شعار سال:دسامبر2018 که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا تعرفه 10درصدی بر کالاهای چینی را اعمال کرد، مدعی شد «واحد پول چین دارد به جهنم می‌رود.» حال این روزها که اقتصاد آمریکا با 32میلیون بیکار ناشی از شرایط کرونا دست‌وپنجه نرم می‌کند چین درتکاپوی پایان دادن به دلار در عرصه تجارت بین‌المللی است.

زمانی‌که ترامپ آتش جنگ تجاری با پکن را روشن و برای واردات کالاهای چینی تعرفه اعمال کرد، فکر می‌کرد این تعرفه‌ها همچون شمشیری بر گردن چینی‌ها در مذاکرات تبدیل می‌شود و چین پرچم سفید خود را بالا می‌برد.اما امروز چین در فکر پایان‌دادن به سیطره دلار و شکل‌گیری یک سیستم مالی جهانی جدید است که به افول آمریکا سرعت خواهد بخشید. برهمین اساس چین در یک اقدام غافلگیر‌کننده برای جهان ، تصمیم گرفت در معاملات بورس کالا ، قیمت دلار را فسخ کند.
از سویی دیگر تحریم‌های لجام گسیخته آمریکا علیه کشورهای دیگر و ایجاد محدودیت در تجارت بین‌الملل، نقش دلار را محدود کرده است و این تحریم‌های مکرر آمریکا علیه کشورهای جهان باعث شده پکن تا
بیش از گذشته در اندیشه تجارت بین‌الملل با ارز خود باشد. چراکه ذخیره دلاری کشورهایی که در صف تحریم‌های آمریکا قرار دارند رو به کاهش است و این امر موجب شده تا به فکر استفاده از ارزهای بین‌المللی دیگر رو بیاورند و همین موضوع صحنه را برای بازیگری و نقش‌آفرینی چین در پایان دادن به سیطره دلار فراهم کرده است. حال چین که جنگ با دلار را اعلام کرده، می‌تواند با تشکیل جبهه‌ای جهانی از کشورهای تحریم شده از روسیه، ایران و ترکیه گرفته تا ونزوئلا و کوبا به سیطره این واحد پولی پایان دهد.

کرونا و تشدید جنگ تجاری پکن واشنگتن
اما آنچه جنگ تجاری میان چین و آمریکا را تشدید کرد شیوع ویروس کرونا در سطح جهان بود که بار دیگر بر روابط دو کشور سایه انداخت و به عاملی جدید برای دشمنی پکن و واشنگتن تبدیل شد. ماجرا از آنجا آغاز شد که مقامات کاخ سفید سعی کردند ویروس عالم‌گیر کرونا را ویروس «چینی» یا «ووهانی» بنامند. در مقابل در چین نیز برخی تئوری‌ها در رابطه با توطئه‌آمیز بودن منشأ شیوع ویروس کرونا منتشر شد و به گمانه‌زنی‌هایی پیرامون نقش آمریکا در ایجاد این ویروس پرداخت. همچنین طی هفته‌های گذشته، ترامپ تهدید کرد که فاز اول معامله تجاری با چین را ملغا کرده و حتی تهدید به اعمال کنترل‌های جدید و سخت علیه صادرات محصولات آمریکایی با فناوری‌های آمریکایی که شرکت‌های چینی خریدار آن هستند، کرده است.

ایران و حذف دلار
به‌دلیل تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه آمریکا علیه ایران، همواره حذف دلار به‌عنوان یکی از اقدامات و راهکاری رهایی از این تحریم‌ها مطرح شده است. کارشناسان بر این باورند که باید تحریم‌های آمریکایی‌ها را با روش‌هایی ازجمله حذف دلار و جایگزین کردن پول ملی در معاملات اقتصادیِ دو یا چند‌جانبه، بی‌اثر کنیم. تجارت با ارزهای ملی، کشورها را در برابر اثرات خارجی محافظت می‌کند و از ریسک‌های ناشی از نوسانات نرخ ارز در امان نگه می‌دارد.
اگر ایران به‌طور جدی برای دلارزدایی از معاملات نفتی خود با کشورهایی همچون ترکیه، روسیه،چین و... اقدام کند، یک تحول عظیمی در سیستم مالی جهانی به نفع همه کشورها شکل خواهد گرفت. در صورتی که ایران شروع به استفاده از ارزهای ملی در مبادلات تجاری خود با کشورهای طرف تجاری‌اش کند، آرام‌آرام وابستگی به دلار از بین می‌رود و نقش ارزهای ملی پررنگ‌تر می‌شود. استفاده از ارزهای ملی ریسک خاصی ندارد و فقط کافی است تا پیمان پولی دوجانبه با تمام کشورهای طرف تجاری به درستی اجرا شود و با به‌کار بردن ارزهای ملی در مبادلات این ارزها نیز کاربرد پیدا کرده و معتبر خواهند شد.
حال که جنگ تجاری میان چین و آمریکا به اوج خود رسیده است برای ایران نیز این فرصت را فراهم می‌کند تا بتواند با حذف دلار از معاملات تجاری خود این تحریم‌ها را بی‌اثر کند. برای بررسی بیشتر این تصمیم اقتصادی چین و حذف دلار و تأثیر آن در روابط اقتصادی ایران با «آلبرت بغزیان» استاد دانشگاه تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.

بغزیان: جایگزینی یوان به جای دلار، به نفع ایران است
«آلبرت بغزیان» استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه ناقوس جنگ اقتصادی و تجاری چین و آمریکا بلند شده است، عنوان کرد: آن چیزی که از رقابت و جنگ تجاری دو طرف می‌توان فهمید این است که چین به‌دنبال این است تا نقش هژمونی آمریکا را در دنیا کم کند، البته در این بین در تلاش است تا طرف‌های تجاری خودش همانند ایران را مورد حمایت نیزقرار دهد.
این کارشناس اموراقتصادی، افزود: پکن مصمم است تا یوان در ارزهای بین‌المللی مورد توجه قرار گیرد و این مهم را عملی کند. البته نباید فراموش کرد که جایگزینی یوان به جای دلار، به نفع ایران است که پس از این ،
نقل و انتقالات پولی را از طریق یوان انجام دهد. چین حتی با تهدید کردن آمریکا در جنگ تجاری می‌تواند بگوید، کشورهایی که درخصومت با کاخ سفید هستند را با خودم همراه می‌کنم.

زمان‌بر بودن حذف دلار
این استاد دانشگاه، با اشاره به اینکه آمریکا و چین خواسته‌هایشان را به نوعی به سمت تجارت بردند، تصریح کرد: هر چند دو طرف در حال جنگ تجاری هستند اما جایگزینی یوان به جای دلارزمان طولانی را می‌طلبد که دلار کاملاً حذف شود چرا که در کشورهای اروپایی با دلار بیشتر هماهنگ هستند.
وی افزود: شاید جایگزینی یوان به جای دلار در جهان تأثیر‌گذار باشد و با خود بگویند که به سمت یوان بروند یا دلار، اما در کشور ما شوکی وارد نمی‌کند. البته هنوز این‌گونه موضوعات قابل پیش‌بینی نیست.

تهاتر ارزها
این کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این سؤال که جایگزینی یوان به جای دلار چه منفعتی برای ایران دارد، تصریح کرد: اگر نفت با یوان معامله شود ، آنوقت است که ما می‌توانیم ارزهای موجود را تهاتر کنیم. قبلاً با دور زدن تحریم‌ها نفت را با دلار می فروختیم، اکنون این موضوع متفاوت می‌شود. ولی در کل می‌توان گفت؛ نقش سیاسی این قضیه مورد بحث است که برای چین مورد توجه قرار گرفته است. تا مادامی که یوان در معاملات ما جایگزین نشده و معاملات ما با اروپا وجود دارد نمی‌توان از یوان سخن گفت اما اگر نیازهای اروپایی ما را چینی‌ها تأمین کنند می‌توان از نقش یوان دراقتصاد ایران سخن گفت که این موضوع در آینده مشخص می‌شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به وضعیت پسا کرونایی اقتصاد گفت: اروپا که ده‌ها کشور دارد و می‌توانند جداگانه یکدیگر را حمایت کنند شاید زودتر از آمریکا به وضعیت بهبود اقتصادی برسند، ولی در کل پس از فروکش کردن کرونا، دنیا وضعیت عادی خودش را شروع می‌کند البته با تغییربرخی اعمال سیاست‌ها همانند حمایت از شرکت‌ها و حتی شغل‌های جدید و محصولات جدید با توجه به کرونا وارد بازار خواهد شد.

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه صبح نو،تاریخ انتشار:21اردیبهشت1399،کد خبر:37819،sobhe-no.ir