شعار سال: وی افزود: «دلیل این ریسک آن است که از نگاه دولتمردان با تعطیل شدن مشاغل، افرادی هستند که دولت نمی‌تواند آنها را حمایت کند و با آغاز به‌کار مشاغل، آنها خواهند توانست از لحاظ اقتصادی خود را تامین کنند.»
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: «با این حال هنوز مشخص نیست با آغاز به‌کار این بخش از جامعه شیوع بیماری چقدر زیاد می‌شود و ممکن است عوارض شیوع بیماری بیشتر از هزینه حمایت از افرادی باشد که شغل خود را از دست داده‌اند.»

رضاخواه خاطرنشان کرد: «به‌رغم ‌اینکه نگرانی دولت قابل‌درک است، ولی این اقدام ریسک بسیار بزرگی بود و دولت باید از نیمه اسفندماه که مشخص بود بیماری در کشور شیوع یافته، به مدت یک‌ماه قرنطینه می‌کرد، چراکه در این صورت امروز وضعیت بسیار بهتر از این بود.»

وی یادآور شد: «به‌نظر می‌رسد رفتار کنونی دولت بابت نگرانی از تامین معاش افراد روزمزد، دستفروش، افراد بدون درآمد ثابت، کارگران فصلی و غیره است، اما این روش ممکن است به ضد خود تبدیل شده و اثر عکس بگذارد و در صورت پیک مجدد بیماری، هزینه بسیار زیادی را به حوزه سلامت وارد کند تا هزینه‌های اقتصادی قابل‌توجهی را متحمل شود.»

عضو هیات‌علمی دانشگاه تربیت‌مدرس در ارزیابی بسته‌های حمایتی درنظر گرفته‌شده، بخشش مالیات‌ها و بیمه‌ها و مواردی از این دست را عامل کاهش درآمد‌های دولت در میان‌مدت دانست و ادامه داد: «کاهش درآمدهای مالیاتی یک امر غیرقابل اجتناب بوده و در هر صورت این تنها مشکل ما نیست و همه کشورهای درگیر با آن مواجهند.»

رضاخواه یادآور شد: «وقتی مشاغل تعطیل شوند یا به‌صورت نیمه‌تعطیل درآیند، خیلی از درآمدهای مالیاتی هم دچار تزلزل می‌شود.»

وی با اشاره به بسته‌های حمایتی تهیه‌شده توسط دولت نیز خاطرنشان کرد: «این بسته‌ها اصلا جامعیت ندارد، به این مفهوم که ما افرادی را داریم که آمار و اطلاعاتی از آنها در دسترس نیست، اما دقیقا همان‌ها در معرض بیشترین آسیب‌ها هستند. مثلا افراد دستفروش یا کارگران روزمزد و به‌طور کلی همه افرادی که استخدام نیستند، ولی به‌نحوی به‌صورت پاره‌وقت یا تمام‌وقت کار می‌کنند.»

این کارشناس مسائل اقتصادی اضافه کرد: «این بسته‌ها قرار است به کسب‌وکارها اختصاص یابد و افرادی که اگر کار نکنند، پول خرید غذا و خوراک را نخواهند داشت؛ مشمول بسته‌ها نمی‌شوند.»

رضاخواه ادامه داد: «اخیرا مطرح شد به برخی افراد تسهیلات یک میلیون تومانی بدهند و باز این اشکال وارد می‌شود که افراد قرار است در چه سازوکاری شناسایی شوند و چطور این تشخیص به وجود بیاید که چه افرادی به این پول نیاز دارند. ضمن آنکه نحوه بازپرداخت این تسهیلات نیز محل تامل است و این سوال وجود دارد کسی‌که هیچ‌گونه درآمدی ندارد، چطور می‌تواند این تسهیلات را بازپرداخت کند.»

وی با بیان اینکه سازوکارهای مناسب‌تری نیز نسبت به آنچه دولت در نظر گرفته قابل‌اجرا است، توضیح داد: «بهترین ایده آن است که دولت به‌صورت داوطلبانه از افراد ثبت‌نام کند و در این رابطه می‌توان وب‌سایتی را معرفی کرد تا افرادی که نیازمند هستند در آن سامانه ثبت‌نام کرده و نیاز خود را بیان کنند.»

منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم افزود: «در این سازوکار می‌توان اطلاعات لازم اعم از اینکه افراد مشغول چه کاری هستند را گردآوری کرد. اینها غالبا افرادی هستند که هیچ‌گونه بانک اطلاعاتی از آنها وجود ندارد و عمدتا به‌صورت زیرپله‌ای کار می‌کنند.»

رضاخواه اضافه کرد: «دولت سال‌ها می‌گفت تولیدکننده‌هایی هستند که زیرپله‌ای کار می‌کنند و هیچ‌گونه اطلاعات بیمه‌ای و مالیاتی از آنها وجود ندارد، لذا هم‌اینک بهترین زمان برای جمع‌آوری اطلاعات و آمار است.»

وی ادامه داد: «دولت می‌تواند به‌صورت کاملا علمی و دسته‌بندی شده اطلاعاتی را که موردنیاز است جمع‌آوری کند و در قدم اول این جمع‌آوری اطلاعات می‌تواند آماری را به دست بدهد که چه تعداد افرادی را داریم که در مشاغل مختلف کار می‌کنند و چطور آسیب می‌بینند و بر اساس اطلاعاتی که به‌دست می‌آید، می‌توان تصمیم‌گیری کرد که باید چه نوع حمایت‌هایی از اینها صورت گیرد.»

این اقتصاددان با تاکید بر آنکه این موضوع در کوتاه‌مدت عملیاتی است، گفت: «اینکه محل درآمد مردم را نمی‌دانیم، خود یک معضل است و قدم اول این است که از خود مردم بپرسیم چه افرادی نیاز به حمایت دارند.»

رضاخواه در ادامه خاطرنشان کرد: «صحت‌سنجی اطلاعات در مرحله بعد باید عملیاتی شود و می‌توان با سیاست‌هایی اعم از کنترل تراکنش‌های بانکی و... آن را انجام داد.»

وی تصریح کرد: «اینکه دولت با ساده‌سازی موضوع صرفا بخواهد از قشری محدود و کسب‌وکارهای خاصی که همواره از انواع تسهیلات بهره‌مند شدند؛ حمایت کند، جوابگوی شرایط فعلی نیست و حداقل باید راهکار ابتکاری جدیدی به‌کار بست.»

عضو هیات‌علمی دانشگاه تربیت‌مدرس با بیان آنکه این بانک اطلاعاتی برای دوران پس از کرونا نیز بسیار ارزشمند خواهد بود، گفت: «جامعه آماری موجودی که از یارانه‌بگیران در دسترس است، برای برنامه‌ریزی دقیق در شرایط کنونی کفایت نمی‌کند و در صورت بسنده کردن به آن باز همان مشکلات قبلی پدید می‌آید.»

وی افزود: «در جریان یارانه تکمیلی بنزین هم می‌دیدیم بسیاری از افرادی که نیازمند واقعی بودند می‌گفتند یارانه نگرفته‌اند. ضمن آنکه وقتی دولت برای همه یارانه ثابتی را در نظر می‌گیرد، یعنی نمی‌داند هریک از افراد چقدر نیازمند هستند.»

رضاخواه ادامه داد: «این بانک اطلاعاتی در آینده نیز کمک شایان‌توجهی برای چگونگی پرداخت یارانه‌ها به دولت خواهد کرد، منتها پیش‌شرط آن این است که اراده‌ای جدی برای کار وجود داشته باشد.»

منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم اضافه کرد: «تصمیم‌گیری دقیق درباره چگونگی فعال شدن مشاغل در وضعیت کرونایی نیز تا حد زیادی در گرو مجموعه آمار و اطلاعات منظم و قابل‌ردیابی است. در این صورت می‌توان تشخیص داد در چه مشاغلی امکان شیوع کمتر است و به‌صورت مدیریت‌شده آنها را فعال کرد.»

این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان با تاکید بر آنکه این آمار اکنون به‌صورت قابل‌اعتماد وجود ندارد، تصریح کرد: «در شرایط کنونی نمی‌توان صفر و یکی برخورد کرد و گفت همه سر کار بروند یا همه تعطیل باشند و باید اطلاعات و آماری وجود داشته باشد تا بر اساس آن مردم را برنامه‌ریزی‌شده سر کار بفرستیم.»

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از روزنامه فرهیختگان ، تاریخ انتشار: 25 فروردین 1399 ، شماره: ۳۰۱۲ ، www. farhikhtegandaily.com