شعار سال: محمد خوش چهره، نماینده سابق مجلس و تحلیلگر سیاسی- اقتصادی اصولگرا ۳ چالش را پیش روی عملیاتی کردن شعار «جهش تولید» می‌داند و می‌گوید: متاسفانه برخی رسانه‌ها در تفسیر‌های خود جهش تولید را با انحرافاتی تبیین می‌کنند.

محمد خوش چهره استاد اقتصاد و نماینده پیشین مجلس با تاکید بر اهمیت درک مفهومی، نامگذاری سال ۹۹ تحت عنوان «جهش تولید» از سوی رهبر انقلاب، به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: یکی از چالش‌هایی که می‌تواند فراروی شعار سال قرار بگیرد عدم درک صحیح مفهومی از شعار است که در طی سال‌های گذشته اتفاق افتاده است. مقام معظم رهبری تاکید خود را بر حوزه اقتصاد با عناوین مختلفی مثل مدیریت اقتصادی نشان داده اند. اما ما می‌بینیم در عمل آنچه رهبری به عنوان استراتژیست نظام مطرح کرده اند در محافل آکادمیک و ... به عنوان سوال مطرح کرده اند که وقتی نظام جمهوری اسلامی از سال ۸۷ برنامه ریزی ثابت و طولانی، برنامه ریزی پنج ساله و همچنین برنامه ریزی سالانه دارد، و این اهداف در چشم انداز ۲۰ ساله وجود دارد ضرورت نامگذاری برای هدف‌ها چیست؟

رهبری استراتژیست نظام هستند

این استاد اقتصاد گفت: اگر دقت صورت بگیرد این قبیل سوال‌ها اصلا مطرح نمی‌شود. باید گفت پیش از پرداختن به این قبیل سوال‌ها باید جایگاه مقام معظم رهبری در نظر بگیریم. با توجه به سرعت تغییر و تحولاتی که در اقتصاد جهانی پیش می‌آید مثل واقعه ۱۱ سپتامپر و امنیتی کردن جهان تحت عنوان مبارزه با تروریسم و یا کرونا که آخرین آنهاست، بعضی اوقات اهداف یا اولویت‌هایی که در تنظیم هدف‌ها در نظر گرفته می‌شود تغییر پیدا می‌کند. جهت گیری‌ها و اولویت‌ها را استراتژیست نظام تعریف می‌کند.

این نماینده پیشین مجلس ادامه داد: در هر نظامی بنا بر قانون اساسی آن نظام، استراتژیست مشخص می‌شود. در برخی کشور‌ها صدراعظم یا سایر رهبران، استراتژیست نظام سیاسی هستند. در آمریکا هم اگرچه سنا و کنگره یا لابی‌های پشت نظام سیاسی در تعیین جهت گیری‌های نظام سیاسی آمریکا موثر هستند، اما رئیس جمهور استراتژیست است و اولویت‌هایی مثل جنگ و ... را تعیین می‌کند و پارلمان را قانع می‌کند. از زمانی که ترامپ در آمریکا بر سر کار آمده جهت گیری‌های اقتصادی، سیاسی و بین الملل را در آمریکا تغییر داده و روش‌های قبلی را نقض کرده است.

وقتی معاش مردم مختل شود، دین آن‌ها نیز زیر سوال می‌رود

خوش چهره افزود: فارغ از اصل ۱۱۰ قانون اساسی که، ولی فقیه اختیارات و وظایفی دارد، استراتژیست در نظام جمهوری اسلامی رهبری انقلاب هستند. رهبری ۱۴ سال است که بر حوزه اقتصاد تاکید دارند. بعضی جریانات این قبیل سوالات را مطرح می‌کنند که چرا حوزه‌های امنیت و دفاع کشور به این اندازه برجسته نیست؟ جریاناتی نیز مثل حوزه‌های علمیه این سوال را داشته اند که چرا مقوله فرهنگ تا این اندازه برجسته نیست؟ پاسخ ما این بوده که وقتی معاش مردم مختل شود دین آن‌ها زیر سوال می‌رود و بنابر احادیث و روایات کسی که معاش او تامین نیست دین و ایمان او نیز از دستش در می‌رود.

این تحلیلگر سیاسی- اقتصادی اصولگرا، با تاکید بر اهمیت جهت گیری‌ها برای تحقق شعار سال مدنظر رهبری، افزود: نامگذاری‌هایی که از سوی مقام معظم رهبری برای هر سال صورت می‌گیرد نصف راه است؛ اولویت‌ها و جهت‌ها تعیین می‌شود، اما ۵۰ درصد دیگر باور و قبول کردن آن‌ها از سوی نظام اجرایی، تصمیم گیری، سیاستگذاری، برنامه ریزی و قانون گذاری کشور است که چقدر در این رابطه درک صحیح مفهومی وجود دارد و چقدر آن را قبول دارند و چقدر به آن عمل کننده هستند؟ بنابراین دراین نامگذاری‌ها به ویژه درحوزه اقتصاد یک چالش اساسی بین آنچه گفته شده و آنچه درعمل اتقاق می‌افتاد مشاهده می‌کنیم. وقتی در پایان سال دست به ارزیابی می‌زنیم یک شکاف معنی دار مشاهده می‌شود. به خصوص در بحث اقتصاد مقاومتی و بحث‌های دیگر فراوان مشاهده می‌کنیم که گلایه‌های رهبر انقلاب از نوع عملکرد و نوع حرکت بوده است.

خوش چهره با بیان اینکه اولین چالش پیش روی نامگذاری‌های سال نبود درک مفهومی صحیح است، ادامه داد: این موضوع در بحث جهش تولید یا جهش اقتصادی می‌تواند قوی‌تر باشد چرا که با این نامگذاری‌ها می‌توان برخورد تشریفاتی و فرمایشی صورت بگیرد و در تحقق آن با چالش مواجه شویم؛ بنابراین درک صحیح مفهومی بسیار مهم است و به تبیین‌های شفاف نیاز دارد.

این استاد دانشگاه دومین چالش پیش روی تحقق شعار جهش تولید را نبود باور به این نامگذاری خواند و گفت: ممکن است برخی به این نامگذاری‌ها باور نداشته باشند، اما به خاطر ملاحظات سیاسی این موضوع را بیان نکنند که البته خودش محل ایراد است چرا که انسان باید نقد عالمانه کند. با این حال در عمل آن را تایید ضمنی می‌کنند، اما وقتی به خلوت می‌روند خود کار دیگر می‌کنند. متاسفانه ما در این ۱۴ سال از این حالت زیاد دیده ایم.

این نماینده پیشین مجلس افزود: چالش سوم هم این است که متاسفانه کسانی که می‌خواهند در اجرا و تصمیم گیری‌ها عمل کننده این نامگذاری‌ها باشند که آدم بدی نیستند، اما فاقد ویژگی‌های لازم برای تحقق این شعار‌ها هستند مثلا درک، توان، باور و انرژی لازم برای انجام این کار‌ها را ندارند.

اگر تلقی از «جهش» درست نباشد با چالش رو به رو خواهیم بود

این چهره سیاسی اصولگرا ادامه داد: اولا شرایط اقتصادی به گونه‌ای است که ظرافت‌های انجام کار باید بالا باشد و ثانیا اگر کاستی‌هایی گذشته دوباره فعال شود می‌تواند ضریب اثرگذاری را پایین بیاورد. مقام معظم رهبری به عنوان استراتژیست نظام از واژه‌ای استفاده کرده اند که برای من در سال‌های گذشته قابل لمس درک و تایید بوده است. در دنیا مفهوم «جهش» هم پشتوانه عملیاتی و هم پشتوانه تئوریک دارد، اما اگر تلقی از آن درست نباشد با چالش اول رو به رو خواهیم بود.

خوش چهره دربیان مفهوم جهش اقتصادی گفت:جهش در واژه مترادف با خیزاست که معادل انگلیسی آن take off است. یعنی کَندن از شرایط قبلی و یک حرکت با شتاب و استمرار به سمت هدف مطلوب یعنی رسیدن ایران به پیشرفت و توسعه. واژه‌هایی مثل رونق اقتصادی، جهش اقتصادی و جهش تولید مترادف هستند. نگرانی دقیقا از همینجاست که، چون مدل‌هایی که برای جهش در زمان جنگ سرد وجود داشت در دو قطب قرار می‌گرفت، اما الان به خاطر آنکه فضا یک قطبی است بیشتر مدل‌های غربی حاکم است. این مدل‌ها عموما مبنایی ندارد.

جهش یعنی کندن از شرایط قبلی و حرکت به سوی اوج

این استاد اقتصاد ادامه داد: در این مدل‌ها کشور‌های مختلف به عنوان هواپیما در نظر گرفته شده و تقسیم بندی می‌شوند. کشور‌های توسعه یافته به مثابه هواپیمایی هستند که مراحل خیز، جهش و توسعه را داشته اند و کشور‌های کمتر توسعه یافته یا کشور‌هایی که اقتصاد سنتی دارند به هواپیمایی می‌مانند که موتور آن‌ها خاموش است یا آنکه ایراد دارد و زمینه حرکت وجود ندارد. به این ترتیب برای آماده حرکت کردن هواپیما باید مشکلات و موانع رفع شوند. این فرآیند‌هایی است که در ۳۰-۴۰ سال گذشته انجام داده اند، مثلا بخش کشاورزی خود را کاهش داده اند، بخش صنعت خود و حوزه‌های علم و دانش را تقویت کرده اند.

خوش چهره افزود: وقتی که موتور هواپیما روشن و آماده حرکت شود حدود یک کیلومتر روی باند حرکت می‌کند و از شرایط موجود کنده می‌شود، خیز برمی دارد، take off یا جهش می‌کند تا خود را به سمت آسمان بکشاند که آن مسیر هوایی را به سمت مقصد طی کند. کندن از زمین تا رسیدن به سقف پرواز را جهش می‌گویند؛ بنابراین ملاحظاتی به اسم کندن از شرایط قبلی و سپس یک برنامه ریزی برای اوج گرفتن وجود دارد که این هواپیما خود را به هدف‌های آرمانی برساند؛ بنابراین دلایل و نوع جهش مهم است. اگر کسی از شرایط می‌کَند، اما بستر و زمینه برای ادامه جهش نباشد به هواپیمایی می‌ماند که نمی‌تواند به خوبی روی باند حرکت کند و یا اگر حرکت کند دوباره مجبور به فرود می‌شود یا آنکه ممکن است حوادثی رخ دهد.

رهبری در سخنرانی‌های بعدی خود بحث جهش اقتصادی را تکمیل می‌کنند

نماینده دوره هفتم مجلس با بیان آنکه جهش می‌تواند از محتوای قابل ترسیمی برخوردار باشد گفت: الزامات آن فوق العاده مهم است. ما اگر سال گذشته که رونق تولید نام داشت را حرکت هواپیما بر روی باند و شروع بحث جهش در نظر بگیریم این هواپیما باید بتواند با انرژی و توان مطلوب حرکت کند. مقصد نهایی رسیدن به رفع مشکلاتی مثل بیکاری، رشد بالای اقتصادی، کاهش وابستگی‌ها و کاهش تهدیدات است. پیش شرط‌های «جهش» مستلزم درک صحیح مفهومی است که مقام معظم رهبری قطعا درباره آن اشارات تکمیلی خواهند داشت. ایشان در دوره‌های قبل هم بعد از نامگذاری سال در سخنرانی‌های تکمیلی خود آن را تفسیر می‌کردند.

خوش چهره افزود:به عنوان کسی که بیش از بیست و اندی سال دکترای مدیریت اقتصادی تدریس کرده ام الزامات جهش و مدل‌هایی که درمبانی تئوریک وجود دارد و تجربه شده را می‌دانم، با این حال نمی‌دانم چند درصد این مدل‌ها با تصویری که مقام معظم رهبری ترسیم کرده اند مطابقت دارد. اگر فقط به تجربه جهانی و مدل‌ها بخواهم اقتدا کنم فکر می‌کنم بخشی از این‌ها در فرمایش‌های تکمیلی ایشان خواهد بود.

او در پایان گفت: متاسفانه برخی رسانه‌ها در تفسیر‌های خود جهش تولید را با انحرافاتی تبیین می‌کنند.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری خبرآنلاین، تاریخ انتشار: 5 فروردین 1399، کدخبر: 1367974 ، www.khabaronline.ir