شعار سال: هشت ماه قبل وقتی گوینده ورزشگاه لیون، «جیانی اینفانتینو» رییس فدراسیون جهانی فوتبال، و «فاطمه سامورا» دبیرکل این فدراسیون عریض و طویل فوتبال را برای اهدای جام قهرمانی به تیم زنان آمریکا صدا زد، تماشاگران حاضر در ورزشگاه یکصدا به جای تشویق رییس خوش پوش و خوش تیپ فیفا و دستیارانش و حتی بازیکنان قهرمان جام جهانی، فریاد برابری جنسیتی و رفع شکاف دستمزد در ورزش زنان را سر دادند.

 شعارهای تماشاگران هیچ واکنشی از سوی اینفانتیو به همراه نداشت و او با لبخند یک جنتلمن به اهدای جوایز برترین ها و تیم قهرمان پرداخت تا پرونده جام جهانی زنان به پایان برسد. شعارهای تماشاگران حاضر در ورزشگاه اصرار و پافشاری برای رسیدن به یک برابری واقعی بود که ورزش زنان علیرغم تلاش و ممارست هنوز به آن نرسیده است.

 نتایج مطالعات یک تحقیق بر روی شش نشریه ورزشی در انگلستان نشان می دهد که تنها 1 درصد اخبار ورزشی زنان در این روزنامه ها پوشش داده می شود. سردبیران این نشریات دلیل آن را عدم جذابیت و بی توجهی مخاطبان به این موضوع می دانند. آنها در پاسخ به این سوال که چه تفاوتی بین ورزش زنان و مردان برای پوشش رسانه ای وجود دارد، پاسخ دادند که «هیجان» و «جذابیت» ورزش مردان بیشتر است. در حالی که زنان ورزشکار می گویند ما هم به همان اندازه و به همان سختی تمرین می کنیم.

تجربه زیسته زنان نشان می دهد که آنها همواره در طول تاریخ با تبعیض و نابرابری و حاکمیت مردان بر کلیت ساختار جامعه دست و پنجه نرم کرده اند و در فراز و فرودهای تاریخی، یک رویه تبعیض آمیز در بین زنان و مردان وجود داشته است. این روزها که دنیا با شیوع شتابان «کرونا ویروس» مقابله می کند باز هم زنان هستند که تبعیض مضاعفی را تجربه می کنند. در اتفاقی بی سابقه کمیته بین المللی المپیک بازیهای توکیو 2020 را یکسال به تعویق انداخت. این تاخیر به نفع ورزش زنان است؟

 «کلر ون هام» استاد متخصص سیاست جهانی بهداشت در مدرسه اقتصاد لندن می گوید: «وقتی ابولا شیوع پیدا کرد، به دلیل اینکه بیمارستان ها و کلینیک ها پر بود و خطر جدی بیماری واگیردار وجود داشت بسیاری از بچه ها واکسن نزدند. در نتیجه بعد از این که دوران شیوع به سر رسید، بچه ها به بیماری های متعدد مبتلا شده و باز هم مادران بودند که باید بازار کار را رها کرده و در خانه می ماندند و از بچه ها مراقبت می کردند.» آیا در شبیه سازی بیماری ابولا و تاثیر آن بر زندگی زنان و تعویق بازیهای المپیک می توان نقاط مشترکی پیدا کرد؟

شاید طرح این سوال با دو موضوع از دو حوزه متفاوت بهداشت و ورزش شباهت و نزدیکی به یکدیگر نداشته باشد، اما واقعیت این است که سایه تبعیض جنسیتی در همه حال زنان را تعقیب می کند و ورزش هم از این مساله راه گریزی ندارد. در کشورهای در حال توسعه که ورزش زنان پایگاه قرص و محکمی ندارد و عمده منابع انسانی و مالی در درجه اول مختص ورزش مردان است، تاخیر در برگزاری بازیهای المپیک نمی تواند پیام خوبی برای زنان ورزشکار داشته باشد.

ازدواج، بارداری، زایمان، شیردهی و مراقبت از کودک بارها در مسیر رشد و ترقی زنان ورزشکار تاثیرگذار بوده و بسیاری از قهرمانان ورزشی فارغ از ممانعت مردان زندگی شان در راه کسب موفقیت، به دلیل همین مسائل از دنیای قهرمانی خداحافظی کرده اند.

سایه این تبعیض بر ورزش زنان در ایران هم سنگینی می کند. اگر نگاه اجمالی به وضعیت ورزش در ایران داشته باشیم، کمترین سهم از هزینه های دنیای ورزش به زنان تعلق می گیرد. نگرانی درباره استخدام مربی خارجی، برگزاری اردوهای تدارکاتی، بازی های دوستانه و استفاده از سخت افزارهای موجود سهم ورزش مردان است. هر چند برای میادین بزرگی مثل المپیک حضور زنان می تواند بهترین ابزار برای تبلیغات دستگاه ورزش کشور باشد، اما همین یک سال می تواند آنها را از موفقیت در میدان المپیک و حتی کسب سهمیه دورتر کند. همان اندازه این که این تاخیر در برگزاری المپیک 2020 می تواند به نفع ورزشکاران باشد می تواند بازگشتی برای ورزش زنان به دوران گذشته داشته باشد. یک عقب گرد واقعی و تکراری.

برگرفته از فضای مجازی