کرد.
حقیقی نیز درباره انصراف خود از جشنواره و بازگشت دوبارهاش به خبرنگاران گفت: فضای عمومی که برای هموطنان پیش آمده بود، روی تمام داوران و دبیران تاثیر گذشت. بعد از گذشت چند روز و با آرام شدن فضا، تصمیم بر این شد که شواری هنری تشکیل شود، آثار مورد داوری قرار بگیرند. من نیز به شخصه به احترام ۳ هزار هنرمند شرکتکننده تصمیم گرفتم که به این جشنواره برگردم تا این جشنوارهای که متعلق به هنرمندان است درست و پررنگتر برگزار کنیم.
در بخش دیگری از این نشست، مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی در پاسخ به پرسشی درباره روند بازسازی موزه هنرهای معاصر که از بهار ۹۷ برای مرمت تعطیل شده است، گفت: پیشبینی ما این بود که تا پایان اسفند ماه کار موزه به پایان میرسد؛ اما به دلیل اهمیت انتقال آثار از گنجینه چند ماه وقت بیشتری صرف کردیم. به هر حال رعایت استانداردها برای انتقال آثار از گنجینه دائم به موقت اهمیت زیادی داشت. در حال حاضر کار عمرانی گنیجنه تقریباً به پایان رسید و بهزودی نسب ریلهای جدید نیز آغاز میشود. بعد از پایان این بخش، حدود ۴۵ روز برای بازگشت آثار نیاز به زمان داریم و درنهایت روتوش آخر را انجام خواهیم داد. امیدوارم که درهای موزه هنری معاصر بهار ۹۹ به روی مخاطبان گشوده شود.